پولیپ بینی (Nasal polyps)

«پولیپ های بینی» نرم و بدون درد هستند. این توده های غیر سرطانی روی پوشش داخلی مجرای بینی و یا سینوس به وجود می آیند. این زائده ها مانند اشک یا دانه انگور آویزان می شوند. پولیپ بینی به علت التهاب مزمن ناشی از آسم، عفونت عود کننده، آلرژی، حساسیت دارویی یا برخی اختلالات ایمنی به وجود می آید.
پولیپ های کوچک بینی احتمالا نشانه ای ندارند. اما پولیپ های بزرگ یا گروهی، مجرای بینی را مسدود می کنند و منجر به مشکلات تنفسی، از دست دادن حس بویایی و عفونت های مکرر می شوند.
پولیپ بینی هر کسی را می تواند درگیر کند، اما در بزرگسالان بیشتر دیده می شود. اغلب می توان با درمان دارویی پولیپ بینی را کوچک کرد یا از بین برد، اما گاهی هم نیاز به جراحی است. اما یادتان باشد پولیپ های بینی اغلب حتی پس از درمان موفق، باز می گردند.

تصویر
 

تشخیص:

معمولاً پزشک براساس پاسخ‌ های بیمار به پرسش‌ هایی در مورد علایم و با معاینه کلی جسمی و معاینه بینی بیماری را تشخیص می‌دهد. پولیپ را می‌توان به کمک یک ابزار ساده‌ی نوری مشاهده کرد.
سایر آزمون‌ های تشخیصی عبارتند از:
  • آندوسکوپی بینی
  • عکس برداری
  • تست ‌های آلرژی
  • آزمایش فیبروز کیستیک

دلایل:

دانشمندان هنوز به طور کامل نمی دانند عامل بروز پولیپ بینی چیست. هنوز روشن نیست که چرا برخی افراد دچار التهاب مزمن می شوند یا چرا التهاب مداوم تنها در برخی افراد باعث تشکیل پولیپ می شود. التهاب در غشایی که تولید مایع می کند -غشای مخاطی- بینی و سینوس ها رخ می دهد. برخی شواهد نشان می دهد پاسخ سیستم ایمنی بدن و نشانگرهای شیمیایی در غشای مخاطی افرادی که دچار پولیپ می شوند، متفاوت است.
پولیپ بینی در هر سنی می تواند بروز کند، اما در جوان ها و میانسالان شایع تر است. همچنین امکان دارد در هر نقطه از سینوس ها یا مجرای بینی ایجاد شود، ولی درغالب موارد در نقطه‌ ای ایجاد می‌شوند که سینوس‌ها نزدیک چشم، بینی و استخوان‌های گونه هستند و همه ازطریق مجرای هوایی در بینی هدایت می‌شوند –مجموعه ‌استیومــآتـال «ostiomeatal complex»
 

عوامل خطر

هرحالتی که سبب بروز التهاب مزمن در مجرای بینی یا سینوس‌‌ها شود مثل عفونت یا آلرژی، می تواند موجب افزایش احتمال بروز پولیپ های بینی شود. عارضه هایی که غالباً منجر به پولیپ بینی می شوند عبارتند ‌از:
  • آسم یکی از بیماری هایی است که سبب التهاب کلی مجرای هوایی و انسداد آن می شود.
  • حساسیت به آسپیرین می تواند احتمال بروز پولیپ های بینی را بیشتر کند.
  • سینوزیت قارچی آلرژیک که آلرژی به قارچ‌های معلق در هواست.
  • فیبروز کیستیک که یک اختلال ژنتیکی است و به تولید و ترشح مایعی غیرطبیعی، غلیظ وچسبنده می‌انجامد و به صورت ترشحات مخاطی از غشاهای بینی و سینوس‌ها بروز می کند.
  • سندرم چرچ ـ اشتراوس، بیماری نادری که سبب التهاب رگ‌ های خونی می‌شود.
سابقه‌ خانوادگی بیمار هم دراین زمینه نقش دارد. شواهد موجود حاکی از‌آن است که بعضی تنوعات ژنتیکی مرتبط با عملکرد دستگاه ایمنی، احتمال ایجاد پولیپ بینی را بیشتر می‌کند.

مراقبت:

درمان کامل سینوزیت مزمن به همراه پولیپ یا بدون آن، چالش بزرگی است. برای داشتن بهترین برنامه‌ درمان درازمدت روی کنترل نشانه ‌ها و درمان عواملی مانند آلرژی‌ زا ها کار کنید.
در درمان پولیپ های بینی، هدف کاهش اندازه‌ یا حذف آن هاست. معمولاً نخستین ‌رویکرد در این زمینه، استفاده از دارو است. گاهی نیاز به عمل جراحی است، ولی جراحی یک راه حل دایمی نیست، زیرا پولیپ تمایل به عود دارد.
 

داروها

درمان پولیپ بینی معمولاً با دارو آغاز می‌شود وممکن است حتی پولیپ های بزرگ با دارو کوچک شده یا ازبین بروند. درمان دارویی مشتمل است بر:
  • کورتیکواستروییدهای بینی. برای کاهش التهاب، اسپری ‌کورتیکواستروییدی بینی تجویز می شود. با این دارو، پولیپ ها چروکیده شده یا به طور کامل ازبین می‌روند. کورتیکواستروییدهای مورد استفاده عبارتند از فلوتیکازون، فلونیزولید ، مومتازون ، تریامسینولون، بکلومتازون و سیکلوزوناید.
  • کورتیکوسترویید های خوراکی و تزریقی. در‌صورتی‌که کورتیکواستروییدهای بینی موثر نباشند می‌توان از کورتیکواسترویید های خوراکی مانند پردنیزون چه به‌تنهایی و چه به همراه اسپری ‌بینی استفاده کرد. از آنجا‌ که مصرف کورتیکواسترویید های خوراکی سبب بروز عوارض جدی می‌شوند، معمولا باید به ‌مدت کوتاه مورد استفاده قرارگیرند. درصورتی‌که پولیپ بینی شدید باشد می‌توان از کورتیکوسترویید های تزریقی هم استفاده کرد.
  • سایر داروها. آنتی‌هیستامین ‌ها برای درمان‌آلرژی‌ وآنتی‌بیوتیک ‌ها برای درمان عفونت مزمن یا عود کننده، داروهایی برای حساسیت‌زدایی آسپیرین
 

عمل جراحی

اگر با درمان جراحی پولیپ بینی کوچک‌تر نشد یا از بین نرفت، لازم است بیمار تحت عمل جراحی آندوسکوپیک قرارگیرد. معمولاً جراحی آندوسکوپیک به صورت سرپایی انجام می شود./

علائم:

وقتی التهاب غشای داخلی مجرای بینی و سینوس ها بیش از 12 هفته طول بکشد–رینوسینوزیت مزمن یا سینوزیت مزمن- پولیپ بینی ایجاد می شود. البته ممکن است - و حتی محتمل تر است – که بدون ابتلا به پولیپ بینی، سینوزیت مزمن بروز کند.
پولیپ بینی نرم و بدون احساس است، بنابراین اگر کوچک باشد احتمالا از وجود آن آگاه نمی شوید. پولیپ های چندگانه یا بزرگ مجرای بینی و سینوس ها را می بندند.
علایم و نشانه های سینوزیت مزمن با پولیپ بینی عبارتند از:
  • آبریزش بینی
  • احساس پُری دایمی بینی
  • ترشحات پشت حلق
  • از دست دادن یا کاهش حس بویایی
  • از دست دادن حس چشایی
  • سر درد یا درد صورت
  • درد در دندان های بالا
  • احساس فشار روی پیشانی و صورت
  • خر و پف کردن
 

زمان مراجعه به پزشک

اگر علایم بیش از 10 روز طول بکشد، به پزشک مراجعه کنید. علایم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی شبیه بسیاری از بیماری ها از جمله سرماخوردگی است.
در صورت بروز موارد زیر با فوریت های پزشکی تماس بگیرید:
  • مشکل شدید تنفسی
  • بدتر شدن ناگهانی علایم
  • دوبینی، کاهش بینایی یا کاهش توانایی در حرکت دادن چشم ها
  • تورم شدید در اطراف چشم ها
  • سردرد شدید و فزاینده همراه با تب و یا ناتوانی در جلو آوردن سر

عوارض جانبی پولیپ بینی

پولیپ های بینی به علت آنکه جلوی جریان طبیعی هوا و هدایت مایعات را می‌گیرند و همچنین به سبب التهاب مزمن زمینه ای، موجب بروز عارضه هایی می‌شوند:
  • آپنه‌ انسدادی خواب. بارها در طول خواب، تنفس متوقف و دوباره شروع می‌شود.
  • شعله‌وری ‌های آسم. رینوسینوزیت مزمن سبب شعله‌وری حمله‌ آسم می شود.
  • عفونت‌ سینوس. وجود پولیپ های بینی شخص را نسبت به عفونت ‌های سینوس آسیب پذیر تر می‌کند و سبب عود آن می‌شود تا اینکه در نهایت به صورت مزمن در می آید.