اطلاعات بيماري

• آزمایش هورمونی
• آنالیز منی
• عکسبرداری از هیپوفیز
• مطالعات ژنتیکی
• نمونه برداری از بیضه

• اولیه: این نوع هیپوگنادیسم ( که با نام نارسایی اولیه بیضه شناخته می شود) ناشی از وجود مشکلی در بیضه هاست.
• ثانویه: این نوع هیپوگنادیسم نشان از مشکلی در هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز دارد، این دو غده بخش هایی از مغز هستند که به بیضه ها پیام ارسال می کنند تا تستوسترون بسازد. هیپوتالاموس هورمون ترشح کننده گنادوتروپین را تولید می کند که به غده هیپوفیز پیام ارسال می کند تا هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) تولید کند. سپس هورمون لوتئینیزه کننده به بیضه ها پیام ارسال می کند تا تستوسترون تولید کند.

هیپوگنادیسم اولیه

• سندرم کلاین فلتر: این عارضه ناشی از یک ناهنجاری مادرزادی در کروموزم X و Y است. یک مرد به طور طبیعی یک کروموزم X و یک کروموزم Y دارد. در سندرم کلاین فلتر علاوه بر یک کروموزم Y دو یا چند کروموزم X نیز وجود دارد. کروموزم Y حاوی مواد ژنتیکی است که تعیین کننده جنسیت کودک هستند و به رشد او مربوطند. کروموزم X اضافی که در سندرم کلاین فلتر وجود دارد باعث رشد ناهنجار بیضه ها شده که به ترتیب باعث تولید کم تستوسترون می شود.
• بیضه های نزول نیافته: قبل از تولد بیضه ها داخل شکم رشد می کنند سپس به طور طبیعی بیرون آمده و وارد محل دائمی خود یعنی کیسه بیضه (اسکروتوم) می شوند. گاهی یک یا دو بیضه در زمان تولد بیرون نمی آیند. این عارضه اغلب ظرف سال های اول عمر بدون نیاز به درمان به خودی خود اصلاح می شود. اگر در ابتدای دوران کودکی اصلاح نشود ممکن است منجر به اختلال عملکرد بیضه ها و کاهش تولید تستوسترون شود.
• ارکیت ناشی از اوریون: اگر یک عفونت اوریونی در دوره جوانی یا نوجوانی بروز کند و علاوه بر غدد بزاقی بیضه ها را نیز درگیر کند، ممکن است صدمات طولانی مدتی به بیضه ها وارد شود. در این صورت روی عملکرد طبیعی بیضه ها و تولید تستوسترون تاثیر خواهد گذاشت.
• هموکروماتوز: آهن بسیار زیاد در خون می تواند باعث نارسایی بیضه یا اختلال در عملکرد غده هیپوفیز شود و روی تولید تستوسترون اثر منفی بگذارد.
• وارد شدن جراحت به بیضه ها: از آن جا که بیضه ها در خارج از شکم قرار دارند مستعد مجروح شدن هستند. وارد شدن صدمات به بیضه های سالم می تواند منجر به هیپوگنادیسم شود. صدمه به یک بیضه اختلال چندانی در تولید تستوسترون ایجاد نمی کند.
• درمان سرطان: شیمی درمانی یا اشعه درمانی برای درمان سرطان می تواند با تولید تستوسترون و اسپرم تداخل ایجاد کند. تاثیر هر دو این درمان ها اغلب موقت است، اما ممکن است ناباروروی های دائم نیز ایجاد شود. با وجود اینکه بسیاری از مردان ظرف چند ماه بعد از اتمام درمان باروری خود را باز می یابند، نگهداری از اسپرم قبل از شروع درمان سرطان گزینه ای است که بسیاری از مردان به آن توجه دارند.

هیپوگنادیسم ثانویه

• سندرم کالمن: رشد ناهنجار هیپوتالاموس (ناحیه ای از مغز که ترشح هورمون های هیپوفیز را کنترل می کند) منجر به هیپوگنادیسم می شود. این ناهنجاری با تکامل ناقص حس بویایی و کوریِ رنگ قرمز همراه است.
• اختلالات هیپوفیز: ناهنجاری غده هیپوفیز می تواند ترشح هورمون ها را از هیپوفیز به بیضه ها دچار اختلال کند و روی تولید طبیعی تستوسترون اثر منفی بگذارد. تومور غده هیپوفیز یا دیگر تومور های مغزی که نزدیک غده هیپوفیز هستند می توانند باعث ایجاد نقص در تستوسترون یا هورمون های دیگر شوند. همچنین ممکن است درمان تومور مغزی مثل جراحی یا اشعه درمانی به عملکردهیپوفیز آسیب زده و باعث هیپوگنادیسم شود.
• بیماری التهابی: برخی از بیماری های التهابی مثل سل، سارکوئیدوز و هیستوسیتوزیس، هیپوتالاموس و هیپوفیز را درگیر می کنند و روی تولید تستوسترون اثر گذاشته و منجر به هیپوگنادیسم می شوند.
• HIV/ ایدز: HIV/ ایدز می تواند با تاثیر روی هیپوتالاموس، هیپوفیز و بیضه ها باعث پایین آمدن سطح تستوسترون شود.
• داروها: مصرف داروهای خاصی مثل مسکن های اپیوئید و برخی هورمون ها می توانند روی تولید تستوسترون تاثیر بگذارند.
• چاقی: چاقی شدید در هر سنی می تواند منجر به هیپوگنادیسم شود.
• سالمندی: مردان سالمند به طورطبیعی نسبت به جوان ها سطح تستوسترون کمتری دارند. با بالارفتن سن تولید تستوسترون کاهش پیدا کرده و کند می شود.
• بیماری کنونی: دستگاه تولید مثل می تواند در اثر تنش جسمانی ناشی از یک بیماری یا جراحی، همچنین در اثر یک تنش روحی به طور موقت متوقف شود. این عارضه در اثر کم شدن سیگنال های ارسالی از هیپوتالاموس است و معمولا با درمان موفق عارضه زمینه ای این مشکل حل می شود.
• نرخ کاهش تستوسترون در میان مردان متفاوت است. در بیش از 30 درصد مردان بالای 75 سال، سطح تستوسترون زیر حد نرمال در جوانان است. این موضوع که در چنین افرادی نیاز به درمان هست یا نه، همچنان مورد بحث است.

عومل خطر ساز

• سندرم کالمن
• بیضه نهفته یا نزول نیافته در نوزادان
• عفونت اوریون که بیضه ها را درگیر کرده
• صدمه به بیضه ها
• تومور بیضه یا تومور هیپوفیز
• HIV/ ایدز
• سندرم کلاین فلتر
• هموکروماتوز
• سابقه شیمی درمانی یا اشعه درمانی
• آپنه خواب درمان نشده

درمان بزرگسالان

• درمان جایگزینی هورمون: در درمان هیپوگنادیسم ناشی از نارسایی بیضه پزشک از درمان جایگزینی هورمون (درمان جایگزینی تستوسترون یا TRT) بهره می گیرد. TRT می تواند قدرت عضلات را بازیابی کند و از کاهش ذخایر استخوانی پیشگیری نماید. به علاوه مردانی که TRT دریافت می کنند افزایش انرژی، میل جنسی، عملکرد نعوظ و احساس تندرستی را تجربه خواهند کرد.
• اگر عامل بیماری مشکلات هیپوفیز باشد، هورمون های هیپوفیز باعث تحریک تولید اسپرم شده و باروری را باز می یابند. اگر حفظ باروری مطرح نباشد درمان جایگزینی تستوسترون نیز می تواند به کار گرفته شود. وجود تومور در هیپوفیز نیاز به دارو، اشعه درمانی، جایگزینی با هورمون های دیگر یا عمل جراحی برای خارج کردن آن دارد.
• تولید مثل کمکی: با وجود اینکه هیچ درمان موثری برای بازیابی باروری در مردان مبتلا به هیپوگنادیسم اولیه وجود ندارد، تکنولوژی تولید مثل کمکی ممکن است تا حدی کمک کننده باشد. این تکنولوژی مجموعه روش های متنوعی را دربر می گیرد که برای کمک به زوج هایی که در بارداری دچار مشکل هستند، در نظر گرفته شده است.

درمان پسران

انواع درمان جایگزینی تستوسترون

• از طریق تزریق: تزریق تستوسترون (تستوسترون سایپیونات، تستوسترون انانتات) بی خطر و موثراست. تزریق ها درعضله صورت می گیرد. علائم ممکن است با توجه به دفعات تکرار تزریق، در نوسان باشد.
• شما یا یکی از اعضای خانواده تان می توانید طریقه تزریق TRT را در خانه یاد بگیرید. اگر خودتان نمی توانید به راحتی تزریق کنید، پزشک یا پرستار می تواند این کار را برای شما انجام دهد.
• تستوسترون آندکانوات دارویی تزریقی است که اخیرا توسط سازمان غذا و دارو تایید شده است. تعداد تزریق های این دارو کمتر است اما باید توسط پزشک انجام شود و ممکن است عوارض جانبی شدیدی داشته باشد.
• از طریق چسب یا پچ پوستی: چسب یا پچ حاوی تستوسترون هر شب روی پشت، شکم، بالای بازو یا ران چسبانده می شود. هر مرتبه محل استعمال این دارو تغییر می کند تا فاصله زمانی قرار دادن دارو روی همان ناحیه قبلی به هفت روز برسد و واکنش های پوستی به حداقل برسد.
• از طریق ژل: ژل های متنوعی وجود دارد که روش های استعمال آنها با هم فرق می کند. با توجه به مارک دارو می توانید ژل تستوسترون را روی شانه یا قسمت بالایی بازو بمالید، با اپلیکاتور آن را زیر بغل بمالید یا آن را روی جلو یا داخل ران پمپ کنید.
• با خشک شدن ژل، بدن ازطریق پوست تستوسترون را جذب می کند. استعمال ژل تستوسترون در درمان جایگزینی تستوسترون نسبت به پچ ها واکنش های پوستی کمتری دارد. پس از مالیدن ژل به مدت چند ساعت حمام نکنید تا مطمئن شوید جذب بدن شده است.
• عارضه جانبی ژل این است که امکان دارد دارو را به دیگران انتقال دهید. قبل از خشک شدن کامل ژل یا پوشاندن محل، از تماس پوستی پرهیز کنید.
• از طریق گونه و لثه (حفره باکال): یک ماده کوچک خمیری شکل، تستوسترون را از طریق لثه و گونه به بدن انتقال می دهد. این ماده از طریق تو رفتگی بالای دندان ها، جایی که لثه به لب بالا می رسد (حفره باکال) جذب می شود. این دارو به سرعت به خط لثه می چسبد و اجازه می دهد تستوسترون جذب خون شود.
• از طریق بینی: می توان ژل تستوسترون را از طریق پمپ وارد سوراخ بینی نمود. این گزینه خطر انتقال دارو به دیگران را از طریق تماس پوستی کاهش می دهد. استعمال پمپ تستوسترون بینی روزانه سه بار و در هر سوراخ بینی دو مرتبه صورت می گیرد که ممکن است به راحتی دیگر روش ها نباشد.
• از طریق کپسول های کاشتنی: کپسول های حاوی تستوسترون هر سه تا شش ماه یک بار به روش جراحی زیر پوست کاشته می شوند.

پشتیبانی و حمایت

• پیشگیری از پوکی استخوان: اگر هیپوگنادیسم در بزرگسالی بروز کند، برای پیشگیری از پوکی استخوان تغییراتی در سبک زندگی و رژیم غذایی خود ایجاد کنید. ورزش منظم و دریافت کلسیم و ویتامین D برای حفظ قدرت استخوان و کاهش خطر پوکی استخوان ضروری است. موسسه طب پیشنهاد می کند مردان بین 19 تا 70 ساله باید روزانه 1000 میلی گرم کلسیم و 600 واحد بین المللی ویتامین D دریافت کنند. این میزان برای مردان 71 ساله و بالاتر تا 1200 میلی گرم کلسیم و 800 واحد بین المللی ویتامین D افزایش می یابد. در مورد دستور العمل رژیم غذایی که برای شما مناسب است با پزشک مشورت کنید.
• در مورد ناباروری و اختلال نعوظ بیشتر بدانید: عارضه هایی که در اثر هیپوگنادیسم پدید می آیند می توانند منجر به مشکلات روانی و مسائلی در برقراری رابطه جنسی شوند. می بایست بدانید از این عارضه ها چه انتظاری باید داشته باشید و اگر احساس شما نسبت به برقراری رابطه تغییر پیدا کرد چه کار باید کنید.
• گروه های حمایتی می توانند به افراد مبتلا به هیپوگنادیسم و عارضه های مرتبط با آن کمک کنند تا با با چالش ها و موقعیت های مشابه کنار بیایند. کمک به خانواده در درک هیپوگنادیسم نیز از جمله ضروریات است.
• برای سازگاری با شرایط نیاز به زمان هست: بزرگسالان مبتلا به هیپوگنادیسم ممکن است احساس کنند هرگز با این مسئله کنار نمی آیند. درمان جایگزینی تستوسترون می تواند در تحریک علائم بلوغ موثر باشد، اگر این درمان به تدریج انجام گیرد، زمان کافی برای سازگار شدن با تغییرات جسمی و احساسات جدید وجود دارد و خطر مشکلات اجتماعی و احساسی را کم می کند.

رشد جنینی

• آلت تناسلی زنانه
• آلت تناسلی مبهم، آلت تناسلی که دقیقا مشخص نیست زنانه است یا مردانه
• آلت تناسلی مردانه که کامل رشد نکرده

بلوغ

• کاهش رشد توده عضلانی
• عدم شکل گیری صدای مردانه
• اختلال در رشد موهای بدن
• اختلال در رشد پنیس و بیضه ها
• رشد بیش از اندازه دست و پا در مقایسه با تنه
• رشد بافت پستان (جینکوماستیا)

بزرگسالی

• اختلال نعوظ
• ناباروری
• کاهش ریش و موی بدن
• کاهش توده عضلانی
• رشد بافت پستان (جینکوماستیا)
• کاهش ذخایر استخوانی (پوکی استخوان)

• خستگی
• کاهش میل جنسی
• اشکال در تمرکز
• گرگرفتگی

عوارض

تکامل جنینی

• آلت تناسلی مبهم
• آلت تناسلی ناهنجار

بلوغ

• کمبود یا عدم ریش و موی بدن
• رشد ناقص پنیس و بیضه ها
• رشد نامتناسب اندام، که معمولا به صورت افزایش طول دست و پا در مقایسه با تنه است
• بزرگ شدن پستان های مرد (جینکوماستیا)

بزرگسالی

• ناباروری
• اختلال نعوظ
• کاهش میل جنسی
• خستگی
• ضعف عضلانی یا کاهش توده عضلانی
• بزرگ شدن پستان (جینکوماستیا)
• کاهش ریش و موی بدن
• پوکی استخوان