اطلاعات بيماري

میوکاردیت (Myocarditis)

میوکاردیت در واقع به التهاب عضله میوکارد قلب گویند، این عضله لایه میانی دیواره قلب را تشکیل می دهد. میوکاردیت هم سلول های ماهیچه قلب و هم سیستم الکتریکی قلب را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به کاهش پمپاژ و نامنظمی ضربان قلب می گردد.
عامل میوکاردیت معمولا عفونت ویروسی است. درد قفسه سینه، خستگی، نارسای قلبی و ضربان نامنظم قلب از علائم میوکاردیت است.
اگر میوکاردیت شدید شود، عمل پمپاژ قلب تضعیف شده و قلب توانایی خون رسانی کافی به سراسر بدن را نخواهد داشت. همچنین ممکن است در قلب لخته خون تشکیل شود و موجب سکته مغزی یا حمله قلبی گردد.

تشخیص:

برای تشخیص میوکاردیت پزشک معاینات فیزیکی انجام داده و درباره سوابق پزشکی شما یا هر علامت و نشانه ای که داشتید سوالاتی خواهد کرد. اگر به میوکاردیت مشکوک شود، برای تایید تشخیص و درک شدت عارضه یک یا چند آزمایش تجویز می کند:

الکتروکاردیوگرام
عکسبرداری اشعه ایکس از قفسه سینه
ام آر آی
اکوکاردیوگرام
آزمایش خون
کاتتریزاسیون قلبی و بیوپسی آندومیوکارد

بیشتر بخوانید: سلامت قلب با این راه ها ثابت می شود

دلایل:

اغلب عامل اصلی میوکاردیت مشخص نیست. البته عوامل بالقوه زیادی برای ابتلا به این بیماری وجود دارند، مثلا:

ویروس ها: ویروس های زیادی منجر به میوکاردیت می شوند، مثلا کوکساکی ویروس b که نشانه های مشابه عامل آنفولانزای خفیف دارد، ویروس سرماخوردگی معمولی (آدنوویروس)، پاروو ویروس B19 که عامل یک نوع راش پوستی به نام بیماری پنجم است، و ویروس هرپس سیمپلکس.
همچنین عفونت های دستگاه گوارش (اکو ویروس)، منونوکلئوز (ویروس اپشتین بار) و سرخک آلمانی (سرخجه یا ویروس روبلا) نیز از جمله عامل های محتمل میوکاردیت هستند. میوکاردیت در مبتلایان به HIV، ویروس عامل ایدز، نیز شایع است.
باکتری: باکتری های متعددی منجر به میوکاردیت می شوند، به عنوان مثال، استافیلوکوک، استرپتوکوک، باکتری عامل دیفتری و باکتری انتقالی توسط کنه ها که عامل بیماری لایم می شود.
انگل ها: درمیان انگل ها تریپانوزوما کروزی و توکسوپلاسما هستند، که برخی از آن ها توسط حشرات منتقل می شوند و عامل بیماری شاگاس می باشند. این بیماری در امریکای مرکزی و جنوبی بیشتر از ایالات متحده است، اما ممکن است مسافران و مهاجران این بیماری ها را به دیگر نقاط ببرند.
قارچ ها: برخی از عفونت های مخمر (مثل کاندیدا)، کپک ها (آسپرژیلوس) و قارچ های دیگری مثل هیستوپلاسما که اغلب در مدفوع پرنده ها یافت می شود، گاهی اوقات عامل میوکاردیت می شوند.
اگر فرد در معرض عوامل زیر باشد، ممکن است دچار میوکاردیت شود:
دارو های غیر قانونی یا دارو هایی که واکنش های آلرژیک یا سمی می دهند: مثل آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین و سولفونامید، برخی از ضد تشنج ها و برخی از مواد غیر قانونی مثل کوکائین.
مواد شیمیایی یا اشعه ها: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاصی مثل مونوکسید کربن و اشعه ها ممکن است منجر به میوکاردیت شود.
بیماری های دیگر: اختلالاتی مانند لوپوس، گرانولوماتوز وگنر، آرتریت سلول ژآنت و آرتریت تاکایاسو.

مراقبت:

در بسیاری از موارد میوکاردیت به صورت خود بخودی یا با درمان، بهبود پیدا کرده و تا معالجه کامل ادامه خواهد داشت. درمان میوکاردیت متمرکز بر درمان عوامل زمینه ای است.
در موارد خفیف پزشک مقداری دارو و همچنین استراحت تجویز می نماید تا در طول بهبودی قلب، به بدن جهت مقابله با عفونتی که باعث میوکاردیت شده، کمک کند. اگر عامل عفونت باکتری باشد، پزشک تجویز آنتی بیوتیک می کند. با وجود اینکه داروهای ضد ویروس نیز در دسترس است، اما اثرات موثر آنها در درمان اکثر موارد میوکاردیت به اثبات نرسیده است.
برخی از انواع نادر میوکاردیت ویروسی مثل میوکاردیت ائوزینوفیلی و میوکاردیت سلول ژآنت به کورتیکواستروئید ها و دیگر داروها جهت سرکوب پاسخ سیستم ایمنی جواب می دهند. در برخی میوکاردیت های ناشی از بیماری های مزمن، مثل لوپوس، درمان فقط روی بیماری زمینه ای متمرکز می شود.

دارو هایی که به قلب کمک می کنند

اگر میوکاردیت منجر به نارسایی قلبی یا ضربان قلب نامنظم یا سریع شود، احتمالا پزشک دستور بستری فرد را صادر می کند. اگر فرد دچار نامنظمی ضربان قلب (آریتمی) باشد می بایست جهت تنظیم ضربان قلب دارو و درمان های لازم را دریافت کند. اگر دچار ناهنجاری ضربان قلب یا نارسایی شدید قلبی شده باشد، دارو های کاهش خطر تشکیل لخته خون در قلب، به او تجویز می شود.
اگر قلب ضعیف باشد، پزشک برای کاهش بار روی قلب و کمک به حذف مایع اضافی داروهای خاصی تجویز می نماید. این دارو ها عبارتند از:

مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE): دارو هایی مانند انالاپریل، کاپتوپریل، لیزینوپریل و رامیپریل، عروق قلبی را شل کرده و به جریان راحت تر خون کمک می کنند.
مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARB ها): دارو هایی مانند لوزارتان و والسرتان عروق قلبی را شل کرده و به جریان راحت تر خون کمک می کنند.
مسدود کننده های بتا: متپرولول، بیزوپرولول و کارودیلول در چند جهت موثر هستند. این دارو ها برای درمان نارسایی قلبی و کنترل ضربان نامنظم یا سریع قلب تجویز می شوند.
دیورتیک ها (ادرار آورها): این دارو ها مانند فوروزماید، سدیم و آب حبس شده در بدن را تخلیه می کنند.

درمان موارد شدید

در برخی موارد شدید میوکاردیت، درمان های تهاجمی ضروری به نظر می رسند، مثل:

دارو های تزریقی: جهت بهبود سریع عملکرد پمپ قلب
دستگاه های کمک بطنی
پمپ بالون درون آئورت
اکسیژناسیون غشایی برون پیکری

سبک زندگی و مراقبت در خانه

استراحت و کاهش بار روی قلب بخش مهمی از فرایند بهبود را در بر می گیرد. پزشک به شما خواهد گفت در طول چند ماه تا بهبودی قلب، کدام فعالیت های فیزیکی را می توانید انجام دهید. از پزشک بپرسید کی می توانید فعالیت های عادی را آغاز کنید.
ممکن است پزشک برایتان ملاقات های منظمی ترتیب دهد تا شرایط شما را بررسی نماید. او ممکن است برای ارزیابی قلب آزمایش هایی مانند اکوکاردیوگرام را انجام می دهد.
اگر آسیب قلب شما ماندگار بود، داشتن رژیم غذایی کم نمک، محدود کردن مایعات مصرفی، قطع مصرف الکل و اجتناب از سیگار بسیار ضروری است. پزشک به شما خواهد گفت چه میزان نمک و مایعات می بایست دریافت کنید.

پیشگیری

پیشگیری خاصی برای میوکاردیت وجود ندارد. با این وجود رعایت این مراحل برای پیشگیری از عفونت کمک کننده خواهد بود:

پرهیز از تماس با مبتلایان به بیماری های ویروسی یا بیماری های شبیه آنفولانزا تا بهبودی کامل شخص، همچنین اگر شما مبتلا به نشانه های بیماری های ویروسی هستید از تماس با دیگران خودداری کنید.
رعایت بهداشت: شستن منظم دست ها راه مناسبی برای پیشگیری از انتقال بیماری است.
اجتناب از رفتار های پرخطر: برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت میوکارد ناشی از HIV، داشتن رابطه جنسی ایمن و پرهیز از مصرف دارو های غیر قانونی ضروری است.
پرهیز از قرار گرفتن در معرض کنه ها: اگر در نواحی مورد هجوم کنه ها قرار دارید، بلوز های آستین بلند و شلوار های بلند بپوشید که تا جای ممکن از پوست خود حفاظت کنید. از مواد دافع کنه و حشرات که دارای DEET هستند، استفاده کنید.
واکسیناسیون انجام دهید: واکسن هایی که در دوره های مختلف توصیه می شود بزنید، مثلا واکسن های آنفولانزا و سرخجه، این بیماری ها می توانند منجر به میوکاردیت شوند.

علائم:

در موارد خفیف ممکن است میوکاردیت هیچ نشانه قابل توجهی نداشته باشد. تنها ممکن است فرد احساس ناخوشی کرده و علائم عمومی عفونت ویروسی را نشان دهد و هرگز نداند که قلبش بیمار است.
در موارد شدید، بسته به علت بیماری، علائم و نشانه های میوکاردیت متنوع است. علائم شایع این بیماری به قرار زیر است:

درد قفسه سینه
ضربان قلب تند یا غیر عادی (آریتمی)
تنگی نفس، در هنگام استراحت یا در طول فعالیت های جسمی
احتباس آب همراه با تورم ساق پا، قسمت پایینی پا و مچ پا
خستگی
علائم و نشانه های دیگری که ممکن است در عفونت ویروسی دیده شود، مثلا سردرد، درد بدن، درد مفاصل، تب، گلودرد و اسهال

میوکاردیت در کودکان

وقتی کودکان دچار میوکاردیت می شوند، علائم و نشانه های زیر را بروز می دهند:

تب
غش
اشکال در تنفس
تنفس سریع
ضربان قلب تند یا غیر عادی (آریتمی)

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم

هرگاه هرکدام از علائم و نشانه های بالا، خصوصا درد قفسه سینه و تنگی نفس را داشتید، به پزشک مراجعه کنید. اگر قبلا دچار عفونت شده اید، حواستان به نشانه های میوکاردیت باشد و اگر این نشانه ها رخ دادند، حتما مسئله را با پزشک در میان بگذارید. اگر علائم شدیدی داشتید به اورژانس مراجعه کنید یا با آن تماس بگیرید.

عوارض

وقتی میوکاردیت شدید می شود، می تواند آسیب دائمی به عضلات قلب وارد کند. این آسیب ها موجب مشکلات زیر می شوند:

نارسایی قلبی: اگر میوکاردیت بدون درمان رها شود، به عضلات قلب آسیب می زند. این عارضه تا جایی که قلب توان پمپاژ موثر خون را از دست داده و منجر به نارسایی قلبی شود، ادامه پیدا می کند. در موارد شدید، نارسایی قلبیِ ناشی از میوکاردیت نیاز به دستگاه کمک بطنی یا پیوند قلب پیدا خواهد کرد.
حمله قلبی یا سکته مغزی: اگر عضلات قلب آسیب دیده باشند و توانایی پمپاژ نداشته باشند، خونِ تجمع پیدا کرده در قلب لخته خون ایجاد می کند. اگر لخته خون یکی از عروق قلب را مسدود کند، منجر به حمله قلبی خواهد شد. اگر لخته خون در سرخرگ حرکت کند و پیش از نشست کردن وارد مغز شود، سکته مغزی را در پی خواهد داشت.
ضربان نامنظم قلب (آریتمی): صدمات وارده به ماهیچه های قلب منجر به ضربان نامنظم یا آریتمی خواهد شد.
مرگ ناگهانی: اگر عضلات قلب آسیب ببینند، آریتمی شدید ایجاد خواهد شد. برخی از آریتمی های شدید منجر به توقف ناگهانی ضربان قلب (ایست قلبی) می شوند. اگر این عارضه به سرعت تحت درمان قرار نگیرد، منجر به مرگ ناگهانی می شود.