دارو

توضیحات:

اين دارو به عنوان داروي تشخيصي براي پرتونگاري دستگاه گوارش (در صورت منع مصرف سولفات باريم) و براي تتشخيص بيماري هاي عروقي، اختلالات مجاري صفراوي، اختلالات مغزي، اختلالات وريد باب يا وريد طحال، اختلالات کليه ومجاري ادرار و اختلالات ديسک و مفاصل مصرف مي شود. همجنين به عنوان ماده حاجب در تشخيص بيماريهاي مفصل و ديسک، افزايش دهنده کنتراست در مقطع نگاري کامپيوتري از بدن، اختلالات گوارشي وبيماريهاي قلبي استفاده مي شود.

عارضه‌های جانبی:

عوارض جانبي معمولاً به غلظت دارو، ويسکوزيته، ميزان و سرعت تجويز بستگي دارد. به دليل مقادير کم يد موجود در فراورده يا آزاد شده از آن ممکن است موجب پرکاري غده تيروئيد گردد. در صورت تزريق اين دارو با غلظت 60% در داخل فضاي زير عنکبوتيه ممکن است تشنج و مرگ بروز کند. بروز نارسائي حاد کليوي پس از تزريق داخل عروقي دياتريزوات در طول پرتونگاري دفعي از مجاري ادراري به خصوص در بيماران مبتلا به آسيب کليوي ناشي از بيماريهاي ديگر گزارش شده است. واکنشهاي آلرژيک کاذب، ضعف شديد و غير عادي ناشي از کاهش فشار خون، خس خس يا اشکال در تنفس، احساس گرمي و برافروختگي غير عادي پوست، تهوع و استفراغ، اسهال، طعم فلزي، سرگيجه، سردرد، التهاب بيني، سرفه، خارش، اختلال بينائي، عطسه، بزرگي غدد بزاقي، کاهش يا افزايش ضربان قلب، اختلالات ECG، آريتمي قلبي، شک و ايست قلبي از عوارض عمومي نسبتاً شايع هستند. از عوارض موضعي مي توان از درد وآسيب بافتي در ناحيه تزريق، ترومبوفلبيت، ترومبوزيس، اسپاسم وريدي و آمبوليسم نام برد.

نکات:

1- در ميلوگرافي يا معاينه کيست ها يا سينوس هاي پشتي که ممکن است با فضاي زير عنکبوتيه مرتبط باشند، استفاده از اين مواد حاجب توصيه نمي شود. 2- براي جلوگيري از آسپيراسيون محتويات معده پيش از انجام آزمون غذا مصرف نشود، اما خوردن مايعات رقيق منعي ندارد. 3- مصرف ترکيبات حاجب يددار ممکن است با آزمون هاي عملکرد تيروئيد، شمارش گلبول ها، آزمايشات انعقاد خون و بعضي از آزمون هاي خاص ادرار، تداخل داشته باشد. 4- قبل از تجويز مقدار اصلي، تزريق داخل وريدي 1-5/0ميلي ليتر از فرآورده به منظور آزمون حساسيت توصيه مي شود. اگر چه وسايل لازم براي جلوگيري از واکنشهاي حساسيتي بايد در دسترس باشند. 5- در افراد خيلي جوان يا پير و بيماران ناتوان، بيماران مبتلا به فشار خون بالا، نارسائي کبدي، بيماري قلبي پيشرفته، فئوکروموسيتوم، کم خوني داسي شکل، پر کاري غده تيروئيد و بيماران مستعد به ابتلا به نارسائي کليوي احتمال بروز عوارض جانبي را افزايش مي دهد. 6- براي تشخيص به موقع آريتمي در حين آزمايش آرتريوگرافي عروق کرونر و آنژيوکارديوگرافي انجام الکتروکارديوگرافي ضروري است. 7- تجويزگلوکوکورتيکوئيدها و آنتي هيستامين ها به منظور کاهش بروز و شدت واکنشهاي شديد در بيماران پرخطر (مثل آسم، سابقه آلرژي يا حساسيت به پني سيلين، دهيدراتاسيون، سابقه حملات صرعي و فئوکروموسيتوم) توصيه مي شود. 8- قطع موقتي شيردهي (حداقل 24 ساعت) بعد از تجويز دارو توصيه مي شود.

منافع:

مصرف همزمان با داروهاي تنگ کننده عروق مي تواند خطرات بروز اثرات عصبي اين دارو را افزايش دهد. مصرف همزمان با آنتاگونيست هاي بتا باعث بروز واکنشهاي آنافيلاکتوئيد مي گردد. مصرف اين دارو با داروهاي خوراکي پرتونگاري کيسه صفرا احتمال سميت کليوي را افزايش مي دهد. مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ضد فشار خون بالا، باعث افت شديد فشار خون مي شود. تجويز اينترلوکين 2 با اين دارو، احتمال بروز عوارض تأخيري مواد حاجب داخل وريدي را افزايش مي دهد.

ممنوعیت‌ها:

در موارد سابقه حساسیت مفرط به ید، مواد حاجب یددار یا پنی سیلین، سابقه آلرژی یا آسم، بیماری شدید قلبی- عروقی، دهیدراتاسیون، فئوکروموسیتون، نارسائی کلیوی، حملات عصبی اخیر این دارو نباید مصرف شود. در موارد خاص ذکر شده در پائین نیز نباید این دارو را استفاده کرد: در صورت افزایش فشار خون ریوی (برای آنژیوکاردیوگرافی)، در صورت هوموسیستینوری (برای آنژیوگرافی مغزی)، در صورت بیماری برگر، ایسکمی شدید همراه با عفونت(برای آرتریوگرافی محیطی)، درصورت نقائص انعقادی(برای کولانژیوگرافی و اسپلنوپورتوگرافی)، درصورت ضایعات مغزی وخونریزی زیر عنکبوتیه(برای توموگرافی کامپیوتری مغز)، در صورت عدم تشکیل ادرار، دیابت شیرین(برای اورو گرافی دفعی)، انسداد یا عفونت حاد قسمت فوقانی مجاری ادراری(برای اوروگرافی برگشتی)، و در حضور عفونت داخل یا مجاور ناحیه(برای آرتروگرافی و دیسکوگرافی)، و در صورت عفونت قسمت فوقانی دستگاه تنفس(برای دیسکوگرافی).

دوزینگ:

خوراکي: در بزرگسالان براي پرتونگاري از مجاري گوارشي مقدار ml90-30 به صورت خوراکي و يا مقدار ml240 از محلول 76% (رقيق شده در 1 ليتر آب آشاميدني) از راه مقعد مصرف مي شود. براي مقطع نگاري کامپيوتري از بدن ml240 محلول رقيق شده 30-15 دقيقه قبل از آزمايش مصرف مي شود. محلول رقيق شده را مي توان از حل کردن ml25 آن در يک ليتر آب آشاميدني بدست آورد. مقدار مصرف آن براي پرتونگاري از مجراي گوارشي در کودکان تا سن 5 سال مقدارml30 و در کودکان 10-5 سال مقدار ml60 به صورت خوراکي است. اين مقدار مصرف بايد با حجم معادل از آب (کودکان سالم) و يا با سه برابر آب (براي کودکان ضعيف يا با وزن کمتر از kg10) رقيق شود. تزريقي: براي آنژيوکارديوگرافي مقدارml50-35 از محلول 76% از طريق کاتتر به سرعت(طي 2-1 ثانيه) در يک وريد بزرگ محيطي و يا در حفرات قلب يا عروق بزرگ مرتبط تزريق مي شود. در آنژيوگرافي مغز براي نمايان ساختن عروق مغزي، مقدارml10 از محلول حاوي mg/ml290 يد به وسيله جراحي در شريان سبات اصلي تزريق مي شود. براي پرتونگاري از آئورت مقدار ml40-15 از محلولmg/ml310 يد از طريق کاتتر برگشتي به صورت يکجا تزريق مي شود. در پرتونگاري انتخابي از شريانهاي کليوي، مقدارml10-5 از محلول حاوي mg/ml370 يد از طريق کاتتر در شريان کليوي تزريق مي شود ودر صورت نياز اين مقدار تکرار مي گردد. در ساير موارد از محلول 76% با نظر پزشک استفاده گردد. مقدار مصرف دارو در کودکان نيز با توجه به وزن بدن با نظر پزشک تعيين مي گردد.

نوع دارو:

Injection:76% (Meglumine Diatrzoate 66% + Sodium Diatrzoate 10%) 20, 100ml Injection:60% (Meglumine Diatrzoate 52.1% + Sodium Diatrzoate 7.9%) 20ml Oral or Rectal Solution: 60% (Meglumine Diatrzoate 66% + Sodium Diatrzoate 10%)