لنفوم (Lymphoma)

لنفوم، سرطان دستگاه لنفاوی است. دستگاه لنفاوی شبکه ای در بدن است که با بیماری مبارزه می کند.
دستگاه لنفاوی متشکل از گره های لنفاوی (غدد لنفاوی)، طحال، غده تیموس و مغز استخوان است. لنفوم می تواند تمام این مناطق را درگیر کند، علاوه بر این قادر است اندام های دیگر بدن را نیز به بیماری مبتلا کند.
اقسام مختلفی از لنفوم موجود است، اما می توان آن را به دو گروه اصلی دسته بندی کرد:
  • لنفوم هوچکین
  • لنفوم غیر هوچکین
اینکه کدام روش درمانی برای فرد مبتلا به لنفوم انتخاب شود، ارتباط مستقیم با نوع و شدت بیماری و ترجیحات بیمار دارد. از انواع این روش های درمانی می توان شیمی درمانی، درمان بیولوژیک، دارو درمانی، پرتو درمانی و یا پیوند سلول های بنیادین را نام برد.
 

لنفوم هوچکین

 لنفوم هوچکین، که بیشتر با نام بیماری هوچکین شناخته می شود، نوعی از سرطان دستگاه لنفاوی می باشد که قسمتی از سیستم ایمنی بدن است.
در این بیماری سلول های دستگاه لنفاوی به شکل نا بهنجاری رشد می کنند و ممکن است فراتر از سیستم لنفاوی نیز انتشار یابند. با پیشرفت لنفوم هوچکین، توانایی بدن برای مبارزه با عفونت ها کاهش می یابد.
لنفوم هوچکین یکی از دو گونه رایج سرطان دستگاه لنفاوی است. البته گونه دوم آن، لنفوم غیر هوچکین متداول تر است.
پیشرفت در روش های تشخیص و درمان لنفوم هوچکین، می تواند در جهت مداوای کامل بیماران مبتلا، کمک های شایانی بنماید. روش های پیش تشخیصی این بیماری روز به روز در حال پیشرفت است.

 

لنفوم غیر هوچکین

لنفوم غیر هوچکین نوعی سرطان با منشاء دستگاه لنفاوی است. دستگاه لنفاوی شبکه ای گسترده در تمام بدن است که وظیفه مبارزه با بیماری ها را به عهده دارد. در لنفوم غیر هوچکین، تومورها از لنفوسیت ها (گونه ای از گلبول های سفید خونی) به وجود می آیند.
لنفوم غیر هوچکین از نوع دیگر آن، لنفوم هوچکین متداول تر است.
اقسام زیادی از لنفوم غیر هوچکین شناخته شده است. انواع رایج تر آن، لنفوم منتشر سلول B بزرگ و لنفوم فولیکولار می باشد.

دلایل:

علل ابتلا به لنفوم هوچکین

علل ابتلا به این بیماری به وضوح مشخص نیست.
پزشکان معتقدند بیشتر لنفوم های هوچکین زمانی رخ می دهند که یک سلول مبارزه گر با عفونت، به نام سلول B دچار جهش در DNA خود می شود. این جهش به سلول دستور می دهد که به سرعت تقسیم شود و به حیات خود پس از مرگ سلول سالم ادامه دهد. این جهش موجب افزایش توده های بیش از اندازه بزرگ و غیرطبیعی سلول های B در دستگاه لنفاوی می شود. در این حالت جمعیت سلول های بیمار، بیش از سلول های سالم شده و علائم بیماری هوچکین بروز می کند.
انواع گوناگونی از لنفوم هوچکین شناخته شده است که هر کدام از آنان با توجه به نوع سلول های درگیر و رفتار آن ها در دسته خاصی قرار می گیرند. هر کدام از گونه های لنفوم هوچکین تعیین کننده روش درمانی مطلوب می باشد.

1-لنفوم هوچکین کلاسیک

لنفوم هوچکین کلاسیک نوع متداول تری از این بیماری است که به اقسام مختلفی تقسیم می شود. مبتلایان به این بیماری سلول های غیر عادی و بزرگی به نام رید-استرنبرگ در دستگاه لنفاوی خود دارند.
اقسام مختلف لنفوم هوچکین کلاسیک عبارتند از:
  1. لنفوم هوچکین اسکلروز ندولر
  2. لنفوم هوچکین مخلوط بافت سلولی
  3. لنفوم هوچکین کاهش لنفوسیت
  4. لنفوم هوچکین غنی از لنفوسیت

2-لنفوم هوچکین با غلبه لنفوسیت

این نوع لنفوم هوچکین بسیار نادرتر است و سلول های غیر طبیعی و بزرگی را شامل می شود که گاهی به نام سلول های پاپ کرنی شناخته می شوند. این نامگذاری به دلیل شکل ظاهری این سلول هاست. روش های درمانی در این نوع بیماری با نوع کلاسیک آن متفاوت است. و احتمال بهبود در مبتلایان به شرط تشخیص در مراحل اولیه بیماری بیشتر است.
 

علل ابتلا به لنفوم غیرهوچکین

پزشکان به عوامل قطعی پدید آورنده لنفوم غیر هوچکین پی نبرده اند.
لنفوم غیر هوچکین زمانی پدید می آید که بدن فرد شروع به ساخت غیر عادی تعداد زیادی لنفوسیت (نوعی از گلبول های سفید خونی) می کند.
به طور عادی لنفوسیت ها در یک چرخه قابل پیش بینی تولید می شوند. لنفوسیت های پیر می میرند و بدن، لنفوسیت های جدید را تولید و جایگزین آن ها می کند. در لنفوم غیر هوچکین لنفوسیت ها نمی میرند بلکه به رشد و تقسیم خود ادامه می دهند. این رشد و تقسیم بیش از اندازه لنفوسیت ها موجب افزایش تعداد آن ها در غدد لنفاوی شده و سبب تورم آن ها می گردد.

 

سلول های B و T

لنفوم غیر هوچکین در یکی از دو سلول زیر آغاز می شود:
1-سلول B: این سلول ها با تولید پادتن مهاجمان را از بین برده و با عفونت مبارزه می کنند. بیشتر لنفوم های غیر هوچکین از این سلول ها شروع به تشکیل می کنند.
انواع لنفوم غیر هوچکین که از سلول های B تشکیل می شوند، شامل لنفوم منتشر سلول B بزرگ، لنفوم فولیکولار، لنفوم سلول مانتل و لنفوم بورکیت می باشند.
2-سلول T: این سلول ها مستقیما سلول های مهاجم خارجی را می کشند. لنفوم غیر هوچکین در موارد کمتری از این سلول ها منشا می گیرند.
اقسام لنفوم غیر هوچکین که از سلول های T تشکیل می شوند، به دو نوع لنفوم سلول T محیطی و لنفوم سلول T جلدی دسته بندی می شوند.
اینکه لنفوم غیر هوچکین از کدام نوع سلول های B یا T باشد کمک موثری به انتخاب نوع درمان فرد مبتلا خواهد کرد.
 

لنفوم غیر هوچکین معمولا کدام قسمت های بدن را درگیر می کند؟

این بیماری معمولا لنفوسیت های سرطانی موجود در غدد لنفاوی را دچار خواهد کرد، اما می تواند به نقاط دیگر سیستم لنفاوی نیز انتشار یابد. از این نواحی می توان به عروق لنفاوی، لوزه ها، لوزه سوم، طحال، تیموس و مغز استخوان اشاره نمود.
گاهی اوقات لنفوم غیر هوچکین اندام های خارج از دستگاه لنفاوی را نیز درگیر می کند.

مراقبت:

درمان سرطان غیر هوچکین

گزینه های درمان به نوع و مرحله لنفوم، سن بیمار و سلامت عمومی وی بستگی دارد.
 

درمان همیشه هم مورد نیاز نیست

اگر رشد لنفوم به نظر کند است یکی از گزینه ها انتظار برای مشاهده رویکرد بیماری است. لنفوم تنبل که علائم و نشانه ای ندارد تا سالها ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد.
به تاخیر انداختن درمان به این معنی نیست که شما به حال خود رها می شوید. پزشک چکاپ های منظمی برای شما در نظر می گیرد و با بررسی وضعیت سلامت، مراقب است که سرطان شما پیشرفت نکند.

 

گزینه های درمان لنفوم غیرهوچکین که باعث بروز علائم و نشانه در بیمار شده است

  1. شیمی درمانی
  2. پرتودرمانی
  3. پیوند سلول های بنیادی
  4. داروهایی که توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان بالا می برد
  5. داروهایی که پرتوها را مستقیما به سلول های سرطانی می رسانند

درمان سرطان هوچکین

گزینه های درمان در لنفوم هوچکین نیز به نوع و مرحله بیماری، سلامت عمومی بیمار و ترجیح او بستگی دارد. هدف درمان از بین بردن هرچه بیشتر هرچه بیشتر سلول های سرطانی و نگه داشتن بیماری در فاز بهبودی است.
گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:
  1. شیمی درمانی
  2. پرتودرمانی
  3.  پیوند سلول های بنیادی

علائم:

علائم لنفوم هوچکین

  • تورم بدون درد غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران
  • خستگی مزمن
  • تب و لرز
  • تعریق شبانه
  • کاهش وزن غیرقابل توضیح - در حدود 10 درصد وزن بدن
  • کاهش اشتها
  • خارش
  • افزایش حساسیت به تاثیرات الکل یا درد غدد لنفاوی پس از مصرف الکل

علائم لنفوم غیر هوچکین

  • تورم بدون درد غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران
  • درد و تورم شکم
  • درد قفسه سینه، سرفه و اشکال در تنفس
  • خستگی
  • تب
  • تعریق شبانه
  • کاهش وزن