اسهال (Diarrhea)

اسهال‌ عبارت‌ است‌ از اجابت‌ مزاج‌ شل‌، آبکی‌، به‌ دفعات‌ زیاد. اسهال پس از دو تا سه روز بهبود می یابد اما اگر چند هفته طول کشید به معنای وجود اختلال جدی است مثل بیماری های التهابی روده یا بیماری کم خطرتری مثل سندرم روده تحریک پذیر.

دلایل:

  • سوء استفاده از الکل
  • آلرژی به مواد غذایی خاص
  • بیماری دیابت
  • بیماری های روده (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)
  • خوردن غذاهایی که دستگاه گوارش را ناراحت می کند
  • عفونت باکتری (علت بسیاری از انواع مسمومیت های غذایی) و یا دیگر موجودات
  • سوء استفاده از ملین ها
  • داروها
  • تیروئید پر کار (هیپرتیروئیدی)
  • پرتو درمانی
  • دویدن (اسهال دوندگان)
  • برخی از سرطان ها
  • عمل جراحی بر روی سیستم گوارش
  • مشکل جذب برخی از مواد مغذی (پزشکان به آن سوء جذب می گویند)
اسهال ممکن است به یبوست ختم شود به خصوص برای افرادی که مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر.

مراقبت:

اغلب موارد اسهال پس از چند روز و بدون درمان، بهبود می یابد. اگر درمان های خانگی اسهال موفقیت آمیز نباشد پزشک درمان های دیگری را تجویز می کند.
 

آنتی بیوتیک

اگر عامل اسهال باکتری یا انگل باشد، آنتی بیوتیک تجویز می شود. اگر ویروس باعث اسهال شده باشد مصرف آنتی بیوتیک کمکی به درمان نخواهد کرد.
 

درمان برای جایگزین کردن آب از دست رفته

اسهال باعث از دست رفتن آب و املاح بدن می شود و یکی از توصیه های پزشک جایگزین کردن آنهاست. در بزرگسالان نوشیدن آب، آب میوه یا هردو این هدف را تامین می کند. اگر نوشیدن مایعات معده را اذیت کند یا باعث اسهال شود پزشک احتمالا دریافت مایعات از طریق سرم تزریقی را تجویز می کند.
نوشیدن آب راه خوبی برای تامین مایعات بدن است اما فاقد نمک و الکترولیت هایی است که بدن برای حفظ جریان الکتریکی که ضربان قلب را ایجاد می کنند نیاز دارد (عناصری مثل سدیم و پتاسیم). برای حفظ سطح الکترولیت ها در بدن می توانید آبمیوه بنوشید تا پتاسیم خون تامین شود یا سوپ میل کنید تا سدیم فراهم گردد. برخی آبمیوه ها مثل آب سیب باعث بدتر شدن اسهال می گردد.
در کودکان از پزشک خود سوال کنید آیا می توانید از محلول های تامین کننده الکترولیت مثل پودر پدیالیت استفاده کنید؟ این محلول ها علاوه بر پیشگیری از دهیدراته شدن (از دست دادن آب) بدن کودک مایعات از دست رفته را نیز تامین می کنند.
 

تنظیم داروهای مصرفی

اگر پزشک تشخیص دهد که علت اسهال مصرف یک آنتی بیوتیک است ممکن است دوز آن را کم کند یا به داروی دیگری تغییر دهد.
 

درمان بیماری زمینه ای

اگر علت اسهال یک بیماری جدی تر باشد مثل سندرم روده تحریک پذیر، پزشک تمرکز خود را روی درمان آن بیماری قرار می دهد. شاید لازم باشد به یک متخصص گوارش مراجعه کنید تا برنامه درمانی بهتری برای شما بریزد.

علائم:

  • مدفوع شل و آبکی و مکرر
  • گرفتگی عضلات شکم
  • درد شکم
  • تب
  • خون در مدفوع
  • نفخ

کی به دکتر مراجعه کنیم؟

  • اگر اسهال بیش از 2 روز ادامه پیدا کرد
  • بدنتان کم آب شد که علائم آن تشنگی بیش از حد، خشکی دهان یا پوست، ادرار کم یا ادرار نکردن، ضعف شدید، سرگیجه یا سبکی سر، یا ادرار تیره
  • درد شدید ناحیه شکم یا مقعد
  • مدفوع خونی یا سیاه و سفید
  • تب بالای 39 درجه
اسهال در کودکان به سرعت میتواند باعث کم آبی بدن شود. بنابراین نیاز به توجه فوری و مراجعه به پزشک دارد.