پیش دیابت (Prediabetes)
پیش دیابت حالتی است که میزان قند خون فرد، بیشتر از حد طبیعی است اما نه آنقدر بالا که آن را دیابت نوع 2 تشخیص بدهند. اگر در فردی پیش دیابت تشخیص داده شود باید آن را هشداری جدی تلقی کند. در واقع اگر تغییراتی در شیوه زندگی ایجاد نشود، خطر ابتلا به دیابت وجود دارد و این وضعیت میتواند او را در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماریهای قلبی-عروقی قرار دهد.
به گزارش «بهپو»، اگر پیش دیابت داشته باشید آسیب های طولانی مدت دیابت به ویژه به قلب، عروق خونی و کلیه در شما شروع شده است. خبر خوب اینکه پیشرفت از پیش دیابت به دیابت نوع 2 قطعی و حتمی نیست. داشتن یک سبک زندگی سالم قند خون را به سطح طبیعی بر می گرداند.
تشخیص:
انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که غربالگری دیابت برای بیشتر بزرگسالان از 45 سالگی آغاز شود. همچنین توصیه می کند اگر اضافه وزن دارید و فاکتورهای خطر دیابت نوع 2 در شما وجود دارد، پیش از 45 سالگی قند خون خود را بررسی کنید.
چندین آزمایش خون برای تشخیص پیش دیابت وجود دارد.
آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله – A1C
این آزمایش میانگین قند خون شما در سه ماه گذشته را نشان می دهد. این آزمایش درصد قند خون متصل به پروتئین حامل اکسیژن در گلبول های قرمز به نام هموگلوبین را اندازه گیری می کند. هرچه قند خون شما بیشتر باشد، هموگلوبین بیشتری متصل به قند بیشتری خواهید داشت.
بطور کلی:
● سطح A1C زیر 5.7 درصد طبیعی است
● سطح A1C بین 5.7 و 6.4 pred پیش دیابت در نظر گرفته می شود
● سطح A1C 6/5 یا بالاتر در دو آزمایش جداگانه نشانگر دیابت نوع 2 است
● شرایط خاص می تواند آزمایش A1C را نادرست جلوه دهد - مانند باردار بودن یا داشتن یک شکل غیرمعمول از هموگلوبین.
آزمایش قند خون ناشتا
نمونه قند خون پس از حداقل 8 ساعت یا یک شابنه روز ناشتایی گرفته می شود.
بطور کلی:
● قند ناشتا ناشتا زیر 100 میلی گرم در دسی لیتر -5/6میلی مول در لیتر- طبیعی است.
● قند خون ناشتا از 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر – 5/6 تا 7 میلی مول در لیتر- به عنوان پیش دیابت در نظر گرفته می شود. این نتیجه گاهی اوقات اختلال گلوکز ناشتا نامیده می شود.
● قند خون ناشتا 126 میلی گرم در دسی لیتر - 7 میلی مول در لیتر- یا بالاتر نشان دهنده دیابت نوع 2 است.
تست تحمل گلوکز خوراکی
این آزمایش معمولاً برای تشخیص دیابت فقط در دوران بارداری استفاده می شود. نمونه قند خون پس از حداقل 8 ساعت یا یک شابنه روز ناشتایی گرفته می شود. سپس یک محلول قندی می نوشید و سطح قند خون بعد از دو ساعت دوباره اندازه گیری می شود.
بطور کلی:
● قند خون کمتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر -7/8 میلی مول در لیتر- طبیعی در نظر می شود.
● قند خون از 140 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر -7/8 تا 11 میلی مول در لیتر- پیش دیابت در نظر گرفته می شود. این نتیجه گاهی اوقات اختلال گلوکز ناشتا نامیده می شود.
● میزان قند خون 200 میلی گرم در لیتر -11.1 میلی مول در لیتر- یا بالاتر نشان دهنده دیابت نوع 2 است.
● اگر مبتلا به پیش دیابت هستید، پزشک معمولاً حداقل یک بار در سال میزان قند خون شما را بررسی می کند.
کودکان و تست پیش دیابت
افزایش چاقی در دوران کودکی باعث شده است که دیابت نوع 2 در بین کودکان و نوجوانان شایع تر شود. انجمن دیاب آمریکا توصیه می کند در کودکانی که چاقند یا اضافه وزن دارند و کودکانی که یک یا تعداد بیشتری از فاکتورهای خطر دیابت نوع 2 را دارند تست پیش دیابت انجام شود.
این عوامل خطر دیگر عبارتند از:
● سابقه خانوادگی دیابت نوع 2
● نژاد: کودکانی که آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی، بومی آمریکایی، آسیایی آمریکایی و جزایر اقیانوس آرام هستند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
● وزن کم هنگام تولد
● متولد شدن از مادری که مبتلا به دیابت بارداری است
● دامنه قند خون طبیعی، پیش دیابت و دیابت نوع 2 در کودکان همان دامنه اعداد بزرگسالان است که در بالا توضیح دادیم.
● کودکانی که به پیش دیابت مبتلا هستند باید سالانه برای دیابت نوع 2 مورد آزمایش قرار بگیرند. اگر کودک دچار تغییر وزن شود یا علائمی از دیابت مانند افزایش عطش، افزایش ادرار، خستگی یا تاری دید داشته باشد، چکاپ قند خون سالانه بیش از یک بار ضروری است.
دلایل:
علت دقیق پیش دیابت ناشناخته است. اما به نظر می رسد که سابقه خانوادگی و ژنتیک نقش مهمی دارند. کمبود فعالیت بدنی منظم و اضافه وزن با چربی اضافی در اطراف شکم نیز از عوامل مهم بروز پیش دیابت هستند.
آنچه روشن است اینست که مبتلایان به پیش دیابت، قند «گلوکز» را به درستی پردازش نمی کنند. در نتیجه، قند به جای انجام کار عادی خود در دادن انرژی به سلولهایی که عضلات و سایر بافت ها را تشکیل می دهند، در خون جمع می شود.
بیشتر گلوکز موجود در بدن شما ناشی از غذایی است که می خورید. هنگامی که غذا هضم می شود، قند وارد جریان خون می شود. انتقال قند از جریان خون به سلولهای بدن نیاز به هورمونی به نام انسولین دارد.
انسولین از غده ای به نام لوزالمعده که در پشت معده قرار دارد ترشح می شود. لوزالمعده هنگام غذا خوردن، انسولین را به جریان خون می فرستد. در این وضعیت، به قند اجازه داده می شود وارد سلول ها شود و مقدار قند خون را کاهش دهد. با کاهش قند خون، پانکراس هم ترشح انسولین را کم می کند.
وقتی شما به پیش دیابت مبتلا باشید این فرایند به درستی انجام نمی شود. ممکن است لوزالمعده انسولین کافی ایجاد نکند یا سلول ها به انسولین مقاوم باشند و اجازه ندهند آنچنان قندی وارد سلول ها شود. بنابراین به جای اینکه سلول ها سوخت گیری کنند قند در خون جمع می شود.
فاکتورهای خطر پیش دیابت
همان عواملی که احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهند، خطر ابتلا به پیش دیابت را نیز افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:
1- وزن: اضافه وزن یک عامل اصلی خطر برای پیش دیابت است. هرچه بافت چربی بیشتری داشته باشید –به ویژه داخل و بین عضله و پوست اطراف شکم- سلولهای شما نسبت به انسولین مقاوم تر می شوند.
2- دور کمر: اندازه کمر بزرگ می تواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد. خطر مقاومت به انسولین در مردان با کمر بیشتر از 40 اینچ و برای زنان با کمر بزرگتر از 35 اینچ افزایش می یابد.
3- رژیم غذایی: خوردن گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده و نوشیدن نوشیدنی های شیرین، شما را در معرض پیش دیابت قرار می دهد. یک رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات، آجیل، غلات کامل و روغن زیتون خطر پیش دیابت را کم می کند.
4- کم تحرکی: هرچه کمتر فعالیت کنید، خطر ابتلا به پیش دیابت بیشتر می شود. فعالیت بدنی به شما کمک می کند تا وزن خود را کنترل کنید، قند بیشتری برای انرژی استفاده کنید و نتیجه همه اینها استفاده موثرتر بدن از انسولین خواهد بود.
5- سن: اگرچه دیابت در هر سنی ممکن است بروز کند، اما خطر ابتلا به پیش دیابت بعد از 45 سالگی افزایش می یابد.
6- سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادر با دیابت نوع 2 دارید، خطر ابتلا به پیش دیابت در شما افزایش می یابد.
7- نژاد: اگرچه هنوز مشخص نیست اما در افراد نژادهای خاص -از جمله آمریکایی های آفریقایی تبار، اسپانیایی ها، بومیان آمریکایی، آسیایی آمریکایی ها و جزایر اقیانوس آرام- احتمال ابتلا به پیش دیابت بیشتر است
8- دیابت بارداری: اگر در دوران بارداری مبتلا به دیابت –دیابت بارداری- بودید شما و فرزندتان در معرض خطر بیشتر ابتلا به پیش دیابت هستید. اگر به دیابت بارداری مبتلا شده اید، پزشک احتمالاً حداقل هر سه سال یک بار قند خون شما را بررسی می کند.
9- سندرم تخمدان پلی کیستیک: زنان مبتلا به این بیماری شایع -که با دوره قاعدگی نامنظم، رشد بیش از حد مو و چاقی مشخص می شود- با خطر بیشتر ابتلا به پیش دیابت روبرو هستند.
10- مشکلات خواب: افرادی که مشکل آپنه خواب انسدادی دارند -شرایطی که به طور مکرر خواب را مختل می کند- خطر مقاومت به انسولین را افزایش می دهند.
11- دود دخانیات: سیگار کشیدن ممکن است مقاومت به انسولین را افزایش دهد. به نظر می رسد افراد سیگاری وزن بیشتری را در قسمت دور کمر دارند.
همچنین افرادی که فشار خون بالا، کلسترول خوب پایین و تری گلیسیرید بالا دارند و همراه با هریک از این ناراحتی ها چاق هم باشند در معرض مقاومت به انسولین هستند. ترکیب سه یا چند از این وضعیت ها سندرم متابولیک نامیده می شود.
مراقبت:
داشتن یک سبک زندگی سالم قند خون را به سطح نرمال بر می گرداند یا حداقل نمی گذارد بالاتر رفته و منجر به دیابت نوع 2 شود. برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 توصیه های زیر را در سبک زندگی خود دنبال کنید:
● وزن کم کنید: نیازی نیست کاهش وزن زیادی داشته باشید. اگر فقط 7درصد از وزن بدن خود را کم کنید، تغییرات زیادی ایجاد میشود.(این مقدار برای یک نفر با وزن 90، فقط 7-6 کیلو است). گام اول، خوردن غذای سالم با کالری کمتر است، پس ● با کنترل وزن، پرهیز غذایی و ورزش شروع کنید. یک قانون نتیجهبخش این است که نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاستهای پر کنید، مثل: مارچوبه، جوانه بروکسل و هویج و بسیاری سبزیجات دیگر. یک چهارم وعده غذایی باید غذاهای نشاستهای (سیبزمینی، ذرت یا نخود فرنگی) باشد. یک چهارم باقی مانده باید پروتئین باشد، که گوشت مرغ و ماهی یا لوبیا بهترین نوع آن است. بسیار مراقب کربوهیدراتهایی مانند مواد غذایی پخته یا ماکارونی باشید چون میتوانند قند خون را بالا ببرند.
● ورزش کنید: اگر از خانه بیرون بروید و کالری بیشتری بسوزانید، وزنتان سریعتر کاهش می یابد و احساس بهتری خواهید داشت. لازم نیست برای دو ماراتن تمرین کنید: 30 دقیقه پیادهروی سریع در 5 روز هفته به همین اندازه اثر دارد. برای ادامه این روند، اشخاص یا کارهایی میتواند به شما کمک کند. بنابراین از یک دوست بخواهید با شما همراه شود یا به یک سالن ورزشی بروید و روشهای جدیدی را امتحان کنید. ورزشهای هوازی (پیادهروی، شنا، رقصیدن) و تمرینات قدرتی (وزنهبرداری، شنا بر روی زمین، بارفیکس) که هر دو به یک اندازه موثرند. بهترین کار این است که هر دو ورزش را انجام دهید.
● خواب کافی: خواب کافی، قند خون را در حد متعادل نگه می دارد. اگر نمی توانید بخوابید یا خیلی زود از خواب بیدار شوید یا کمتر از 5 ساعت در شب میخوابید، به احتمال زیاد به دیابت مبتلا میشوید. 7 یا 8 ساعت خواب شبانه طبیعی است. برای خواب بهتر، در اواخر شب مشروبات الکلی یا کافئین نخورید، ساعات خواب منظم داشته باشید و طبق یک برنامه منظم بخوابید و بیدار شوید.
● سیگار نکشید: اگر سیگار میکشید ، اکنون وقت آن رسیده که ترک کنید. افراد سیگاری 30 تا 40 درصد بیشتر از افراد غیر سیگاری به دیابت نوع 2 مبتلا میشوند. اگر به دیابت مبتلا هستید و هنوز سیگار میکشید، ممکن است علائم آن تشدید شده و کنترل قندخون برایتان سختتر شود.
● در صورت لزوم دارو مصرف کنید: اگر در معرض خطر دیابت هستید، پزشک ممکن است متفورمین را توصیه کند. داروهایی برای کنترل کلسترول و فشار خون بالا نیز ممکن است تجویز شود. در کودکان مبتلا به پیش دیابت دارو تجویز نمی شود مگر اینکه تغییر در سبک زندگی کودک تاثیری بر بهبود قند خونش نداشته باشد. در صورت لزوم داروی تجویزی همان متفورمین خواهد بود.
درمان های جایگزین
روشهای درمانی جایگزین زیادی به عنوان راه های ممکن برای درمان یا جلوگیری از دیابت نوع 2 معرفی شده است اما، هیچ مدرک قطعی مبنی بر مؤثر بودن درمان های جایگزین وجود ندارد. روشهای درمانی که گفته می شود در دیابت نوع 2 مفید است و همچنین احتمال ایمن بودن آنها بالاست عبارتند از:
● دارچین
● دانه کتان
● جینسنگ
● منیزیم
● جو دوسر
● سویا
● آدامس زانتان
اگر در نظر دارید مکمل های غذایی یا سایر روشهای درمانی جایگزین برای درمان یا پیشگیری از پیشگیری دیابت استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کنید. برخی از مکمل ها یا روش های درمانی جایگزین اگر همراه با داروهای خاص نسخه ای استفاده شوند ممکن است مضر باشند. پزشک شما می تواند به شما در وزن کردن جوانب مثبت و منفی روشهای درمانی جایگزین خاص کمک کند.
علائم:
پیش دیابت معمولا علامتی ندارد. یکی از علایم پیش دیابت تیره شدن پوست در نقاط خاصی از بدن است؛ از جمله گردن، زیر بغل، آرنج، زانوها و بند انگشت ها.
علایم و نشانه هایی که می گویند پیش دیابت به دیابت نوع 2 تبدیل شده است شامل افزایش تشنگی، تکرر ادرار، گرسنگی زیاد، خستگی و تاری دید است.