اخبار و مقالات
بیماریهای التهابی روده را بشناسیم

مهم است که شما در مورد هر یک از این بیماریها اطلاعاتی داشته باشید و بدانید چگونه روی بدن شما تأثیر میگذارند.
علل بیماریهای التهابی روده شناخته شده نیست، ولی نظریههای متعددی در این زمینه وجود دارد. یک نظریه براساس ژنتیک بنا شده که بیان میکند بیماری التهابی روده در خانوادهها به شکل ارثی دیده میشود. در حدود 30-15درصد مبتلایان به بیماریهای التهابی روده، خویشاوندی مبتلا به این بیماری دارند. البته مطالعاتی در مورد اینکه آیا ژن بهخصوصی یا گروهی از ژنها مسئوول ایجاد این بیماری است یا خیر، در حال انجام است. تغییرات بسیاری در سیستم ایمنی بدن در مبتلایان به بیماریهای التهابی روده دیده شده است. آنچه هنوز ناشناخته مانده این است که چه چیز سبب ایجاد این تغییرات میشود. مطالعات زیادی در این حوزه انجام شده، از جمله مطالعاتی که ارتباط بیماریهای التهابی روده را با عوامل عفونی بررسی میکند. بر اساس شواهد، استرس نمیتواند به تنهایی سبب ابتلا به بیماریهای التهابی روده شود، ولی مثل سایر بیماریها علائم و نیازمندی به برنامه درمانی را تشدید میکند. این بیماریها بیشتر در افراد سنین جوانی 29-18 سال دیده میشود. مواردی در کودکان در سنین دو سالگی یا سالمندان در دهه هفتم و هشتم زندگی وجود داشته است. مردها و زنان شانس یکسانی برای ابتلا به بیماری دارند.
اصول پایه در بیماریهای التهابی روده
کولیت اولسروز
علایم کولیت اولسروز
هیچکس دقیقا نمیداند چرا مشکلات خارج از رودهای اینگونه با التهاب روده همراه میشوند. این مشکلات با بهبود یافتن کولیت اولسروز بهبود مییابد. نیمی از بیمارانی که کولیت اولسروز دارند فقط علائم خفیفی دارند. برخی از افراد با علائم شدید کولیت اولسروز بایستی برای تصحیح سوءتغذیه و توقف اسهال و جایگزین کردن خون از دست رفته به بیمارستان مراجعه کنند. در بیمارستان، فرد ممکن است نیاز به برنامه درمانی شامل یک رژیم غذایی مخصوص و یا تغذیه از طریق رگ داشته باشد. گاهی نیز جراحی لازم میشود.
چگونه کولیت اولسروز خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد؟
چگونه کولیت اولسروز را تشخیص دهیم؟
چه داروهایی برای کولیت اولسروز در دسترس هستند؟
- آمینوسالیسیلاتها: این داروها خط اول درمان برای بسیاری از مبتلایان به کولیت اولسروز خفیف تا متوسط و همچنین بیمارانی که عود مجدد بیماری داشتهاند هستند. داروهایی که حاوی 5-ASA هستند، به کنترل التهاب کمک میکنند، ولی ممکن است عوارض جانبی چون تهوع، استفراغ، سوزش سردل، اسهال و سردرد داشته باشند. این داروها به شکل خوراکی یا داخل مقعدی بسته به مکان التهاب روده تجویز میشوند.
- کورتیکواستروئیدها: بیماران مبتلا به کولیت اولسروز متوسط تا شدید، یا آنهایی که به آمینوسالیسیلاتها پاسخ نمیدهند، ممکن است از این دارو برای کاهش التهاب استفاده کنند. این داروها ممکن است عوارضی چون افزایش وزن، جوش، موی صورت، افزایش فشارخون، دیابت، تغییرات خلق و خو، از دست دادن توده استخوانی و افزایش احتمال ابتلا به عفونت داشته باشند. بیماران نبایستی کورتیکواستروئیدها را طولانیمدت مصرف کنند ولی این داروها برای استفاده کوتاهمدت بسیار مؤثرند .
- داروهای متعددی وجود دارند که در درمان کولیت اولسروز مؤثرند. در شماره گذشته، به آمینوسالیسیلاتها وکورتیکواستروئیدها اشاره شد. در ادامه، دیگر گزینههای درمانی از نظر میگذرد.
- ایمونومادولاتورها: برای بیمارانی که به آمینوسالیسیلاتها یا کورتیکواستروئیدها پاسخ نمیدهند یا بیمارانی که به کورتیکواستروئیدها وابسته شدهاند (یعنی بدن آنها در مقابل قطع کورتیکواستروئیدها واکنش نشان میدهد)، ایمونومادولاتورها ممکن است مفید باشند. این داروها التهاب را با اثرگذاری روی سیستم ایمنی کاهش میدهند. اینها به صورت خوراکی تجویز میشوند ولی کند اثر هستند و ممکن است 6 ماه طول بکشد تا بیماران احساس بهبودی کنند. عوارض آنها التهاب پانکراس، التهاب کبد، کاهش گلبولهای سفید و افزایش خطر ابتلا به عفونت است.
- درمانهای بیولوژیک: برخی از بیماران ممکن است به داروهایی نیاز داشته باشند که پروتئینهای خاصی را در سیستم ایمنی بدن مورد هدف قرار دهند و به این طریق توسعه التهاب در آنها کنترل شود. عامل نکروز تومور (TNF) میتواند باعث شود سیستم ایمنی شما به بافت سالم حمله کرده و سبب التهاب و صدمه شود. ضد عامل نکروز تومور (Anti-TNF) عملکرد TNF را تشخیص داده و مانع از آن میشود. این Anti-TNF بیماریهای التهابی روده را معالجه نمیکند ولی ممکن است علتهای ایجاد التهاب را توسط TNF در بدن کاهش دهد. این عوامل برای درمان کولیت اولسروز متوسط تا شدیدی استفاده میشوند که به درمانهای استاندارد(آمینوسالیسیلاتها،کورتیکواستروئیدها یا سرکوب کنندههای ایمنی) پاسخ نداده باشند.
بیماری کرون
عوارض بیماری کرون
چه داروهایی برای بیماری کرون در دسترس هستند؟
- سالیسیلاتها یا داروهای ضدالتهاب: اغلب به عنوان اولین خط درمانی بوده و این داروها به کنترل التهاب کمک میکنند. عوارض جانبی این داروها شامل تهوع، استفراغ، اسهال، سوزش سردل و سردرد هستند.
- کورتیکواستروئیدها: در بیماران مبتلا به بیماری کرون، کورتیکواستروئیدها (یاکورتونها) نتایج بسیار مفیدی دارند. داروها اغلب در ابتدا که بیماری شدیدترین وضعیت خود را دارد، در دوزهای زیاد تجویز میشوند و بعد، وقتی علائم تحت کنترل قرار گرفتند، از دوز آنها کاسته میشود. این داروها ممکن است سبب عوارض جانبی چون افزایش وزن، جوش، موهای صورت، افزایش فشارخون، دیابت، تغییرات خلق و خو، از دست دادن توده استخوانی (پوکی استخوان) و افزایش شانس عفونت شوند.
- ایمونومادولاتور: ایمونومادولاتورها یا عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی واکنش ایمنی را که سبب ایجاد التهاب میشود، متوقف میکند. عوارض جانبی رایج آنها شامل تهوع، استفراغ و اسهال و همچنین کاهش قابلیت دفاع در برابر عفونت هستند.درمانهای بیولوژیک :برخی از بیماران ممکن است نیاز به داروهایی داشته باشند که پروتئینهای ویژه را در سیستم ایمنی بدن، هدف قرار داده و در کنترل و ایجاد التهاب کمک کنند. عامل نکروز تومور (TNF) میتواند سبب شود سیستم ایمنی شما به بافت سالم در بدنتان حمله کند و سبب التهاب و صدمه به آنها شود. داروهای حاوی عامل ضدنکروز تومور (Anti-TNF) به عامل نکروز تومور میچسبند و عملکرد آن را متوقف میکنند. توقف عمل عامل نکروز تومور، بیماریهای التهابی روده را معالجه نمیکند، اما ممکن است التهاب ایجاد شده را توسط عامل نکروز تومور در بدن شما کاهش دهد. این عوامل برای درمان بیماری متوسط تا شدید کرون که به درمانهای استاندارد (آمینوسالیسیلاتها، کورتیکواستروئیدها یا سرکوبکنندههای ایمنی) پاسخ نمیدهند و همچنین برای درمان فیستول باز استفاده میشوند.
بیماریهای التهابی روده چگونه درمان میشوند؟
متخصص گوارش شما ممکن است در مورد برنامه درمانی شما در موارد زیر صحبت کند. تغذیه، حمایت عاطفی، درمان دارویی و جراحی. انواع متفاوتی از برنامههای درمانی وجود دارند که پزشک میتواند برای کنترل علائم بیماریهای التهابی روده برای شما تجویز کند. هریک از آنها عملکرد ویژه و عارضه جانبی خاص خودش را دارد. مطمئن شوید که هرچه را پزشک تجویز کرده، انجام میدهید. هیچوقت برنامه درمانی خود را متوقف نکنید، مگر اینکه آن را کامل کرده باشید یا پزشک دستور توقف آن را داده باشد.
اثر تغذیه بر درمان بیماریهای التهابی روده چگونه است؟
اگرچه آنچه میخورید نمیتواند سبب ایجاد بیماریهای التهابی روده شود، بعضی غذاها میتوانند علائم شما را در زمان فعال بودن بیماری ایجاد یا تشدید کنند.
هدف از رژیم غذایی برای مبتلایان به بیماریهای التهابی روده، تعدیل رژیم در جهت کاهش علائم گوارشی و همزمان دریافت میزان مناسب غذا است. پزشک شما ممکن است ارزیابی غذایی انجام دهد تا تعیین کند آیا میزان کافی کالری، ویتامین و مواد معدنی را دریافت میکنید؟ اگر نیازهای غذایی شما برطرف نمیشود پزشک، ممکن است از مایعات تکمیلی استفاده کند.
چگونه با بیماریهای التهابی روده سازگارشویم؟
گرچه بیماریهای التهابی روده بیماریهای مزمنی هستند که دورههای فعالیت و خاموشی دارند، بسیاری از بیماران دوران زندگی طبیعی دارند و بسیاری از آنها زندگی باکیفیتی را میگذرانند. برای آنهایی که علایم مزمن و مداوم دارند موارد زیر به کار میآید: بدن خود را بشناسید و دقت کنید بیماری چگونه شما را تحتتأثیر قرار میدهد. یاد بگیرید چگونه مراقب خود باشید و روی چیزهایی که میتوانید کنترل داشته باشید، این کنترل را اعمال کنید. یک سیستم حمایتی ایجاد کنید که برای شما مناسب باشد، مثل خانواده، دوستان و گروههای حامی و مطمئنشوید، دستورالعملهای تیم درمانی را بهدقت رعایت میکنید.
چه زمانی جراحی لازم است؟
اغلب مبتلایان به بیماریهای التهابی روده به برنامه درمانی خود از قبیل داروها و برنامه غذایی پاسخ میدهند. بسیاری از بیماران دورههای بیماری خفیف را پس از دورههای طولانی بهبودی تجربه میکنند. پزشک شما جراحی را زمانی پیشنهاد میدهد که موقعیتهای بهخصوصی وجود داشته باشد، مثلا: خونریزی به مقدار زیاد، بدحالی طولانی یا شدید، زخمی که در دیواره روده سوراخ ایجاد کرده باشد، زمانی که برنامه درمانی بیماری را کنترل نکرده باشد، انسداد روده، سرطان.
انتخابهای جراحی متعددی وجود دارد؛ هر یک مزایا و معایبی دارند. جراح و بیمار با یکدیگر در مورد بهترین انتخاب تصمیمگیری میکنند./