شانه یخ زده چیست و چگونه درمان می شود؟

شانه یخ زده که کپسولیت چسبنده نیز نامیده می شود، بیماری است که بنا به عللی کپسول مفصلی شانه سفت و ضخیم می شود و جلوی حرکت آزادانه مفصل را می گیرد. در این بیماری درد و محدودیت حرکتی در شانه مشکلات اصلی بیمار هستند. علائم و نشانه ها معمولاً به آرامی شروع می شوند، سپس بدتر می شوند. با گذشت زمان، علائم معمولاً در عرض 1 تا 3 سال بهتر می شوند.

بی حرکت نگه داشتن شانه برای مدت طولانی خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهد. این وضعیت معمولا پس از جراحی یا شکستن بازو اتفاق می افتد.

درمان شانه یخ زده شامل تمرینات دامنه حرکتی است. گاهی اوقات درمان شامل کورتیکواستروئیدها و داروهای بی حس کننده است که به مفصل تزریق می شود. به ندرت، جراحی آرتروسکوپی برای شل کردن کپسول مفصل مورد نیاز است تا بتواند آزادانه تر حرکت کند.

غیرعادی است که شانه یخ زده در همان شانه عود کند اما، در برخی افراد معمولاً در عرض پنج سال در شانه دیگر بروز می کند.

علائم شانه یخ زده

شانه یخ زده معمولاً به آرامی و در سه مرحله ایجاد می شود:

● مرحله انجماد: هر حرکت شانه باعث درد می شود و توانایی حرکت شانه محدود می شود. این مرحله از 2 تا 9 ماه طول می کشد.

● مرحله یخ زده: درد ممکن است در این مرحله کاهش یابد. با این حال، شانه سفت تر و استفاده از آن دشوارتر می شود. این مرحله از 4 تا 12 ماه طول می کشد.

● مرحله ذوب: توانایی حرکت شانه شروع به بهبود می کند. این مرحله از 5 تا 24 ماه طول می کشد.

در برخی افراد، درد شب ها تشدید می شود و خواب را مختل می کند.

علل شانه یخ زده

مفصل شانه در یک کپسول از بافت همبند محصور شده است. شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که این کپسول در اطراف مفصل شانه ضخیم و سفت می شود و حرکت آن را محدود می کند.

مشخص نیست چرا این اتفاق برای برخی افراد می افتد اما، به احتمال زیاد پس از ثابت نگه داشتن شانه برای مدت طولانی، مثلا بعد از جراحی یا شکستگی بازو، بیشتر اتفاق می افتد.

عوامل خطر

برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند:

1- سن و جنس

افراد 40 ساله و بالاتر، به ویژه زنان، بیشتر احتمال دارد که شانه یخ زده داشته باشند.

2- عدم تحرک یا کاهش تحرک شانه

هر شانه ای وقتی برای مدتی بی‌حرکت باشد دچار محدودیت حرکت می شود. پس بعد از هر آسیب شانه باید حرکات این مفصل خیلی زود شروع شود تا از بیماری شانه یخزده پیشگیری شود.

3- بیماری های سیستمیک

به نظر می رسد افرادی که بیماری های خاصی دارند بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده هستند. بیماری هایی که ممکن است خطر بروز شانه یخزده را افزایش دهند عبارتند از:

● دیابت

● پرکاری تیروئید

● تیروئید کم کار

● بیماری قلبی عروقی

● بیماری پارکینسون

● جراحی های مغز

● بعد از جراحی سرطان پستان

● فتق دیسک گردن

درمان شانه یخ زده

اکثر درمان‌های شانه منجمد شامل تسکین درد شانه و تا حد ممکن حفظ دامنه حرکتی آن است:

● داروها: مسکن‌هایی مانند آسپرین و ایبوپروفن به کاهش درد و التهاب مرتبط با شانه یخ زده کمک می کنند. اگر درد با این مسکن ها آرام نشود برای دریافت داروهای مسکن قوی و ضد التهابی باید به پزشک مراجعه کنید.

● تراپی ها: مهمترین قسمت درمان، نرمش های کششی است که تحت نظر فیزیوتراپ برای برگرداندن دامنه حرکت به مفصل انجام میشود. در صورتیکه درد شدید شانه مانع انجام نرمش های کششی شود میتوان با تزریق داروهای کورتیکوستروییدی در مفصل شانه درد شانه را برای چند هفته کاهش داد تا بیمار بتواند نرمش ها را بطور موثرتری انجام دهد. در موارد درد شدیدتر با استفاده از بلوک عصبی درد را کاهش می دهند و نرمش ها را با شدت بیشتر انجام می دهند.

● جراحی: اکثر شانه های یخ زده به خودی خود در عرض 12 تا 18 ماه بهبود می یابند. برای علائم شدید یا مداوم، درمان های دیگر عبارتند از:

1- تزریق استروئید: تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل شانه به کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی شانه کمک می کند، به خصوص اگر بلافاصله پس از شروع علایم  شانه منجمد تزریق شود.

2- هیدرودیلاتاسیون: تزریق آب استریل به داخل کپسول مفصلی می تواند به کشش بافت کمک و حرکت مفصل را آسان تر کند. گاهی آب استریل در ترکیب با استروئید تزریق می شود.

3- مانیپولاسیون شانه: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد تا دردی احساس نکند. سپس پزشک، مفصل شانه را در جهات مختلف حرکت می دهد تا به شل شدن بافت سفت شده کمک کند.

4- عمل جراحی: کمتر پیش می آید که شانه یخ زده نیاز به جراحی داشته باشد. اما اگر هیچ یک از درمان ها به کاهش درد کمک نکرد، جراحی می تواند بافت اسکار را از داخل مفصل شانه حذف کند. جراحی به روش آرتروسکوپی انجام می شود و با ابزاری کوچک، شکاف هایی در کپسول مفصلی ایجاد می شود تا توانایی اتساع و حرکت شانه بیشتر شود./