آرتریت تاکایاسو (Takayasu Arthritis)

آرتریت تاکایاسو نوع نادری از بیماری واسکولیت است، گروهی از اختلالات که باعث التهاب عروق خونی می شود. در آرتریت تاکایاسو التهاب باعث آسیب دیدن آئورت (سرخرگ بزرگی که خون را از قلب به اندام های بدن می برد) و انشعابات آن می شود.
این بیماری ممکن است باعث انسداد یا تنگی عروق (استنوزیس) یا گشادی غیرطبیعی شریان ها (آنوریسم) شود. آرتریت تاکایاسو منجر به درد بازو یا قفسه سینه و افزایش فشارخون و نهایاتا نارسایی قلبی یا سکته مغزی می گردد.

دلایل:

در بیماری آرتریت تاکایاسو آئورت و دیگر عروق اصلی از جمله آنهایی که به سر و کلیه ها می روند ملتهب می گردند. با گذشت زمان، التهاب باعث تغییر این عروق (ضخیم، تنگ و زخمی شدن عروق) می گردد.
علت دقیق بروز التهاب اولیه در آرتریت تاکایاسو مشخص نیست. تصور بر این است که این بیماری یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به عروق بدن حمله می کند. ممکن است ویروس ها و باکتریها در تحریک اولیه بیماری نقش داشته باشند.
این بیماری در درجه اول دختران و زنان بین 10 و 40 سال را مبتلا می کند. بیشتر در آسیا شیوع دارد و گاه بین افراد خانواده به ارث می رسد.

مراقبت:

درمان آرتریت تاکایاسو بر کنترل التهاب با داروها و پیشگیری از آسیب بیشتر عروق بدن استوار است. گاه درمان بیماری ساده نیست چون حتی اگر بنظر در دوران بهبودی بسر می برید ممکن است بیماری هنوز فعال باشد. بعلاوه در برخی افراد زمانی بیماری تشخیص داده می شود که آسیب غیرقابل برگشت قبلا اتفاق افتاده است.
به بیان دیگر اگر اگر علائم و نشانه های زیادی ندارید یا عوارض جدی شما را اذیت نمی کند ممکن است اصلا به درمان نیاز نداشته باشید.

داروها

  • کورتیکواستروئیدها برای کنترل التهاب
  • داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند
  • داروهایی برای تنظیم سیستم ایمنی
 

جراحی

اگر عروق خونی بشدت تنگ یا مسدود شده باشند ممکن است نیاز به جراحی برای باز یا بای پس کردن این عروق باشد تا امکان جریان خون بدون وقفه و پیوسته فراهم شود. این کار اغلب باعث بهبود علائمی از قبیل فشارخون بالا و درد قفسه سینه می شود. در برخی موارد تنگی یا انسداد عروق برمی گردد و نیاز به جراحی دوباره است. همچنین در صورت بروز آنوریسم بزرگ ممکن است برای پیشگیری از پارگی آنها نیاز به جراحی باشد. پزشک گاهی تا زمانیکه بیماری در فاز خاموشی قرار دارد جراحی انجام نمی دهد.
گزینه های جراحی که بهترین زمان برای انجام آنها وقتی است که التهاب کاهش یافته باشدشامل موارد زیر است:
  • جراحی بای پس: در این روش، یک سرخرگ یا سیاهرگ از جای دیگر بدن برداشته و به رگ مسدود پیوند زده می شود تا مسیری برای جریان خون فراهم شود.
  • گشاد کردن عروق خونی (آنژیوپلاستی از راه پوست): در این روش یک بالن کوچک از راه یک رگ خونی وارد می شود و به شریان آسیب دیده هدایت می گردد. در محل آسیب بالن باد می شود تا انسداد برطرف گردد سپس باد آن تخلیه و بالن خارج می شود.
  • جراحی دریچه آئورت: اصلاح یا تعویض دریچه آئورت درصورت نارسایی دریچه آئورت گاه یکی از اعمال جراحی مورد نیاز است.
 

خودمراقبتی

یکی از بزرگترین چالش ها برای مبتلایان به بیماری آرتریت تاکایاسو کنار آمدن با اثرات جانبی داروهاست. توصیه های زیر بسیار کمک کننده است:
  • هرچه بیشتر درمورد بیماری خود اطلاعات کسب کنید
  • رژیم غذایی سالم داشته باشید: مصرف میوه و سبزیجات سالم، غلات سبوس دار و گوشت کم چرب و ماهی و محدود کردن نمک، شکر و الکل. درصورت مصرف داروهای کورتونی ممکن است پزشک برای شما ویتامین D یا کلسیم تجویز کند.
  • به طور منظم ورزش کنید
  • از انواع محصولات دخانی پرهیز کنید

علائم:

علائم آرتریت تاکایاسو اغلب در دو مرحله اتفاق می افتد:

مرحله اول

در مرحله اول حال عمومی فرد بخاطر خستگی، کاهش وزن ناخواسته، درد عمومی و تب خفیف خوب نیست. هرکسی این علائم اولیه را نشان نمی دهد. ممکن است التهاب سال ها پیش از آنکه متوجه علامتی شوید، عروق را آسیب زده باشد.

مرحله دوم

در مرحله دوم التهاب باعث تنگی عروق و در نتیجه جریان خون، اکسیژن و تغذیه کمتر اندام ها و بافت های بدن می شود. علائم مرحله دوم شامل موارد زیر است:
  • احساس ضعف و خستگی در اعضای بدن پس از کار کردن با آنها
  • سبکی سر، گیجی یا غش
  • مشکلات حافظه
  • مشکلات فکر کردن
  • تنگی نفس
  • تغییر بینایی
  • فشار خون بالا
  • تفاوت فشار خون در دو بازو
  • کاهش ضربان قلب
  • کاهش شدید گلبول های قرمز (آنمی)
  • درد قفسه سینه
چنانچه تنگی نفس، درد قفسه سینه یا علائم سکته مغزی داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید.

عوارض بیماری

عوارض:

زنان مبتلا به آرتریت تاکایاسو می توانند بارداری سالمی داشته باشند. اما بیماری و داروهای مصرفی جهت درمان آن، می تواند بر باروری و بارداری تاثیر بگذارد. اگر آرتریت تاکایاسو دارید و می خواهید باردار شوید با پزشک خود همکاری کنید تا طبق برنامه ریزی او پیش از باردار شدن از عوارض بارداری بکاهید. در طول بارداری نیز بطور منظم پزشک خود را ملاقات کنید.