برگر (beurger)

بیماری‌ بِرگر عبارت‌ است‌ از مسدود شدن‌ سرخرگ‌های‌ کوچک‌ و متوسط‌ معمولاً در پا ناشی‌ از التهاب‌ رگهای‌ خونی‌. این‌ باعث‌ تشکیل‌ لخته‌ می‌شود. سیگار کشیدن‌ یک‌ عامل‌ بسیار مهم‌ در بروز این‌ بیماری‌ است‌. به‌ واقع‌، این‌ بیماری‌ در افراد غیرسیگاری‌ بسیار نادر است‌. حداکثر شیوع‌ این‌ بیماری‌ در مردان‌ سیگاری‌ 40-20 ساله‌ است

تشخیص:

  • سونوگرافی‌
  • پلتیسموگرافی‌ برای‌ کمک‌ به‌ تشخیص‌ کاهش‌ جریان‌ خون‌ در رگ‌های‌ محیطی‌
  • آرتریوگرافی‌ (عکس برداری‌ مخصوص‌ از سرخرگ‌ها) برای‌ تعیین‌ محل‌ آسیب‌های‌ عروقی‌

دلایل:

همانطور که اشاره شد سیگار عامل‌ بسیار مهم‌ در بروز این‌ بیماری‌ است‌. به‌ واقع‌، این‌ بیماری‌ در افراد غیرسیگاری‌ بسیار نادر است‌.

حداکثر شیوع‌ این‌ بیماری‌ در مردان‌ سیگاری 20 تا 40  ساله‌ است‌.

استرس، هوای سرد و وجود سابقه خانوادگی در ابتلا به این بیماری موثر هستند.

مجرای ظریف و طبیعی رگ ها به تدریج در اثر تجمع رسوبات تنگ می شود و رسوب کلسترول و کلسیم همانند رسوبات داخل لوله سماور یا کتری، با نشستن بر دیواره داخلی رگ ها، عبور خون را دشوار می کند و سیگار عاملی مهم در ایجاد این رسوبات است.

متاسفانه بروز بیماری های عروقی بسیار تدریجی است و از آنجا که ظرفیت عروق در بدن ده ها برابر بیش از نیاز واقعی است، بیماری عروقی تا هنگام گرفتگی 75 درصد یک رگ، هیچگونه علایمی از خود نشان نمی دهد.

بنابراین شخصی که سال ها سیگار می کشد، به دلیل بی خبری از پیشرفت آسیب‌های عروقی، متوجه تاثیر سوء سیگار نیست و زمانی که گرفتگی به حد بالایی رسید و علایم بیماری شروع شد، علایمی نظیر سکته مغزی، قلبی، عدم توانایی برای راه رفتن و بروز زخم های درناک در انگشتان در مدت کوتاهی دیده می شوند.

مراقبت:

متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و حتی در صورت کنترل علائم، پس از مدتی دیگر نمی توان جلوی آن ها را گرفت.

لذا اهداف‌ اصلی‌ از درمان‌ عبارتند از بهبود علایم‌ و جلوگیری‌ از بروز عوارض‌.

اگر سیگار کشیدن‌ ادامه‌ یابد، اقدامات‌ به‌ عمل‌ آمده‌ ندرتاً با موفقیت‌ همراه‌ خواهند بود، بنابراین‌ سیگار باید ترک‌ شود. برای‌ این‌ کار می‌توان‌ در یک‌ برنامه‌ مخصوص‌ ترک‌ سیگار شرکت‌ جست‌.

- بیمار باید از قرار گرفتن‌ در معرض‌ سرما خودداری‌ کند. از جوراب‌، شلوار و دستکش‌ گرم‌ استفاده‌ کند. ناخن‌ها را با احتیاط‌ کوتاه‌ کند تا از وارد آمدن‌ آسیب‌ به‌ پوست‌ جلوگیری‌ شود.

- جوراب‌ نخی‌ یا پشمی‌ و کفش‌هایی‌ که‌ اندازه‌ پا‌ باشد بپوشد. جوراب‌ نباید از جنس الیاف‌ مصنوعی‌ باشد.

- برای‌ حفاظت‌ از پاها‌، از کفی‌ مناسب‌ و نیز پوشش‌ نرم‌ داخل‌ کفش‌ استفاده‌ نماید.

- پا برهنه‌ بیرون‌ از خانه‌ راه نرود.

- گاهی‌ عمل‌ جراحی‌ برای‌ قطع‌ اعصاب‌ سمپاتیکی‌ که‌ به‌ این‌ ناحیه‌ می‌روند، انجام‌ می‌گیرد.

- در صورت‌ بروز قانقاریا، احتمال‌ قطع‌ انگشتان‌ پا یا دست‌، یا حتی‌ قطع‌ عضو وجود دارد.

- امکان‌ دارد انجام‌ مشاوره‌ برای‌ تغییر در شیوه‌ زندگی‌ که‌ محدودیت‌های‌ مربوط‌ به‌ بیماری،‌ آن‌ را ایجاب‌ می‌کند، توصیه‌ شود.

داروها

امکان‌ دارد داروهای‌ گشادکننده‌ عروقی‌ تجویز شوند، اما اگر سیگار کشیدن‌ ادامه‌ یابد، این‌ داروها نیز اثر‌ ناچیزی‌ خواهند داشت‌.

ترک سیگار تنها راه مبارزه با بیماری برگر است و از آنجا که هنوز هیچ درمان موثری برای این بیماری وجود ندارد، توصیه پزشکان به تمامی افراد سیگاری، قطع مصرف سیگار برای مبتلا نشدن به بیماری برگر است.

تحقیقات نشان داده است اکثریت قریب به اتفاق موارد این بیماری، با قطع سیگار مهار می شود، ولی متاسفانه بسیاری از افراد سیگاری، با وجود دردهای طاقت فرسا و قطع انگشتان دست و پا، به کشیدن سیگار خود ادامه می دهند.

علائم:

از علائم ظاهری این بیماری می توان به درد روی پا یا ساق پا، کبودی بافت، احساس گرمی و گزگز کردن پاها به هنگام قرار گرفتن در معرض سرما نام برد. در سرما، رگ‌های‌ خونی‌ منقبض‌ شده‌ و خون رسانی به‌ انتهای‌ اندام‌ها به خوبی صورت نمی گیرد و این حالت در افراد سیگاری به علت تصلب شرایین (در اثر نیکوتین) تشدید می شود.

در این بیماری که نوعی اختلال انسداد عروق است، عدم خون رسانی به بافت، گاهی منجر به تحلیل‌ عضلات ‌و بروز زخم های دردناک روی انگشتان دست و پا و نهایتا قانقاریای عضو (مرگ بافت) در اثر فقدان‌ خون رسانی‌ می گردد که در این‌ حالت‌ ممکن است پزشک اقدام به قطع عضو نماید.