خارش مقعد (Anal itching)

خارش اطراف مقعد آزاردهنده و گاهی از اوقات شرم‌آور است. اگر خارش مقعد دارید، شاید مقابله با نیاز به خاریدن این نقطه از بدن برای شما سخت باشد. اما خاریدن تنها مشکل را بدتر می‌کند. پزشک‌ها نمی‌توانند همواره دلیلی را برای خارش مقعد بیابند، اما بعضی از مشکلات و عادات سلامتی یا رژیم غذایی شما می‌توانند موجب خارش مقعد شوند.
ناراحتی های پوستی، هموروئید و شستشوی زیاد یا ناکافی از جمله علل خارش مقعد است.

دلایل:

  1. عادت‌های توالت: اگر پس از دفع مدفوع خود را به‌خوبی پاک نکنید، چیزی که باقی می‌ماند باعث خارش و سوزش می‌شود. با استفاده از یک دستمال‌کاغذی مرطوب که بدون ماده رنگی است اطراف مقعد خود را تمیز کنید. با استفاده از یک دستمال‌کاغذی یا پارچه نرم اطراف مقعد را خشک‌کنید. اگر این ناحیه از بدن بسیار ملتهب است، از یک سشوار برای خشک‌کردن استفاده کنید. سشوار را روی دمای کم تنظیم کنید و در فاصله مناسب با این ناحیه از بدن قرار دهید.
  2. خیلی تمیز بودن: اگر اطراف مقعد خود را محکم و با فشار تمیز کنید، موجب خارش یا بدتر شدن آن شود. از صابون، آب گرم، پودرهای بهداشتی، افشانه‌های عطری یا ضد بوها نیز استفاده نکنید چون باعث از بین رفتن مانع پوستی روغن‌داری شود که از این ناحیه حساس محافظت می‌کند.
  3. رژیم غذایی شما: اگر قهوه می‌نوشید، احتمال داشتن خارش مقعد در شما بیشتر است. یک فنجان قهوه می‌تواند عضله‌های مقعد شما را شل کند و امکان بیرون زدن مدفوع را فراهم آورد و درنتیجه موجب خارش شود. دیگر چیزهایی که می‌توانند باعث التهاب مقعدی یا خارش شوند شامل چای و کوکاکولا، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و آبجو، شکلات و مغزها، مرکبات و گوجه، غذاهای پر ادویه و لبنیات هستند.
  4. لباس‌زیر شما: اگر لباس‌زیر شما تنگ و از پارچه‌های حاوی مواد مصنوعی ساخته‌شده باشد، ممکن است که دچار مشکل رطوبت در ناحیه‌های درون لباس‌زیر خود شوید. به‌جای این لباس‌های زیر از لباس‌های زیری استفاده کنید که از پارچه‌های نخی درست‌شده‌اند. این پارچه‌ها رطوبت را بهتر جذب می‌کنند. لباس‌های زیر را هرروز یا پس‌از فعالیت بدنی عوض کنید. لباس‌های زیر را با ماده‌های پاک‌کننده بدون بو بشویید.
  5. مدفوع‌های شما: دفع مدفوع‌های آبکی زیاد و تمیز کردن مکرر مقعد می‌تواند موجب التهاب این ناحیه شود. علاوه بر این، یبوست نیز می‌تواند موجب خارش و درد مقعد شود. مایعات و فیبر بیشتر در رژیم غذایی در دفع منظم مدفوع موثر است. اگر چنین چیزی کارایی نداشت، با پزشک خود صحبت کنید تا تغییراتی را در رژیم غذایی یا داروهای شما پیشنهاد کند.
  6. هموروئیدها: هموروئیدها رگ‌های ورم‌کرده‌ای در مقعد شما هستند که می‌توانند باعث سوزش و خارش شوند. فشاری که به خود به هنگام دفع مدفوع وارد می‌آورید یا فشار دوران حاملگی می‌تواند باعث هموروئیدها شود. نشستن در آب ولرم به مدت 15 دقیقه و برای چند بار در روز می‌تواند مفید باشد. بعد از دفع مدفوع می‌توانید در تشت حاوی آب ولرم بنشینید. اگر در طول دفع مدفوع با خون یا درد مواجه شدید با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید تا از وجود یا عدم وجود بیماری‌های خطرناک‌تر مطمئن شود.
  7. فیشرهای مقعدی: بریدگی‌ها یا زخم‌های کوچکی -فیشر- در داخل مقعد شما ایجاد می‌شوند که درد و خارش را به بار می‌آورند. اگر دچار یبوست شوید امکان ابتلا به این مشکل بیشتر می‌شود یا یک مدفوع بزرگ یا سفت می‌تواند جداره مقعد را پاره کند. از دیگر دلایل فیشر می‌توان به اسهال طولانی‌مدت و بیماری التهاب روده به نام بیماری کرون اشاره کرد.
  8. فیستول مقعدی: فیستول مقعدی تونلی است که یک عفونت خطرناک درون مقعد را با پوست بیرون مقعد پیوند می‌دهد. مایعات می‌توانند بیرون بزنند و پوست را ملتهب کنند که چنین چیزی موجب درد و خارش می‌شود. بیماری کرون، سرطان، شوک روحی و تشعشعات می‌توانند احتمال عفونت و فیستول ها را افزایش دهند. اگر فکر می‌کنید که فیستول مقعدی دارید به پزشک خود مراجعه کنید.
  9. عفونت‌ها: یک قارچ، همچون قارچی که باعث اکثر عفونت‌های مخمری واژنی می‌شود، می‌تواند باعث خارش مقعد شود. بعضی از باکتری‌ها نیز می‌توانند باعث خارش مقعد شوند. برای مثال، عفونت پوستی استاف (Staph) می‌تواند تقریباً در هر جای بدن من‌جمله ناحیه اطراف مقعد رخ دهد. و همان باکتری‌هایی که باعث گلودرد می‌شوند می‌توانند موجب جوش‌های خارش‌دار در اطراف مقعد شود. چنین چیزی بیشتر در میان کودکان مرسوم است.
  10. زگیل‌ها: ویروس پاپیلوم انسانی (Huma- Papillomavirus) یک بیماری مقاربتی است که باعث زگیل‌های مقعدی می‌شود. این زگیل‌ها در درون یا اطراف مقعد شما رشد می‌کنند و می‌توانند به اندام تناسلی شما نیز پخش شوند. خارش یکی از علائم مرسوم این بیماری است. اگر فکر می‌کنید که زگیل‌های مقعدی دارید با پزشک خود صحبت کنید. اگر این زگیل‌ها را درمان نکنید بزرگ‌تر و بیشتر می‌شوند. زگیل‌های درمان‌نشده احتمال ابتلا به سرطان مقعد را نیز بیشتر می‌کنند.
  11. کرمک (کرم نخی): کرمک زمانی رخ می‌دهد که تخم کرم‌های کوچک بلعیده شود یا همراه با تنفس وارد بدن گردد. این تخم‌ها می‌توانند از طریق غذاهای آلوده و چیزهایی همچون ملافه‌های تخت، وسایل توالت، اسباب‌بازی‌ها و سطل‌های شن وارد دستگاه گوارش شوند. این بیماری در کودکان مرسوم‌تر است. خارش معمولاً در طول شب رخ می‌دهد، وقتی‌که یک کرم مونث در اطراف مقعد تخم‌گذاری می‌کند. این کرم‌ها را می‌توانید پس از دفع ادرار در کاسه توالت یا در لباس‌زیر خود ببینید. اگر شما یا کودک شما کرمک دارد، شاید نیاز باشد که کل خانواده شما درمان شود.
  12. گال ها: یک کنه کوچک ملقب به «کنه خارش انسانی» باعث این کهیر می‌شود. حشره‌ها به لایه‌های بالایی پوست نقب می‌زنند تا تغذیه کنند. مردم معمولاً به دلیل تماس پوست با پوست دچار گال ها می‌شوند. این بیماری درجاهایی همچون خوابگاه‌ها و خانه‌های سالمندان به‌سرعت پخش می‌شود. استفاده مشترک از لباس‌ها، حوله‌ها و تخت می‌تواند باعث پخش گال شود. به‌مانند کرمک ها، اگر یکی از اعضای خانواده گال داشته باشد پزشک ممکن است درمان را برای دیگر اعضای خانواده نیز پیشنهاد کند.
  13. پسوریازیس: اگر پسوریازیس داشته باشید، این امکان وجود دارد که درجاهایی از بدن که خورشید به آن نمی‌خورد دچار لکه‌هایی شوید. پوست اطراف مقعد شما ممکن است قرمز و نه پوسته‌پوسته شود. در اثر این قرمزی مقعد شما خارش می‌کند و در طول دفع مدفوع نیز احساس درد خواهید داشت. دیگر بیماری‌های پوستی همچون اگزما و سبوره نیز می‌توانند موجب خارش مقعد شوند.
  14. آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت خود شاید نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها داشته باشید، اما بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های خوب موجود در روده‌های شما را نیز از بین ببرند. برای اینکه دل‌وروده خود را در تعادل طبیعی نگه‌دارید به باکتری‌های خوب نیاز دارید و اسهال یکی از عوارض جانبی کشتن باکتری‌های خوب است. علاوه بر این، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند احتمال عفونت مخمری را افزایش دهد. از پزشک خود در مورد مفید بودن مصرف ماست یا مکمل پروبیوتیک صحبت کنید.
  15. دیگر مشکلات سلامتی: بیماری‌هایی که تمام بدن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند می‌توانند مقعد شما را نیز تحت تاثیر قرار دهند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
اگر مقعد شما می‌خارد و شما را به‌زحمت انداخته است و خارش آن تمام‌نشدنی است به پزشک خود مراجعه کنید.

مراقبت:

درمان خارش مقعد بستگی به علت آن دارد. درمان ها شامل اقدامات خود مراقبتی از جمله کرم های ضد خارش بدون نسخه یا درمان عفونت یا هموروئید باشد.
اگر علایم شما شب ها بدتر می شود پزشک ممکن است آنتی هیستامین خوراکی تجویز کند تا زمانی که کرم ضد خارش اثر کند.
با درمان و مراقبت مناسب، اکثر افراد از خارش مقعد نجات پیدا می کنند. اگر خارش ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید.

علائم:

خارش مقعد ممکن است همراه با قرمزی، سوزش و درد باشد. بسته به علت، ممکن است خارش موقت یا تا حدی دائمی باشد.