سوزاک - گنوره (Gonorrhea)
سوزاک یا گنوره یکی از بیماریهای شایع آمیزشی است که از طریق آمیزش جنسی منتقل می شود و می تواند هر دو گروه مردان و زنان را آلوده کند. اکثر اوقات این بیماری مجرای ادرار، رکتوم (مقعد) یا گلو را درگیر می کند. این بیماری در زنان می تواند سرویکس (دهانه رحم) را نیز آلوده کند.
انتقال این بیماری اکثرا از طریق آمیزش جنسی است. اما نوازادان ممکن است در حین زایمانِ مادر آلوده، مبتلا به این بیماری شوند. گنوره در نوزادان اکثرا چشم ها را درگیر می کند.
سوزاک عفونت شایعی است که در بسیاری از موارد علامتی ندارد. حتی ممکن است ندانید که به این عفونت مبتلا شده اید. بهترین راه ها برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های منتقله از طریق جنسی، پرهیز از رابطه جنسی و استفاده از کاندوم در صورت آمیزش جنسی و از همه مهم تر داشتن روابط جنسی پاک و ایمن تنها با همسر خود است.
انتقال این بیماری اکثرا از طریق آمیزش جنسی است. اما نوازادان ممکن است در حین زایمانِ مادر آلوده، مبتلا به این بیماری شوند. گنوره در نوزادان اکثرا چشم ها را درگیر می کند.
سوزاک عفونت شایعی است که در بسیاری از موارد علامتی ندارد. حتی ممکن است ندانید که به این عفونت مبتلا شده اید. بهترین راه ها برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های منتقله از طریق جنسی، پرهیز از رابطه جنسی و استفاده از کاندوم در صورت آمیزش جنسی و از همه مهم تر داشتن روابط جنسی پاک و ایمن تنها با همسر خود است.
تشخیص:
برای تعیین حضور باکتری گنوره دربدن، پزشک نمونه سلول ها را بررسی می کند. می توان این نمونه را به روش های زیر جمع آوری کرد:
- آزمایش ادرار
- نمونه از ترشحات ناحیه درگیر: سواب گلو، مجرای ادرار، واژن یا رکتوم
برای زنان، کیت های خانگی تست گنوره در بازار موجود است. این کیت ها دارای سواب هایی است که فرد خودش اقدام به نمونه گیری در خانه کرده و نمونه را به آزمایشگاه می فرستد.
آزمایش عفونت های منتقله جنسی دیگر
پزشک آزمایش هایی برای عفونت های منتقله جنسی دیگر ترتیب خواهد داد. گنوره خطر این دسته عفونت ها، خصوصا کلامیدیا، که معمولا با گنوره همراه است را افزایش می دهد. آزمایش HIV برای هر شخصی که دارای عفونت منتقله جنسی است پیشنهاد داده می شود. با توجه به عوامل خطرساز بیماری در فرد، یک سری آزمایشات اضافی مفید خواهد بود.
دلایل:
گنوره بر اثر باکتری نایسریا گنوره آ به وجود می آید. باکتری گنوره اغلب اوقات بر اثر رابطه جنسی (دهانی، مقعدی یا واژنی) از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود.
عوامل خطر ساز
عواملی که خطر گنوره را افزایش می دهند:
- سن پایین
- شریک جنسی جدید
- رابطه جنسی با فردی که همزمان چند شریک جنسی دارد
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- داشتن سابقه ابتلا به گنوره
- ابتلا به عفونت های منتقله جنسی دیگر
مراقبت:
درمان گنوره در بزرگسالان
بزرگسالان مبتلا به گنوره با آنتی بیوتیک درمان می شوند. با توجه به ظهور گونه های نایسیریا گنوره آ مقاوم به دارو، سازمان کنترل و پیشگیری بیماری توصیه می کند، گنوره های ناقص درمان شده با آنتی بیوتیک سفتریاکسون (تزریقی)، باید با داروهای دیگری مثل آزیترومایسین یا داکسی سایکلین (دارو های خوراکی) ترکیب شوند.
در برخی تحقیقات مشاهده شده است جمیفلوکساسین خوراکی یا جنتامایسین تزریقی در ترکیب با آزیترومایسین خوراکی در درمان گنوره بسیار موفق است. این درمان در معالجه افراد مبتلا به آلرژی به آنتی بیوتیک های سفالوسپورین مثل سفتریاکسون موثر است.
در برخی تحقیقات مشاهده شده است جمیفلوکساسین خوراکی یا جنتامایسین تزریقی در ترکیب با آزیترومایسین خوراکی در درمان گنوره بسیار موفق است. این درمان در معالجه افراد مبتلا به آلرژی به آنتی بیوتیک های سفالوسپورین مثل سفتریاکسون موثر است.
درمان گنوره در همسر
همسرتان حتی اگر علامت و نشانه ای نداشته باشد، باید تحت آزمایشات و معالجات گنوره قرار بگیرد. همسر شما باید درمان های مشابه شما را دریافت کند. حتی اگر شما به طور کامل درمان شوید ممکن است دوباره توسط همسرتان دچار عفونت شوید.
درمان گنوره در نوزادان
نوزادانی که از مادران مبتلا به گنوره به دنیا می آیند، به سرعت پس از زایمان داروهایی برای جلوگیری از عفونت چشم دریافت می کنند. اگر نوزاد دچار این عفونت شود باید با آنتی بیوتیک درمان شود.
پیشگیری از گنوره
برای کاهش خطر گنوره از دستورات زیر پیروی کنید:
- اگر می خواهید آمیزش جنسی داشته باشید کاندوم استفاده کنید: معمولا به مبتلایان به گنوره توصیه می شود از آمیزش پرهیز کنند، اما در صورت تمایل به رابطه جنسی از هر نوعی (دهانی، مقعدی و واژینال) باید از کاندوم استفاده کنید.
- از همسر خود بخواهید مورد آزمایشات عفونت های منتقله جنسی را انجام دهد
- با کسیکه دارای نشانه های غیرعادی است رابطه جنسی برقرار نکنید: اگر شریک جنسی شما علائم عفونت های جنسی مثل سوزش ادرار، یا راش و زخم ناحیه تناسلی دارد با او وارد رابطه جنسی نشوید
- آزمایشات منظم گنوره انجام دهید: برای تمام زنان زیر 25 سال و زنان سالمند در معرض ابتلا به عفونت که از لحاظ جنسی فعال هستند، مثل زنانی که شریک جنسی جدیدی دارند، شرکای جنسی متعددی دارند، شریک جنسی آنها دارای شرکای جنسی متعددی است، شریک جنسی او مبتلا به عفونت منتقله جنسی است، انجام این آزمایشات ضروری است.
- همچنین برای افرادی که دچار رابطه با هم جنس هستند آزمایشات منظم دوره ای پیشنهاد می شود.
- برای عود دوباره عفونت از انجام آمیزش جنسی نا ایمن به مدت هفت روز پس از معالجه کامل شما یا همسرتان یا پس از محو علائم و نشانه های بیماری پرهیز کنید.
علائم:
در بسیاری از موارد عفونت گنوره هیچ علامت و نشانه ای ندارد. زمانی نشانه ها ظاهر می شوند که این عارضه نواحی مختلف بدن را درگیر کند، اما این علائم اکثرا در دستگاه تناسلی دیده می شود.
علائم ونشانه های عفونت گنوره در زنان به شرح زیر است:
همچنین اگر در همسرتان تشخیص گنوره داده شد، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است هیچ علامت اورژانسی مشاهده نکنید، اما اگر درمان نشوید می توانید پس از معالجه همسرتان دوباره او را آلوده کنید.
عفونت گنوره ای که بر دستگاه تناسلی تاثیر می گذارد
علائم و نشانه های عفونت گنوره در مردان به شرح زیر است:- دفع ادرار دردناک
- ترشحات چرک مانند از نوک آلت تناسلی
- درد یا تورم یکی از بیضه ها
علائم ونشانه های عفونت گنوره در زنان به شرح زیر است:
- افزایش ترشحات واژن
- دفع ادرار دردناک
- خونریزی از واژن بین دو دوره قاعدگی، مثلا پس از آمیزش
- آمیزش دردناک
- درد شکم یا لگن
گنوره ای که سایر نقاط بدن را تحت تاثیر قرار می دهد
- رکتوم: علائم ونشانه های گنوره در رکتوم (مقعد) به صورت خارش مقعد، ترشحات چرک مانند از مقعد، مشاهده نقطه های خون قرمز و شفاف روی دستمال توالت و نیاز به زور زدن برای دفع مدفوع، دیده می شود.
- چشم: اگر گنوره چشم را درگیر کند ممکن است چشم درد، حساسیت به نور و ترشحات چرک مانند از یک یا دو چشم را به همراه داشته باشد.
- گلو: علائم گنوره در گلو شامل گلو درد و تورم غدد لنفاوی گردن می باشد.
- مفاصل: اگر یک یا چند مفصل توسط باکتری، عفونی شدند (آرتریت سپتیک) مفاصلِ درگیر گرم، قرمز، متورم و به طور شدیدی دردناک می شوند، خصوصا وقتی مفصل را حرکت می دهید.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم
اگر علائم و نشانه های دردسرسازی مثل سوزش ادرار یا ترشحات چرک مانند از نوک آلت، واژن یا مقعد مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.همچنین اگر در همسرتان تشخیص گنوره داده شد، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است هیچ علامت اورژانسی مشاهده نکنید، اما اگر درمان نشوید می توانید پس از معالجه همسرتان دوباره او را آلوده کنید.
عوارض گنوره
اگر گنوره درمان نشود به عوارض شدیدی منتهی خواهد شد:- ناباروری زنان: اگر گنوره درمان نشود ممکن است به رحم و لوله های رحم (فالوپ) منتشر و منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شود. PID باعث زخم شدن لوله ها و افزایش احتمال عوارض بارداری و ناباروری می شود. بیماری التهابی لگن یک عفونت جدی است که نیازمند درمان فوری است.
- ناباروری مردان: مردانی که به درمان گنوره نمی پردازند، ممکن است مبتلا به اپیدیدیمیت شوند، اپیدیدیمیت به التهاب لوله کوچک و پیچیده پشت بیضه (اپیدیدیم) می گویند که مجاری اسپرم در آن قرار دارند. این عارضه قابل درمان است اما اگر بدون معالجه رها شود منجر به ناباروری می شود.
- عفونتی که به مفاصل و دیگر قسمت های بدن منتقل می شود: باکتری عامل گنوره در جریان خون منتشر شده و بقیه قسمت های بدن مثل مفاصل را عفونی می کند. تب، راش پوستی، زخم های پوستی، درد مفاصل، تورم و سفتی از عوارض احتمالی آن است.
- افزایش احتمال ابتلا به ایدز: ابتلا به گنوره فرد را مستعد عفونت های ناشی از ویروس انسانی نقص ایمنی (HIV) می کند، این ویروس فرد را مبتلا به ایدز می کند. مبتلایان به گنوره و ایدز به راحتی می توانند بیماری های مذکور را به همسر خود انتقال دهند.
- بروز عوارضی در نوزادان: نوزادانی که در حین زایمان، گنوره را از مادر دریافت می کنند ممکن است دچار نابینایی، زخم های روی پوست سر و عفونت شوند.