گردن درد (neck pain)
تشخیص:
اکثر مشکلات گردن پس از یک معاینه ساده تشخیص و درمان می شود. بعید است که نیاز به آزمایش خاصی داشته باشید. شاید پزشک از شما بخواهد از گردنتان عکس بگیرید تا مطمئن شود مشکلات شما بخاطر سایر عوامل مهم دخیل در گردن درد مثل ankylosing spondylitis و یا عفونت نمی باشد.
پزشک خانواده ممکن است با دیدن علائم زیر شما را به یک متخصص معرفی کند:
- درد شدید
- انتشار درد به سمت بازوها
- سر گیجه
همچنین به تشخیص پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون و ام-آر-آی داشته باشید. ام-آر-آی در صورتی انجام می شود که پزشک به تحت فشار بودن اعصاب گردنی مشکوک شود.
بجز مواردی که درد شما بسیار شدید است و یا اینکه صدمه ای جدی دیده اید، نیازی نیست بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اما چنانچه پس از گذشت دو هفته درد شما بهبود نیافت، و یا اینکه احساس سوزش، ضعف یا بی حسی در بازویتان کردید لازم است به پزشک مراجعه کنید.
به شما توصیه می کنیم در موارد زیر حتما و در اسرع وقت با پزشک خود مشورت داشته باشید:
- احساس درد شدید در هر دو شانه
- همچنین درد در باسن و یا ران
- احساس تب و ناخوشی
دلایل:
در بیشتر موارد گردن دردها کوتاه مدت است و طول نمی کشد. اما گاهی مشکلات گردن ممکن است قسمتی از یک بیماری عمومی مثل استئوآرتریت باشد. مشکلات خاص گردن در قسمت های بعدی توضیح داده شده است.
شایع ترین مشکلات گردن، گردن درد غیر اختصاصی است. علائم آن شامل درد و سفتی است، این حالت پس از نشستن در یک وضعیت ثابت و یا چرخش ناگهانی گردن بوجود می آید.
علت گردن درد غیر اختصاصی هنوز به طور کامل تشخیص داده نشده است اما می تواند بدلیل اسپاسم عضلاتی که گردن را در بر گرفته اند، باشد. این به معنای آسیب دیدگی گردنتان نیست و اغلب پس از چند روز نیز، از بین رفته و بر طرف می شود.
همچنین عوامل متعددی باعث ایجاد درد در گردن و متعاقب آن دردهای تیر کِشنده و جان فرسا در اندام فوقانی بدن می شود. از جمله این عوامل می توان به : التهاب بافتهای نرم اطراف مفصل های مهره ای، خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه ها، تغییر شکل مهره ها به طور اولیه یا ثانویه، آرتروز، دیسک و بیماریهای ناشی از گرفتگی های عضلانی، کشیدگی لیگامانی و بیماریهای روماتیسمی اشاره کرد.
از علل فوق شایعترین علت گردن درد به ترتیب: گرفتگی و کشیدگی عضلانی و لیگامانی، آرتروز گردن و فتق دیسک می باشند. البته درد گردن در افراد پشتمیزنشین (کارمندها، تایپسیتها، نویسندهها، بافندهها و تمام آنهایی که با دست، کار دقیقی انجام میدهند و باید سرشان را دایم خم کنند) رایجتر است و بالطبع این افراد باید اصول پیشگیری از گردن درد را بیشتر مد نظر داشته باشند.
بعلت تفاوت در سیر بیماری و نحوه درمان گردن درد مزمن و گردن درد حاد و شدید، لازم است که بیمار به پزشک مراجعه کند تا علت درد مشخص شده و درمان مناسب انجام شود. اصولا در دردهای مفصلی عضلانی، خصوصا در دردهای گردنی، برای جلوگیری از پیشرفت بیماری مراجعه به پزشک در مراحل اولیه و انجام روشهای پیشگیری و درمان بسیار مناسب هستند.
مراقبت:
اگر گردن در شما با درمان های ساده بهبود نیافت، درمان های دیگری نیز وجود دارد. در ادامه درمان های اصلی شرح داده می شود، بطور قطع پزشک شما درمان های خاص بیشتری را می تواند توصیه کند.
درمانهای فیزیکی
فیزیوتراپ برای درمان مشکلات گردن آموزش دیده اند. درمان های دستی که توسط این پزشکان انجام می شود، به همراه تمرینات ورزشی در خانه، اغلب تمام آن چیزی است که شما به آن نیاز دارید. این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- منیپولاسیون و ماساژ درمانی (manipulation)
- استفاده از تکنیک الکساندر
- طب سوزنی
- تحریک الکتریکی عصب
Manipulation گاهی باعث ناراحتی و اذیت بیمار می شود، بنابراین درمانگر باید از بیمار درمورد مشکلاتی مثل پوکی استخوان سوال کند تا در صورت Manipulation مشکل ثانویه ای برای بیمار بوجود نیاید.
تحقیقات اخیر نشان می دهد که Manipulation فقط تا 3 ماه به از بین رفتن درد در بیمار کمک می کند.
در بعضی موارد، خصوصا زمانیکه درد به پشت سر و یا بازوها انتشار پیدا می کند تزریق طولانی اثر بی حسی موضعی و یا استروئید می تواند گزینه مناسبی برای کاهش درد باشد. این تزریق ممکن است در مفاصل کوچک گردن و یا در فضای باریکی که اعصاب از ستون فقرات ظاهر می شوند، صورت گیرد.
این تزریق ها معمولا در بخش اشعه ایکس بیمارستان انجام می شود تا پزشک بتواند بخوبی موقعیت سوزن در گردن را دنبال کند.
گردنبند طبی
اگر درد گردن در نتیجه تحت فشار بودن اعصاب گردن است، بطوریکه درد به سمت بازوها منتشر می شود، استفاده از گردن بند طبی ضروری است. بهتر است گردنبند های طبی را به مدت طولانی استفاده نکنید. شواهدی وجود ندارد که تایید کند استفاده از گردن بند طبی عوامل دخیل در گردن درد بلند مدت و یا کوتاه مدت را درمان می کند.
جراحی
در موارد نادر، فرد نیاز به جراح پیدا می کند. زمانیکه عصب و یا طناب نخاعی تحت فشار است و ضعف و درد شدیدی ایجاد می کند که با هیچ درمانی از بین نمی رود. جراح در ابتدا از استخوان ها و اعصاب اسکن کاملی تهیه می کند و پس از بررسی، جوانب مثبت و منفی موضوع را با شما در میان گذاشته و سپس تصمیم خود برای جراحی را قطعی می کند.
خود درمانی های ساده و چند روز استراحت اغلب برای کاهش و برطرف کردن درد گردن کافی است. اما چنانچه مشکل شما پیچیده و به گردن درد مزمن دچار هستید پزشک متخصص قادر است درمان های مناسب و بهتری را به شما ارائه دهد.
داروهای مسکن
مسکن های ساده ای مثل استامینوفن اغلب کمک خوبی برای کاهش درد هستند. بهتر است آن را قبل از اینکه دردتان شدیدتر شود مصرف کنید، اما به یاد داشته باشید بیشتر از هر چهار ساعت یکبار، مجاز به مصرف آن نیستید.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مثل ایبوپروفن ،ناپروکسن و دیکلوفناک نیز مناسب هست. هر دو نوع قرصی که معرفی شد را می توانید برای یک دوره کوتاه درمانی یک هفته ای یا ۱۰ روزه استفاده کنید. اگر در این مدت درد شما بهبود نیافت احتمالا مصرف بیش از این مدت هم کمکی به شما نخواهد کرد.
اگر داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی در درمان شما موثر واقع شد اما پس از قطع مصرف، درد مجددا به سراغتان آمد، یک دوره کوتاه درمانی دیگر را تکرار کنید. بعنوان جایگزینی برای مصرف قرص، می توانید از ژل ها یا کرمهای ضد التهابی بر روی نواحی حساس استفاده کنید.
ماساژ
ماساژ آرام عضلات گردن، بخصوص با روغن های معطر، اغلب کمک خوبی است. لطفا توجه داشته باشید که با اینحال بعضی از روغن ها در صورت مصرف در مقادیر زیاد می توانند سمی باشند و مصرف آنها در حاملگی و یا در موارد خاصی مثل صرع می تواند مضر و خطرناک باشد.
ماساژ گردن با روغن های مخصوص با ایجاد گرما باعث کاهش درد می شود. بعضی از این روغن ها بدون نیاز به نسخه از داروخانه ها قابل تهیه است، مثل روغن کپسایسین که از عصاره فلفل قرمز و دلمه ای بدست آمده است. اما انواع قوی تر آن با تجویز پزشک قابل تهیه است.
ورزش
برای جلوگیری از ضعیف شدن عضلات گردن پیشنهاد می کنیم بیش از چند روز استراحت نکنید. به محض اینکه درد کاهش یافت تمرینات سبک را شروع کنید. این تمرینات باعث می شود:
- دامنه حرکتیتان به حالت اول بازگردد.
- تواناییتان افزایش یابد.
- خشکی و سفتی عضلات برطرف شود.
- گردن به حالت عادی خود باز گردد.
تمرینات کششی و تقویتی را با هم انجام دهید. در هر حرکت برای مدت چند ثانیه عضلات گردنتان را منقبض کنید. اگر این کار را هر روز انجام دهید، با گذشت زمان عضلات گردن شما قدرتمند خواهند شد. ابتدا با یک ورزش بسیار آرام شروع کنید و سپس به تدریج تمرینات را افزایش دهید.
طبیعتا با انجام تمرینات ورزشی ممکن است در ابتدا احساس درد و یا ناراحتی کنید. اما اگر بدنبال این احساس ناراحتی، علائم بیماری را بطور قابل توجهی در شما تشدید کرد، انجام آن حرکت را متوقف کنید.
آرامش
استرس و فشارهای عصبی درد گردن را تشدید می کند. یکی از روشهای کاهش اثرات استرس این است که یاد بگیرید چطور عضلات گردنتان را شل و سست کنید.
حالت بدن
درد و سفتی عضلات در نتیجه عوامل متعددی می تواند بروز پیدا کند:
- رختخواب بسیار نرم
- ضخامت نامناسب بالش
- حالت بد بدن به هنگام کار
- ایستادن در وضعیتی نامناسب
اگر ارتفاع میز کارتان کم است، بطوریکه مجبورید سرتان را به مدت طولانی به جلو خم کنید، احتمالا عضلات گردنتان کشیده شده و نهایتا درد گردن عارض می شود. ارتفاع میز و نوع صندلیتان را در محل کار و خانه بررسی کنید و آن را با بدنتان متناسب و هماهنگ سازید.
چنانچه کار شما به گونه ای است که مجبورید مدت زمان طولانی کتاب و کاغذ و ... بخوانید اصلاح وضعیت و حالت نشستن به شما کمک زیادی خواهد کرد. اگر با کامپیوتر کار می کنید، بسیار مهم و ضروری است که مانیتور، میز و صندلی شما در ارتفاعی مناسب و صحیح قرار داشته باشد. بسیاری از کارفرمایان، کارشناسان بهداشت حرفه ای دارند که می توانند محل کاری شما را بررسی کنند که آیا مطابق با نیازهای شما طراحی شده است؟
خواب
استفاده از بالش های سفت و یا تشک هایی که به اندازه کافی کمرتان را حمایت نمی کنند، گردن درد را تشدید خواهد کرد. اگر تشک شما قدیمی است و یا با آن احساس راحتی نمی کنید، بهتر است به فکر تعویض آن باشید و از یک بالش نرم تر استفاده کنید. بعضی افراد به تجربه دریافته اند که گردنبند های طبی فومی بعنوان بالش گزینه مناسبی است. استفاده از بالش های طبی موجود در بازار به صلاحدید پزشک و راهنمایی فیزیوتراپ برای انتخاب نمونه متناسب با وضعیت شما نیز بسیار مفید است.
چنانچه درد گردن خواب شما را مختل کرده، قبل از رفتن به رختخواب، مسکن بخورید و با پزشک خود نیز مشورت کنید تا برای هر چه راحت تر خوابیدن شما، کمکتان کند.
علائم:
شایع ترین نشانه ها و علائم مشکلات گردن،احساس درد و سفت شدگی است.
بیماری های مختلف گردن باعث ایجاد درد و یا سوزش در نواحی مختلف بدن می شود. از جمله:
- وسط گردن و یا یک طرف آن
- شانه ها
- قسمت بالایی قفسه سینه
- پشت و یا یک طرف سر
- مرکز سر، پشت چشمانتان
- گوش ها
- احساس درد موقع حرکت سر
- سفت شدگی عضلات گردن
- احساس خشکی و چوب شدن عضلات پس از نشستن به مدت طولانی در یک جای ثابت
- گردنتان مثل همیشه و به راحتی گردش نمی کند.
اگر سفتی و چوب شدگی عضلات گردن به سرعت اتفاق می افتد و نیز احساس ضعف و خستگی در شانه ها و یا لگن دارید که طول کشیده باشد، اینها ممکن است بیانگر وضعیتی است که پلی میالژیک روماتیکی( polymyalgia rheumatic ) نامیده می شود. در اینصورت در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مورد درمان قرار بگیرید.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن که گاه از بازو تا انگشتان دست احساس می شود و می تواند ناشی از تحت فشار بودن ریشه عصبی باشد.
- صداهای تیز و کلیک مانند که در اثر حرکت سطوح استخوانی ساییده شده در خلاف همدیگر و یا حرکت سایشی لیگاندها (رباطها) در خلاف جهت استخوان بوجود می آید.
- احساس سرگیجه وقتی به بالا نگاه می کنید و یا سرتان را می چرخانید
- اسپاسم عضلات گردن که باعث کج شدن سر به یک طرف می شود و معمولا چند ساعت یا چند روز طول می کشد و به ندرت ممکن است فرد را چند هفته درگیر کند.
- احساس خستگی بیش از اندازه و کج خلقی نیز بدنبال گردن درد در شما بروز پیدا می کند، بخصوص اگر گردن درد خواب شما را به هم ریخته باشد.