اطلاعات بيماري

سقط جنین (Miscarriage)

سقط جنین به از دست رفتن خود به خودی جنین قبل از هفته بیستم می گویند. حدود 10 تا 20 درصد از بارداری های ثبت شده به سقط می انجامند. اما عدد واقعی از این میزان بیشتر است زیرا بسیاری از سقط ها آنقدر زود رخ می دهد که شخص، متوجه باردار بودن خود نمی شود.
اصولا باید مفهوم سقط جنین این باشد که در حمل و بارداری اشکالی وجود دارد، اما این مسئله به ندرت صحیح است، زیرا در بیشتر سقط جنین ها اشکال از عدم رشد طبیعی جنین است.
سقط جنین یک تجربه نسبتا شایع است. اما این موضوع پذیرش آن را آسان تر نمی کند. با اطلاع از چیزهایی که باعث سقط جنین می شوند، چیزهایی که خطر آن را بالا می برند و خدمات پزشکی مورد نیاز می توانید ضربات روحی ناشی از این اتفاق را کم کنید.

تشخیص:

پزشک برای تشخیص، آزمایش های زیادی را ترتیب می دهد که به شرح زیرند:

معاینه لگن: پزشک بررسی می کند که آیا دهانه رحم شروع به باز شدن کرده یا خیر.
سونوگرافی: در سونوگرافی پزشک ضربان قلب جنین و رشد و تکامل آن را بررسی می کند. اگر تشخیصی صورت نگرفت می بایست حدود یک هفته دیگر یک سونوگرافی دیگر انجام دهید.
آزمایش خون: در این آزمایش هورمون بارداری و گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG) در خون اندازه گیری می شود و با دفعات قبل مقایسه می شود. اگر الگوی قبلی دچار تغییر شده باشد، ممکن است نشان دهنده بروز مشکلاتی باشد. در این شرایط پزشک کم خونی یا گروه خونی شما را نیز بررسی می کند.
آزمایش بافت: اگر بافتی از بدنتان خارج شد، برای تایید، می بایست نمونه ای از آن به آزمایشگاه فرستاده شود تا مشخص شود نشانه های شما به عامل دیگری مربوط نیست.
آزمایش کروموزومی: اگر دو سقط یا بیشتر داشته اید، باید کروموزوم ها مورد آزمایش قرار بگیرند تا مشخص شود عامل سقط کروموزوم ها هستند یا خیر.

تشخیص های احتمالی

تهدید به سقط: اگر دچار خونریزی شده اید، اما دهانه رحم شروع به باز شدن نکرده است، تهدید به سقط وجود دارد. این نوع بارداری ها اغلب بدون هیچ مشکلی ادامه می یابند.
سقط اجتناب ناپذیر: اگر خونریزی دارید و دچار کرامپ شکم می شوید و دهانه رحم باز شده است، سقط اجتناب ناپذیر است.
سقط فراموش شده: در این سقط بافت های جفتی و جنینی در رحم باقی مانده اند و از بدن خارج نشده اند، اما جنین مرده یا هرگز تشکیل نشده است.
سقط کامل: اگر تمام محصولات حاملگی از بدنتان خارج شود یک سقط کامل محسوب می شود. این سقط معمولا قبل از هفته دوازدهم رخ می دهد.
سقط سپتیک یا عفونی: اگر رحم دچار عفونت شود، سقط عفونی رخ داده است. ممکن است این عفونت شدید باشد و نیاز به مراقبت های فوری داشته باشد.

دلایل:

ژن ها و کروموزوم های ناهنجار

بیشتر سقط ها به دلیل عدم رشد صحیح و طبیعی جنین رخ می دهد. حدود 50 درصد سقط ها به سبب یک کروموزومِ کم یا زیاد بوده است. اغلب اوقات مشکلات کروموزومی از خطاهایی ناشی می شود که در تقسیم یا رشد یاخته ها ایجاد می شوند، نه از مشکلات وراثتی پدر و مادر.
ممکن است ناهنجاری های کروموزومی منجر به موارد زیر شود:

بارداری پوچ: وقتی رویان تشکیل نمی شود، بارداری پوچ رخ می دهد.
مرگ جنین داخل رحم: در چنین شرایطی رویان تشکیل می شود اما رشد نمی کند و قبل از اینکه هرگونه علائمی از سقط جنین مشاهده شود، از بین می رود.
بارداری مولار کامل و جزئی (بچه خوره): در حاملگی های طبیعی، تخم بارور شده دارای ۲۳ کروموزوم از پدر و ۲۳ کروموزوم از مادر است. در اغلب حامگلی های مولار کامل، کروموزوم های مادر در تخم بارور شده وجود ندارند و کروموزوم های پدر نسخه ای دیگر را تکثیر می‌کنند، بنابراین دو نسخه از کروموزوم های پدر در تخم وجود دارد و هیچ کروموزومی از مادر در آن موجود نیست. در این نوع بارداری با رشد ناهنجار جفت روبرو هستیم و معمولا جنینی در کار نیست.

در بیشتر حاملگی های مولار جزئی، تخم بارور شده کروموزوم های مکمل مادر را نیز دارد، اما کروموزوم های پدر دو برابر می‌شوند، بنابراین به جای ۴۶ کروموزوم، ۶۹ کروموزوم وجود خواهد داشت. در این عارضه با ناهنجاری جفت و جنین مواجهیم.
بارداری مولار کامل و جزئی زیاد طول نمی کشند و گاهی اوقات ممکن است با تغییرات سرطانی جفت مرتبط باشند.

بیماری های مادر

در موارد کمی مشکلات جسمی مادر ممکن است به سقط جنین منجر شود. به عنوان مثال:

دیابت کنترل نشده
عفونت ها
مشکلات هورمونی
مشکلات رحم یا دهانه رحم
بیماری تیروئید

چه چیزهایی باعث سقط نمی شود

فعالیت های روزمره مثل موارد زیر، خطر سقط را افزایش نمی دهد:

ورزش، فعالیت های شدید مثل دوچرخه سواری و پیاده روی سریع
مقاربت جنسی
کارکردن، در صورتی که در معرض اشعه یا مواد شیمیایی مضر قرار نگیرید. اگر درباره خطرات کار برای بارداری نگرانید با پزشک مشورت کنید.

عوامل خطر

سن: زنان بالای 35 سال بیشتر در معرض خطر ریسک هستند. در 35 سالگی شانس سقط در فرد 20 درصد است. در 40 سالگی این میزان به 40 درصد می رسد و در 45 سالگی حدود 80 درصد خطر سقط وجود دارد.
سابقه سقط های قبلی: زنانی که دو یا چند سقط متوالی داشته اند بیشتر در معرض خطر سقط قرار دارند.
بیماری های مزمن: زنانی که بیماری های مزمن مانند دیابت کنترل نشده دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
مشکلات رحم و دهانه رحم: برخی از ناهنجاری های رحم یا ضعف بافت دهانه رحم (سرویکس نارِسا) خطر سقط را بالا می برد.
سیگار، الکل و مواد مخدر: زنانی که سیگار می کشند نسبت به غیر سیگاری ها بیشتر در معرض خطر سقط جنین هستند و کسانی که الکل یا مواد مخدر مصرف می کنند نیز خطر سقط را در خود بالا می برند.
وزن: وزن بسیار کم یا بسیار زیاد نیز با سقط جنین در ارتباط است.
آزمایش های تهاجمی روی مادر: برخی آزمایش های ژنتیکی روی مادر مثل نمونه برداری از پرزهای جفتی و آمینوسنتز با خطر اندک سقط جنین همراه است.

مراقبت:

سقط جنین اجتناب ناپذیر

در سقط جنین اجتناب ناپذیر، ممکن است پزشک تا زمان تسکین درد یا خونریزی، توصیه به استراحت کند. خوابیدن در رختخواب برای پیشگیری از سقط جنین تایید علمی ندارد، اما ممکن است گاهی برای اطمینان از امنیت جنین این کار تجویز شود. ممکن است انجام ورزش و مقاربت جنسی نیز برایتان ممنوع شود. این پیشنهادها نیز برای جلوگیری از خطر سقط، به تایید نرسیده است. اما راحتی حال شما را بیشتر تامین می کنند.
در برخی موارد بهتر است سفرتان را به تاخیر بیندازید، خصوصا اگر قصد سفر به جایی را دارید که به فوریت های پزشکی دسترسی نیست. در این مورد با پزشک مشورت کنید.

سقط جنین

امروزه با سونوگرافی به راحتی مشخص می شود جنین مرده یا تشکیل نشده است. در هر دو این حالات سقط اتفاق افتاده و فرد چند انتخاب پیش رو دارد:

مدیریت انتظار هوشمندانه: اگر نشانه ای از عفونت نداشتید، باید اجازه دهید روند سقط به صورت طبیعی پیش رود. معمولا پس از چند هفته از تشخیصِ مرگ جنین این اتفاق می افتد. متاسفانه ممکن است این روند سه تا چهار هفته طول بکشد. این دوره از لحاظ روحی دوره دردناکی است. اگر دفع خود بخود صورت نگرفت نیاز به درمان های بالینی یا جراحی هست.
درمان های بالینی: اگر پس از تشخیص از دست رفتن جنین، ترجیح دادید روند آن را سریعتر کنید، برای دفع جفت و محصولات حاملگی داروهایی موجود است. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا قرار دادن در واژن باشند. احتمالا پزشک مدل واژینال آن را توصیه می کند زیرا عوارض جانبی آن از قبیل تهوع و اسهال، کمتر و کارایی آن بیشتر است. این فرایند در 70 تا 90 درصد زنان 24 ساعت طول خواهد کشید.
جراحی: گزینه دیگر جراحی سبکی به نام ساکشن و کورتاژ است. پزشک در این عمل دهانه رحم را باز می کند و بافت جنین را از داخل رحم خارج می کند. عوارض این عمل نادر است اما ممکن است به بافت همبند دهانه رحم یا دیواره رحم آسیب بزند. اگر سقط جنین در فرد دارای نشانه های عفونت یا خونریزی شدید باشد نیاز به جراحی خواهد داشت.

بهبودی جسمی

در بسیاری موارد بهبودی جسمی از سقط جنین تنها به چند ساعت تا چند روز نیاز دارد. در این زمان اگر دچار خونریزی، تب یا درد شکمی شدید با پزشک تماس بگیرید.
ممکن است تخمک گذاری به فاصله دو هفته بعد از سقط مجددا انجام شود. بین 4 تا 6 هفته بعد انتظار می رود پریود شوید. می توانید بلافاصله بعد از سقط از هر وسیله ضدبارداری استفاده کنید. البته به مدت دو هفته پس از سقط از برقراری ارتباط جنسی یا قرار دادن چیزی در واژن مثل تامپون اجتناب کنید.

بارداری های بعدی

امکان حامله شدن فرد، در سیکل عادت ماهانه پس از سقط وجود دارد. اما اگر شما و همسرتان تصمیم به بچه دار شدن دارید از آمادگی جسمی و روحی خود مطمئن شوید، از پزشک خود درباره زمان مناسب آن سوال کنید.
توجه داشته باشید سقط معمولا تنها یک بار اتفاق می افتد. اکثر زنانی که دچار سقط شده اند پس از سقط بارداری های سالمی را گذرانده اند. کمتر از 5 درصد از زنان 2 سقط پشت سر هم را تجربه نموده اند و تنها 1 درصد بیش از دو سقط متوالی داشته اند.
اگر تجربه دو یا چند سقط متوالی داشته اید، برای بررسی بیماری زمینه ای تست هایی انجام دهید. به عنوان مثال ناهنجاری رحم، مشکلات انعقادی یا ناهنجاری های کروموزومی می توانند از جمله این بیماری ها باشند. اگر عامل سقط شناخته نشود، ناامید نشوید. حدود 80 درصد زنانی که به سقط های بی دلیلِ مکرر دچارند بارداری های سالمی خواهند داشت.

خود مراقبتی

بهبودی روحی نسبت به بهبودی جسمی زمان بیشتری لازم دارد. سقط جنین یک فقدان درد آور است که اطرافیان متوجه عمق آن نخواهند شد. ممکن است احساساتی مثل عصبانیت، حس گناه و یاس را تجربه کنید. به خود فرصت دهید تا به اندازه کافی برای این اتفاق عزاداری کنید و از یکی از عزیزانتان کمک روحی بگیرید.
ممکن است هرگز امید و رویاهای خود را درباره این بارداری فراموش نکنید اما با گذشت زمان پذیرش واقعیت، درد شما را تخفیف می دهد، اگر غصه یا افسردگی شما شدید شد به مشاور مراجعه نمایید.

پیشگیری

اغلب اوقات برای پیشگیری از سقط نمی توان کار خاصی انجام داد. تنها روی مراقبت از خود و کودکتان متمرکز شوید.
بررسی های دوره بارداری را به طور منظم انجام دهید
از عوامل شناخته شده سقط مثل سیگار، نوشیدن الکل و مواد مخدر دوری کنید.
روزانه مولتی ویتامین مصرف کنید.
مصرف کافئین را محدود کنید. مطالعات اخیر نشان می دهد نوشیدن روزانه بیش از دو لیوان نوشیدنی کافئین دار خطر سقط را بالا می برد.
اگر دچار یک بیماری زمینه ای هستید، با کمک پزشک آن را تحت کنترل در آورید.

علائم:

بیشتر سقط ها قبل از هفته 12 اتفاق می افتند.
علائم و نشانه های سقط جنین:

لکه بینی یا خونریزی واژینال
درد یا کرامپ شکم یا قسمت تحتانی کمر
ترشح مایع یا بافت از واژن

اگر بافت جنین از واژن خارج شد، آن را در یک ظرف تمیز قرار دهید و نزد پزشک ببرید تا بررسی شود.
توجه داشته باشید که بیشتر زنانی که در سه ماهه اول دچار خونریزی یا لکه بینی شده اند بارداری موفقی خواهند داشت.

عوارض سقط جنین

برخی از زنانی که سقط جنین را تجربه می کنند، دچار عفونت رحم یا سقط عفونی می شوند. علائم و نشانه های این عفونت به شرح زیر است:

تب
لرز
حساسیت ناحیه زیر شکم به لمس
ترشحات بد بو از واژن