آرتریت سپتیک (Septic Arthritis)

آرتریت سپتیک که به آرتریت عفونی، آرتریت باکتریایی و قارچی نیز مشهور است، عفونت شدید و دردناک مفصل است. قسمتی از بدن عفونی شده و میکروب ها از طریق جریان خون خود را به مفصل رسانده و باعث عفونی شدن آن می گردند. همچنین گاهی جراحت های نافذ، میکروب ها را مستقیماَ به داخل مفصل می آورد و آن را عفونی می کند.
نوزادان و افراد مسن بیشتر مستعد توسعه آرتریت سپتیک هستند. معمولا آرتریت سپتیک یکی از مفاصل بزرگ بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. مفصل زانو و لگن بیش از سایر مفاصل در معرض خطر این بیماری هستند. اما گاهی نیز چند مفصل را متاثر می کند. آرتریت سپتیک با سرعت و شدت قادر است غضروف و استخوان داخل مفصل را تخریب کند، بنابراین درمان فوری ضروری است.

تشخیص:

روشی به اسم آرتروسنتزیس وجود دارد که معمولا برای تشخیص آرتریت سپتیک به کار می رود. در این روش سوراخی در مفصل ایجاد کرده و نمونه ای از مایع مفصلی (مایع سینوویال) را بیرون می کشند. این مایع استریل بوده و بعنوان روان کننده عمل می کند. در آزمایشگاه این مایع آنالیز و تعداد گلبول های سفید آن شمارش می گردد که معمولا عدد بالایی را نشان خواهد داد. این نتایج به پزشک در تشخیص عفونت و اینکه چه عضوی باعث آن شده کمک می کند.
تصویربرداری با اشعه ایکس و سایر تصویربرداری های استخوان برای تعیین میزان آسیب مفصلی آزمایش خون جهت بررسی التهاب نیز انجام می شود.

دلایل:

آرتریت سپتیک معمولا در اثر عفونت باکتری هایی است که از جریان خون قسمت دیگری از بدن، به مفصل راه پیدا می کنند. در مواردی نیز زخم باز، تزریق دارو یا جراحی در یا نزدیک یک مفصل موجبات ورود میکروب ها به مفصل را فراهم می کند. در بزرگسالان و کودکان، شایع ترین باکتری ها که باعث آرتریت سپتیک حاد می گردند شامل هموفیلوس آنفولانزا، استافیلوکوک و استرپتوکوک هستند. این مهاجمان خارجی وارد جریان خون شده و مفصل را عفونی کرده و باعث التهاب و درد می گردند.
عفونت های قارچی و ویروسی نیز می توانند باعث آرتریت سپتیک گردند. ویروس هایی مثل:
  • هپاتیت A، B و C
  • پاروو ویروس B19
  • ویروس هرپس
  • اچ.آی.وی (ویروس ایدز)
  • ویروس HTLV-1
  • آدنوویروس
  • ویروس کوکساکی
  • Mumps ویروس (اوریون)
قارچهای عامل آرتریت سپتیک شامل هیستوپلاسما، کوکسیدیومایکوزیس و بلاستومایکوزیس می باشد. این عفونت ها نسبت به عفونت های باکتریایی شدت و سرعت کمتری در توسعه بیماری دارند.
پوشش مفصل (سینوویوم) توانایی کمی برای محافظت خودش از عفونت ها دارد. واکنش بدن نسبت به عفونت –شامل التهاب که فشار را افزایش داده و جریان خون داخل مفصل را کم می کند- در تخریب مفصلی شرکت می کند.
 

فاکتورهای خطر

  • وجود بیماری های مفاصل: بیماری های مزمن که مفاصل را تحت تاثیر قرار می دهند مثل آرتروز، نقرس، آرتریت روماتوئید و لوپوس ممکن است شانس ابتلا به آرتریت سپتیک را افزایش دهند. مفصل مصنوعی، جراحی مفصل و آسیب مفصل نیز از جمله علل افزایش خطر ابتلا به این بیماری هستند.
  • داروهای آرتریت روماتوئید: شانس ابتلا به آرتریت سپتیک در بیماران روماتیسمی بدلیل داروهایی که مصرف می کنند، بیشتر است. داروهای روماتیسمی ممکن است سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بروز عفونت در بدن را تشدید کنند. علاوه بر این، تشخیص آرتریت سپتیک در بیماران روماتیسمی سخت تر هم هست؛ بدلیل وجود علائم بسیار در بیمار که به هم شبیه اند.
  • شکنندگی پوست: اگر پوست شما به راحتی از بین رفته و به سختی تجدید می شود، مسیر خوبی برای ورود میکروب ها به بدن فراهم می شود. بیماری های پوستی مثل پسوریازیس و اگزما شانس ابتلا به آرتریت سپتیک را همانند زخم ها افزایش می دهند. افرادی که زیاد تزریق می کنند نیز ممکن است در محل تزریق شانس ابتلا به آرتریت سپتیک را افزایش دهند.
  • سیستم ایمنی ضعیف: بدنی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد نمی تواند در مقابل عفونت ها مقاومت کرده و شانس ابتلا به آرتریت سپتیک را افزایش خواهد داد. مبتلایان به دیابت، سرطان، بیماریهای کلیه و کبد و کسانی که بدلیل مصرف داروهای خاص سیستم ایمنی شان ضعیف شده، بیشتر در معرض خطر هستند.
ترکیبی از فاکتورهای خطر شانس ابتلا را در برابر افرادی که تنها یک فاکتور خطر دارند، افزایش می دهد.

مراقبت:

در درمان آرتریت سپتیک پزشک بر تخلیه عفونت از مفصل و داروهای آنتی بیوتیکی تمرکز می کند.

تخلیه مفصل

خارج کردن مایع مفصلی عفونی مهم و حیاتی است. روش های خارج کردن این مایع شامل خارج کردن با سوزن، آرتروسکوپی و جراحی باز است.
در درمان آنتی بیوتیکی پزشک باید موثرترین آنتی بیوتیک را انتخاب کند، بنابراین تشخیص میکروبی که عامل عفونت شده بسیار مهم تست. در ابتدا آنتی بیوتیک از طریق تزریق وریدی در بازو انجام می شود سپس شکل خوراکی آن تجویز می گردد.
معمولا درمان 2 تا 6 هفته طول می کشد. حالت تهوع، استفراغ و اسهال از عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک است. گاه واکنش های آلرژیک نیز دیده می شود.

علائم:

علائم آرتریت سپتیک معمولا به سرعت ظاهر می شوند؛ درد شدید، تورم مفصل و تب. همچنین علائم زیر نیز دیده می شود:
  • لرز
  • خستگی و ضعف کلی
  • تب
  • ناتوانی در حرکت دادن اندام با مفصل عفونی
  • درد شدید در مفصل عفونی بخصوص با حرکت دادن
  • تورم (افزایش مایع مفصلی)
  • گرما (مفصل قرمز و گرم است بخاطر افزایش جریان خون)
چنانچه درد شدید و ناگهانی در مفصلی شروع شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.