آلرژی غذایی (Food allergies)

آلرژیهای غذایی شرایطی است که فرد نسبت به ترکیبات غذایی خاص مانند پروتئینها حساسیت پیدا می‌کند و واکنش سیستم ایمنی بطور خفیف یا شدید خواهد بود که حتی ممکن است موجب حمله‌های آنافیلاکتیک (شوک حساسیتی) شده و در نهایت منجر به مرگ شود. این حمله‌ها گاهی به قدری شدید است که راه عبور هوای تنفسی بسته می‌شود. مواد غذایی مانند بادام زمینی ، غذاهای دریایی، شیر و تخم مرغ از منابعی هستند که در کودکان موجب حساسیت بالا شده و حمله‌های آنافیلاکتیک در آنها ممکن است ظاهر گردد. آلرژنهای غذایی آنتی ژنها، پروتئینها یا مولکولهای بزرگ موجود در غذا هستند که سیستم ایمنی نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد. ایمونوگلوبین E نسبت به مواد خارجی واکنش نشان داده تا بدن از آنها عاری شود.

تشخیص:

موارد عنوان شده کمک خواهد کرد تا یک حساسیت غذایی واقعی را از عدم تحمل غذایی، مسمومیت غذایی یا دیگر شرایط تشخیص دهید .
  • شرح علائم. برای گفتن سابقه تمام علائم ونشانه ها و اینکه کدام غذاها و چه مقدار مصرف به نظر میرسد علت مشکل باشند و هم چنین سابقه خانوادگی حساسیت غذایی یا دیگر حساسیت ها ، به پزشکتان آماده باشید.
  • ثبت غذایی. ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق تر از شما بخواهد تا عادات غذایی،علائم وداروهای مصرفی را یادداشت کنید.
  • رژیم محدود شده. ممکن است از شما خواسته شود تا غذای مشکوک را برای یک یا دو هفته از رژیمتان حذف کرده و سپس برای یک مرتبه مجددا آنها را به رژیمتان برگردانید . این روش به روشن شدن ارتباط بین علائم با غذاهای خاص کمک میکند.البته این یک روش کامل و بدون خطا نیست. عوامل روحی به اندازه عوامل فیزیکی میتوانند نقش داشته باشند. بعنوان مثال ، اگر تصور شما این باشد که به یک غذا حساس هستید، ممکن است واکنشی ایجاد شود که در واقع یک واکنش آلرژیک حقیقی نیست. اگر واکنش نسبت به یک غذا خیلی شدید باشد، این روش بدون خطر نخواهد بود.
  • آزمایش جسمانی.یک آزمایش دقیق میتواند به خوبی مشکل را مشخص کرده وآن را از مشکلات بالینی دیگر مستثنی نماید.
  • آزمایش پوستی.  یک تست پوستی  میتواند در تشخیص واکنش شما به یک غذای خاص کمک کند. در این آزمایش، مقدار کمی از غذای مورد نظر  روی پوست بازو یا پشت قرار داده میشود .سپس بوسیله یک سوزان روی پوست منفذی ایجاد میشود تا مقداری از ترکیب به آن نفوذ کند.اگر به ترکیب خاص تست شده حساسیت داشته باشید، پوست شما واکنش نشان داده و برآمدگی ایجاد میشود.
  • آزمایش خون. آزمایش خون بوسیله اندازه گیری مقدار آنتی بادی های نوع حساسیتی( IgE) در جریان خون، میتواند پاسخ سیستم ایمنی شما به غذاهای خاص را مشخص کند. برای این آزمایش نمونه خون گرفته شده از شما در مطب دکتر به یک آزمایشگاه فرستاده میشود . اگرچه این آزمایش خون ممکن است همیشه دقیق نباشد.

دلایل:

در حساسیت غذایی، سیستم ایمنی بدن شما به طور اشتباه یک غذا یا جزئی از غذا را به عنوان ترکیبی مُضر برای بدن شناسایی می کند. سیستم ایمنی بدن سلول ها را به ترشح نوعی آنتی بادی که ایمونوگلوبولین E  نامیده می شود برای مبارزه با این ترکیب غذایی(آلرژن) تحریک می کند و دفعه ی بعدی که شما حتی مقدار خیلی کمی از آن غذا را بخورید، آنتی بادی IgE آن را شناسایی کرده و به سیستم ایمنی پیام می فرستد تا ترکیب شیمیایی به نام هیستامین و ترکیبات شیمیایی دیگری را به داخل جریان خون آزاد کند.
این ترکیبات شیمیایی باعث بروز یک سلسله علائم و نشانه های آلرژیک می شوند. در واقع آن ها باعث پاسخ های آلرژیکی شامل آبریزش بینی، خارش چشم ها، خشکی زبان، دانه های پوستی و کهیر، حالت تهوع، اسهال، سختی تنفس و حتی شوک آنافیلاکسی می شوند.
پروتئین های خاص موجود درغذاهایی به شرح زیر، محرک بیشتر حساسیت های غذایی هستند:
  • نرم تنان صدف دار مثل میگو و خرچنگ
  • بادام زمینی
  • گردو
  • مغزهای درختی مثل گردو و گردوی آمریکایی
  • ماهی
  • تخم مرغ
هم چنین در بچه ها، معمولا حساسیت غذایی به وسیله ی پروتئین های غذاهای زیر تحریک می شود:
  • تخم مرغ
  • شیر
  • بادام زمینی
  • مغزهای درختی
البته ذکر این نکته ضروری است که خیلی از حساسیت های غذایی به شیر حساسیت واقعی نیستند و معمولا پس از عادت کردن فرد مشکل خاصی را به همراه نخواهند داشت. شکلات نیز که مدتی طولانی به عنوان محرک آلرژی در بچه ها توسط والدین در نظر گرفته می شد، در حقیقت به ندرت ممکن است باعث حساسیت غذایی شود.

مراقبت:

تنها راه اجتناب از یک پاسخ آلرژیک دوری کردن از غذاهایی است که این علائم و نشانه ها را بوجود می آورند. اگرچه با وجود تلاش های شما نیز احتمال دارد که در رژیمتان با یک غذای محرک مواجه گردید.
برای پاسخ آلرژیک خفیف، آنتی هیستامین های معمول توصیه شده میتوانند علائم را تخفیف دهند. میتوان این داروها را بعد از خوردن غذای حساسیت زا برای کاهش خارش و کهیرمصرف کرد. اما، آنتی هیستامین ها برای درمان پاسخ های شدید کمک کننده نمی باشند.
برای پاسخ آلرژیک شدید، شما به تزریق فوری اپی نفرین و انتقال به اورژانس نیاز دارید. بسیاری از مردمی که حساسیت دارند، همیشه یک اتوانژکتور (EpiPen, EpiPen Jr or Twinject) همراه دارند. این وسیله شامل یک سرنگ و سوزن پنهان است که با تزریق به ران پا  مقدار مشخصی از دارو را به بدن وارد میکند.اگر پزشکتان یک اتوانژکتور اپی نفرین برای شما تجویز کرد:
  • در همه حال آنرا با خود داشته باشید. و بهتر است که یک اتوانژکتور دیگر درون ماشین و یا میز محل کارتان داشته باشید.
  • همیشه مطمئن شوید که قبل از رسیدن تاریخ انقضاء ، اپی نفرین جدید جایگزین کرده اید.
  • مطمئن شوید که روش استفاده از اتوانژکتور را میدانید. هم چنین نزدیکان تان باید برای کمک به زندگی شما روش استفاده از دارو را در موارد علائم شدیدتر و آنافیلاکسی بدانند.
 
با وجود اینکه تحقیقاتی در جهت  پیدا کردن روشهای درمانی  به منظور کاهش علائم آلرژی و جلوگیری از حمله های آلرژی ، در حال انجام هستند ولی هنوزهیچ درمان تایید شده که بتواند از حساسیت جلوگیری کرده یا علائم را به طور کامل از بین ببرد، وجود ندارد. متاسفانه آمپول های آلرژی (ایمونوتراپی) ، که برای کاهش تاثیرات آلرژی های دیگری مثل حساسیت فصلی  استفاده میشوند در درمان حساسیت غذایی تاثیری ندارند.
درمان اصلی این است که از غذای مورد تردید اجتناب کرده و به منظورتشخیص اقدامات تخفیف دهنده و عکس العمل مناسب در برابر واکنش های شدید، با پزشکتان همکاری و مشورت نمایید.
 

جایگزین های دارویی (طب تکمیلی):

تحقیقات در زمینه جانشین های درمانی برای آلرژی غذایی محدودند. اگرچه بسیاری از افراد در این زمینه تلاش کرده و ادعا می کنند که برخی درمان های جایگزین کمک کننده اند.
  • داروهای گیاهی. تعداد کمی از مطالعات اثرات مثبت داروهای گیاهی را مثل برخی ترکیبات دارویی چینی، در کاهش علائم وپیشگیری از آنافیلاکسی  نشان داده اند .اگرچه هنوز هیچ دلیل قابل اعتمادی بر این مسئله وجود ندارد. بعلاوه، نگرانی های در مورد کیفیت برخی ازاین داروهای گیاهی چینی وجود دارد.در مورد مصرف این داروها حتما با پزشک خود مشورت کنید.ممکن است این داروها بر نتایج آزمایش شما اثرگذار باشند یا با برخی داروهای دریافتی شما تداخل داشته باشند.
  • طب سوزنی و ماساژ درمانی(یک روش درمانی چینی با فشار دست در برخی نقاط بدن). تحقیقات دانشگاهی اندکی در مورد اثربخشی طب سوزنی برای درمان آلرژی غذایی وجود دارند و این مطالعات فواید روشنی را در مورد این روش ها نشان نداده اند. اگرچه برخی از افراد معتقدند که این روش های درمانی به برخی از مشکلات سلامتی آنها ، مثل حساسیت ها،کمک می کند و به علت خطرات کوچکی که این روشها به همراه  دارند، حتما با یک متخصص کار کنید.
  • رژیم های غذایی خاص. در گذشته، رژیم های غذایی گردشی که طی آن باید از برخی غذاهای خاص طی یک دوره خاص اجتناب می کردید،بعنوان یک روش درمانی حساسیت غذایی در نظر گرفته میشد.هیچ شواهدی مبنی بر اثربخشی این رژیم ویا رژیم های مشابه  در حساسیت غذایی وجود ندارد. تنها روش غذایی اثبات شده برای عمل این است که به طور کامل از غذاهای محرک آلرژی دوری کنید.
 

سبک زندگی و درمان های خانگی

یکی از راه های جلوگیری از یک پاسخ آلرژیک دوری کردن کامل از غذاهایی است که این علائم و نشانه ها را بوجود می آورند.
  • به دانسته خود اکتفا نکنید. همیشه برچسب غذاهای صنعتی را برای اطمینان از اینکه حاوی جزء حساسیت زا نباشند، بخوانید. حتی اگر مطمئنید که ترکیبات آن غذا را میدانید، باز هم برچسب را چک کنید. برخی مواقع ترکیبات تغییرمیکنند. چنانچه غذا حاوی هر یک ازترکیبات معمول حساسیت زا باشد، روی برچسب های غذایی باید  به طور واضح لیست شوند. برای اجتناب از مصرف 8 منبع اصلی آلرژن های غذایی با دقت برچسب ها را بخوانید: شیر، تخم مرغ،بادام زمینی،مغزهای درختی، ماهی، صدفداران،سویا و گندم.
  • وقتی در مورد غذایی تردید دارید ، فقط تشکر کرده و آن را رد کنید. در رستوران واجتماعات ، شما همیشه در معرض خطر احتمال دریافت یک غذای حساسیت زا هستید. بسیاری از مردم از اهمیت یک پاسخ آلرژیک غذایی بی خبرند و نمی دانند که مقدار خیلی کمی از یک غذا میتواند باعث واکنش های شدید در برخی افراد شود.اگردر مورد اینکه غذا حاوی یک ترکیب حساسیت زا برای شما است، تردید دارید، کاملا آنرا رد کنید.
  • افراد مراقبت کننده را نیز در این مسئله درگیر کنید. اگر کودکتان حساسیت غذایی دارد، ازنزدیکان، پرستار بچه، مربی یا مراقبین دیگر درخواست کمک کنید. مطمئن شوید که آنها میدانند چقدر برای کودکتان مهم است که از غذاهای حساسیت زا دوری کند وهم چنین اینکه در مواقع اورژانسی چه باید بکنند.

علائم:

علائم آلرژی غذایی به صورت عطسه، خارش، استفراغ، تهوع، سردرد، انقباض عضلات، آسم، اسهال‌ ، درد شکمی‌، بثورات‌ پوستی‌، نفخ‌ و باد شکم‌، کهیر، تورم‌ صورت‌ (به‌ خصوص‌ لب‌ها)، سرفه‌، غش‌ یا حالت‌ نزدیک‌ به‌ غش‌ و ... ظاهر می‌شود.