آبله مرغان (chicken pox)

آبله مرغان، نوعی بیماری خفیف و بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد که البته در کودکان شایع‌تر است. آبله مرغان بیماری خطرناکی نیست، اما این بیماری برای زنان باردار، نوزادان، نوجوانان، بزرگسالان و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، می‌تواند مشکلاتی را به‌وجود آورد.

تشخیص:

تشخیص بیماری آبله مرغان معمولا با ظهور تاول‌های پوستی داده می‌شود و بنابراین انجام آزمایش ضرورتی ندارد.

دلایل:

ویروس بیماری آبله مرغان از راه قطره‌های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی از فرد بیمار انتقال می‌یابد. دوره نهفته (زمان ورود عامل بیماری‌زا تا زمان بروز علائم) پیش از آغاز علائم بیماری 7 تا 21 روز است .

مراقبت:

درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، به جز استراحت و دادن داروها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش. این بیماری به صورت خود به خودی درمان می‌شود. کودکان معمولا در عرض 7 تا 10 روز بهبود می‌یابند، در بزرگسالان این مدت بیشتر است و احتمال بروز عوارض در آنها نیز شدت خواهد یافت. پس از بهبود، فرد برای تمام عمر در مقابل آبله مرغان ایمنی دارد.
به طور کلی درمان با هدف تخفیف علایم انجام می‌گیرد. برای کاهش خارش از پارچه، حوله یا کمپرس آب سرد استفاده می‌شود. باید بیمار را تا حد امکان آرام و خنک نگه داشت. گرما و تعریق باعث بروز خارش می‌شوند. باید ناخن‌ها را کوتاه نگه داشت تا بیمار نتواند خود را بخاراند. خاراندن تاول‌ها می‌تواند باعث عفونت ثانویه شود.
بی‌حس‌کننده‌ها و آنتی‌هیستامین‌های موضعی می‌توانند از شدت این بیماری کاهش دهند. این داروها موجب تخفیف خارش به سرعت و در کوتاه‌مدت می‌شوند. فرد مبتلا به آبله مرغان (مخصوصا اگر بزرگسال باشد) باید به خوبی استراحت کند و از تماس با اطرافیان، به ویژه کسانی که سابقه ابتلا به آبله مرغان ندارند و مخصوصا افراد دارای ضعف ایمنی و خانم‌های باردار پرهیز کنند. مدت ایزولاسیون حدود یک تا دو هفته در نظر گرفته می‌شود.

پیشگیری

با تزریق واکسن آبله مرغان، می توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. پزشکان دو دوز از این واکسن را برای کودکان یک سال و بالاتر توصیه می‌کنند. سرم حاوی پادتن علیه این ویروس برای افرادی که خطر ایجاد بیماری خطرناک در آنها زیاد است (مثل کسانی که داروهای ضدسرطان یا سرکوب کننده ایمنی دریافت می‌کنند) استفاده می‌شود.
 

واکسن آبله مرغان

واکسن آبله مرغان در موارد زیر توصیه می‌شود:
  • اطفال 12 تا 18ماهه بدون سابقه ابتلای قبلی،
  • بزرگسالان در موارد تماس پرخطر (پرسنل درمانی، خانواده بیماران، محیط‌های شلوغ آموزشی یا نظامی)،
  • خانم‌های غیر حامله که قصد بارداری دارند (با فاصله حداقل یک ماه قبل از بارداری)،
  • افرادی که قصد مسافرت به خارج از کشور و مناطق پرخطر دارند.
 

واکسن آبله مرغان در موارد زیر توصیه نمی‌شود

  • زنان باردار: خانم‌ها می‌توانند تا یک ماه قبل از بارداری این واکسن را تزریق کنند و بعد از آن دیگر مجاز نیستند
  • افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
  • افراد دچار تنگی‌نفس و آسم
  • افرادی که دارای بیماری‌های مزمن و طولانی هستند، مانند، بیماران دچار سرطان خون
  • افرادی که به آنتی‌بیوتیک نئومایسین آلرژی دارند، زیرا واکسن آبله مرغان دارای مقدار کمی نئومایسین است
  • افرادی که به تازگی خون، پلاسما یا ایمنوگلوبولین دریافت کرده‌اند. باید این اشخاص مدت 3 تا 11 ماه صبر کنند و بعد واکسن آبله مرغان را بزنند.
 

توصیه هایی به افراد مبتلا به آبله مرغان

  • از خاراندن ضایعات خودداری کنید ، زیرا اولا آلودگی زیر ناخن‌ها وجود دارد. ثانیا پوستتان را زخم می‌کنید
  • حمام آب سرد و یا ولرم بگیرید. 20 تا 30 دقیقه در حمام باشید تا پوستتان نرم شود. اضافه کردن کمی نشاسته یا جو به آب، باعث تسکین خارش پوست می‌شود،
  • از صابون استفاده نکنید یا از صابون‌های ملایم (صابون بچه صابون‌های مخصوص پوست‌های حساس) استفاده کنید،
  • بعد از حمام کردن، پوست خود را به آرامی خشک کنید، اما نباید حوله را روی پوست خود بکشید،
  • لباس‌های خود را با مایع یا پودر لباسشویی ملایم بشویید (نباید دارای ماده پاک‌کننده قوی باشند)
  • دستکش 10 درصد نخی به دست کنید تا از خاراندن جلوگیری کنید
  • دستان خود را همیشه بشویید
  • سعی کنید در شرایطی قرار نگیرید که عرق کنید، مثلا در اتاق گرم.

علائم:

بارزترین مشخصه آبله مرغان راش های پوستی هستند که تقریبا در هر جای بدن می‌تواند پدید آید، از جمله روی پوست سر، داخل دهان، بینی، گلو، یا مهبل (دانه‌های قرمز پوستی آبله مرغان مانند جوش و آبکی هستند.) تاول ها ممکن است در نواحی بسیار وسیعی از پوست گسترده شده باشند، اما در دست و پا کمتر ظاهر می‌‌شوند.
راش های پوستی معمولا یک تا دو روز بعد از شروع علائم در نیم تنه بالای بدن تشیل می گردند. تنه معمولا بیشتر درگیرشده و دست و پا کمتر. این تاول‌ها در عرض24 ساعت می‌ترکند و در محل آنها دلمه تشکیل می‌شود. هر3 تا 4 روز مجموعه‌هایی از تاول های جدید به وجود می‌آیند. ضایعات، اغلب ابتدا از تنه شروع شده و سپس به صورت، بازوها و پاها گسترش یافته و سرانجام پوسته می‌بندند.
در صورتی که بیمار ضایعات جلدی را به شدت بخاراند، جای این ضایعات به‌صورت فرورفتگی‌های کوچک در سطح پوست می‌ماند.یک تا دوروز قبل از راش های پوستی علائم دیگری نیز ممکن است ظاهر گردد. شامل :
  • تب
  • از دست دادن اشتها یا بی اشتهایی
  • سردرد
  • خستگی و احساس بی حالی و بیماری و ناخوشی عمومی
  • گلو درد
شدت این بیماری در کودکان سالم متعادل می باشد.در حالات شدید تر راش های پوستی ممکن است در درون بدن ایجاد شوند مانند گلو، چشم و ... . 

عواقب

  • عفونت باکتریایی ثانویه روی تاول‌های آبله مرغان،
  • عفونت ویروسی چشم
  • به ندرت التهاب یا عفونت مغز: ممکن است 5 تا 10 روز بعد از ظاهر شدن دانه‌های پوستی، این بیماری به وجود بیاید. آنسفالیت در کودکان ممکن است، بر مخچه اثراتی داشته و عدم هماهنگی عضلات را به‌وجود آورد. علائم آنسفالیت شامل گیجی، تب بالا، سردرد زیاد، خواب‌آلودگی، حساس به روشنایی و تهوع است. در موارد خیلی جدی، ممکن است فرد تشنج کند.
  • احتمال بروز زونا سال‌ها بعد در دوران بزرگسالی (گاهی پس از طی‌شدن سیر بیماری آبله مرغان ویروس در بدن به حالت خفته باقی می‌ماند(احتمالا در ریشه اعصاب نزدیک نخاع). این ویروس خفته ممکن است سال‌ها بعد دوباره بیدار شود و بیماری زونا را ایجاد کند.)
  • به ندرت باقی‌ماندن جای تاول، در صورتی که تاول عفونی شود
  • میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
  • آرتریت (التهاب مفصل) به‌طور گذرا: برخی از افراد مبتلا به آبله مرغان، دچار درد عضله و مفصل می‌شوند. این درد اغلب تا زمانی که دانه‌ها وجود دارد، ادامه خواهد داشت
  • ذات‌الریه (پنومونی)
  • سندرم ری ( reye) در افراد کمتر از 20 سالی که آبله مرغان گرفته‌اند و آسپیرین مصرف می‌کنند، این سندرم به وجود خواهد آمد.