اطلاعات بيماري

پریکاردیت (pericarditis)

پریکاردیت به معنای التهاب، تورم و سوزش پریکارد است؛ غشاء کیسه مانندی که اطراف قلب را احاطه کرده است. پریکاردیت اغلب باعث درد قفسه سینه و گاه علائم دیگر می شود. درد شدید قفسه سینه ناشی از پریکاردیت به این دلیل است که لایه های تحریک شده پریکارد برخلاف یکدیگر مالیده می شوند.
پریکاردیت معمولا ناگهانی شروع می شود اما مدت زمان زیادی طول نمی کشد (حاد). وقتی علائم به تدریج پیشرفت بیشتری کرد یا پایدار ماند، به آن مزمن می گویند.

دلایل:

در شرایط عادی کیسه پریکاردی دو لایه که اطراف قلب را احاطه کرده است حاوی مقدار کمی مایع روان کننده است. در پریکاردیت پریکارد ملتهب شده و اصطکاک ایجاد شده منجر به بروز درد قفسه سینه می شود.
تعیین علت بروز پریکاردیت دشوار است. در بیشتر موارد، پزشکان قادر به تعیین علت بیماری نیستند یا به وجود عفونت ویروسی شک می کنند. پریکاردیت ممکن است مدت کوتاهی پس از یک حمله قلبی جدی بروز کند. علاوه براین، پریکاردیت می تواند با تاخیر و طی هفته ها بعد از حمله قلبی یا جراحی قلب رخ دهد. این نوع از پریکاردیت سندرم درسلر نامیده می شود. بسیاری از محققان معتقدند که علت سندرم درسلر پاسخ التهابی اشتباه بدن به بافت های خودش است(پاسخ خودایمنی). سایر علل بروز پریکاردیت عبارتند از:

اختلالات التهابی سیستمیک مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید
تروما یا ضربه. وارد آمدن جراحت بر قلب یا قفسه سینه ممکن است در هنگام تصادفات یا سایر اتفاقات رخ دهد
سایر بیماری ها مانند نارسایی کلیوی، ایدز، سل و سرطان
برخی از داروها نیز می تواند سبب بروز پریکاردیت شوند اما این امر شایع نیست

مراقبت:

انتخاب روش درمانی به علت و شدت بیماری بستگی دارد. موارد خفیف پریکاردیت ممکن است بدون درمان بهتر شوند.

دارو درمانی

داروهایی که معمولاً برای درمان التهاب و تورم مرتبط با پریکاردیت استفاده می شوند، عبارتند از:

مسکن هایی که نیاز به تجویز نسخه ندارند. در اکثر اوقات درد مرتبط با پریکاردیت به خوبی به مسکن هایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن پاسخ می دهد.

این دارو به کاهش التهاب و درد کمک می کنند. علائم طی یک روز بهبود می یابند. برای اکثر افراد دریافت این داروها تنها درمانی است که نیاز دارند. مسکن های قوی تر ممکن است با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرند.

کلشی سین. این دارو که سبب کاهش التهاب بدن می شود، ممکن است برای درمان پریکاردیت حاد یا درمان علائم عود بیماری استفاده شوند. کلشی سین می تواند طول مدت علائم پریکاردیت و خطر عود بیماری را کاهش دهد. بااین حال، استفاده از این دارو برای افراد مبتلا به بیماری های کبدی یا کلیوی و افرادی که برخی داروها را دریافت می کنند، ایمن نیست. پزشک قبل از تجویز کلشی سین به دقت تاریخچه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد.
کورتیکواستروئیدها. اگر شما به مسکن ها یا کلشی سین پاسخ ندهید یا به علائم عودکننده پریکاردیت مبتلا باشید، پزشک ممکن است برای شما داروهای استروئیدی مانند پردنیزون تجویز نماید.

دوره حاد پریکاردیت به طور معمول چند هفته طول می کشد. برخی افراد مبتلا به پریکاردیت ظرف چندین ماه به علائم عود کننده بیماری مبتلا می شوند.
اگر عفونت باکتریایی علت زمینه ای پریکاردیت باشند، آنتی بیوتیک برای شما تجویز می شود.

بستری شدن در بیمارستان

اگر پزشک تشخیص تمپوناد قلبی دهد ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید. تمپوناد یک عارضه خطرناک پریکاردیت است که منجر به تجمع مایعات در اطراف قلب می شود.
هنگامی که تمپوناد قلبی وجود دارد ممکن است شما ممکن است نیاز به روشی به نام پریکاردیوسنتز داشته باشید. در برخی موارد شدید، پزشک ممکن است جراحی به منظور حذف پریکارد(پریکاردیکتومی) را توصیه نماید.

پریکاردیوسنتز. در این روش پزشک با استفاده از یک سوزن استریل یا کاتتر مایع اضافی را از حفره پریکارد تخلیه می کند. شما ممکن است یک بیحسی موضعی قبل از انجام این روش دریافت کنید. این روش به کمک اکوکاردیوگرام و سونوگرافی انجام می شود. این روش ممکن است در طی بستری بودن شما در بیمارستان هر چند روز یکبار انجام شود.
پریکاردیکتومی. اگر شما به پریکاردیت فشارنده مبتلا باشید ممکن است نیاز به جراحی جهت حذف کل پریکارد که سفت و سخت شده و پمپاژ قلب را با مشکل روبرو ساخته، داشته باشید.

علائم:

پریکاردیت حاد کمتر از چند هفته طول می کشد. پریکاردیت راجعه مزمن دو نوع دارد؛ نوع پیوسته که در طول شش هفته قطع درمان حمله حاد رخ می دهد و نوع متناوب که پس از شش هفته رخ می دهد.
اگر شما به پریکاردیت حاد مبتلا هستید شایع ترین علائم شامل درد تیر کشنده در قفسه سینه در پشت جناغ سینه یا در سمت چپ قفسه سینه است. با این حال، برخی افراد مبتلا به پریکاردیت حاد درد قفسه سینه را به صورت درد فشاری و با شدت های مختلف توصیف می کنند.
درد پریکاردیت حاد ممکن است به شانه چپ و گردن منتقل شود. این درد زمانی که شما سرفه می کشید، دراز می کشید یا در هنگام تنفس عمیق تشدید می شود. نشستن و خم شدن به سمت جلو درد را تسکین می دهد. در این زمان ممکن است تشخیص درد ناشی از پریکاردیت از درد ناشی از حمله قلبی دشوار باشد.
پریکاردیت مزمن معمولاً با التهاب مزمن مرتبط بوده و ممکن است منجر به تجمع مایع در اطراف قلب شود. شایع ترین علامت پریکاردیت مزمن درد قفسه سینه است.

با توجه به نوع بیماری، علائم و نشانه های پریکاردیت ممکن است شامل تمام یا برخی از موارد ذیل باشد:

درد تیرکشنده قفسه سینه در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه
تنگی نفس در هنگام خم شدن
تپش قلب
تب با درجه پایین
ضعف، خستگی یا احساس بیماری بودن
سرفه
تورم شکمی یا پا

عوارض عبارتند از:

پریکاردیت فشارنده. اگرچه این عارضه معمول نیست اما در برخی افراد به خصوص افرادی که به مدت طولانی به التهاب مبتلا بوده اند ممکن است پریکارد برای همیشه ضخیم و منقبض باقی بماند.

در این افراد، پریکارد بیشتر قابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و به صورت سفت و محکم قلب را احاطه می کند و مانع فعالیت صحیح قلب می شود. این شرایط پریکاردیت فشارنده نامیده شده و اغلب منجر به تورم شدید پاها و شکم و تنگی نفس می شود.

تامپوناد قلبی. هنگامی که مایع بسیار زیادی در پریکارد جمع شود وضعیت خطرناکی به نام تامپوناد قلبی ایجاد می شود.

مایع اضافی بر روی قلب فشار آورده و به آن اجازه نمی دهد به درستی پر شود. این بدان معنا است که خون کمتر از قلب خارج شده و این امر سبب افت فشارخون می شود. تامپوناد قلبی اگر فوراً درمان نشود می تواند کشنده باشد.
تشخیص و درمان سریع پریکاردیت معمولاً خطر عوارض طولانی مدت را کاهش می دهد.