تیفوس (Typhus)

تیفوس یک بیماری عفونی ناشی از عفونت باکتری ریکتزیا می باشد. کک، کنه یا شپش ناقل این باکتری با گزش خود این بیماری را منتقل می کنند. خاراندن محل گزش باعث باز شدن پوست شده و باکتریها اجازه پیدا می کنند وارد جریان خون گشته و رشد و تکثیر یابند.
نام تیفوس با نام تمام جنگ‌های خانمان سوز در سراسر جهان گره خورده است زیرا این بیماری زمانی خود را نشان می‌دهد که شرایط زندگی سالم و بهداشتی به هر دلیلی میسر نباشد.

دلایل:

تیفوس یک بیماری عفونی ناشی از عفونت باکتری ریکتزیا می باشد. کک، کنه یا شپش ناقل این باکتری با گزش خود این بیماری را منتقل می کنند. خاراندن محل گزش باعث باز شدن پوست شده و باکتریها اجازه پیدا می کنند وارد جریان خون گشته و رشد و تکثیر یابند.

مراقبت:

درمان تیفوس شامل درمان آنتی بیوتیکی با داکسی سایکلین، تتراسایکلین و کلرامفنیکول می باشد. تتراسایکلین باعث لک شدن موقتی دندان های درحال تشکیل می گردد و معمولا در کودکان تجویز نمی شود مگر اینکه تمام دندان های موقت آنها روییده باشد.
مبتلایان به اپیدمیک تیفوس ممکن است نیاز به اکسیژن و مایعات وریدی داشته باشند.
اگر بیمار سریعا درمان های لازم را دریافت کند شانس بهبودی کامل بالایی خواهد داشت. درصورتی که درمان صورت نگیرد تا 60 درصد بیماران مبتلا به تیفوس اپیدمیک خواهند مرد. کسانی که بالای 60 سال سن دارند در معرض خطر مرگ بالاتری قرار دارند.
تنها تعداد کمی از مبتلایان به تیفوس ککی که درمان نمی شوند ممکن است بمیرند. درمان سریع با آنتی بیوتیک تقریبا همه مبتلایان به این نوع تیفوس را درمان خواهد کرد.

علائم:

تیفوس انواع متفاوتی دارد که این تفاوت بر اساس گوناگونی شکل انتقال آن است. این بیماری توسط شپش، کک و کنه منتقل می‌شود و بر همین اساس تیفوس به سه نوع زیر تقسیم بندی می‌شود:

1-تیفوس اپیدمیک یا تیفوس شپشی

شایع‌ترین نوع تیفوس است. عامل این بیماری پس از طی مراحلی در داخل بدن شپش از راه مدفوع شپش دفع می‌شود و دراثر تماس مدفوع این شپش یا حتی تنفس گرد مدفوع خشک شده شپش، بیماری به انسان منتقل می‌شود. شپش 10-14 روز پس از آلوده شدن می‌میرد اما باکتری عامل بیماری تیفوس هفته‌ها در جسم شپش مرده باقی مانده و ناقل بیماری است.

علایم

  • بروز دانه‌های قرمز روی پوست
  • تب و لرز
  • سر درد
  • تهوع و استفراغ
  • درد عضلانی
  • دل درد

2 - تیفوس موشی یا آندمیک یا ککی

تیفوس موشی توسط کک منتقل می‌شود. عامل این بیماری در بدن موش برای مدت طولانی پنهان می‌ماند و هیچ آسیبی هم به موش نمی‌رسد. تیفوس ککی به وسیله کک بین موش‌ها منتشر می‌شود و انسان از طریق مدفوع کک آلوده و یا تنفس مدفوع آلوده خشک شده کک، بیمار می‌شود. این نوع تیفوس از تیفوس شپشی خفیف‌تر است و اپیدمی هم ندارد.

علایم

  • تب و تعرق
  • سر درد
  • دردهای عمومی
  • بروز دانه‌های قرمز که از بالای شکم شروع می‌شود و در تمام بدن به جز کف دست‌ها و پاها را فرا می‌گیرد.

 

3-تیفوس کنه‌ای

تیفوس کنه ای که باکتری عامل آن در بدن کنه زندگی می‌کند و از طریق گزش کنه به انسان منتقل می‌شود. شیوع این بیماری در بهار و تابستان بیشتر است.

علایم

علایم این بیماری بین 2 تا 5 روز پس از ورود عامل بیماری زا به بدن خود را نمایان می‌سازد.

  • دانه‌های قرمز پوستی که از دست و پا شروع می‌شود و تا شکم و تنه گسترش می‌یابد.
  • تب و لرز
  • تهوع و استفراغ
  • درد عضلانی
  • سر درد و گیجی

این نوع تیفوس در صورت تماس با سگ تشدید می‌شود و در صورتی که درمان آن جدی گرفته نشود، کشنده است.