شکستگی ترقوه (Broken collarbone)
«شکستگی ترقوه» یک آسیب شایع است، به ویژه در کودکان و نوجوانان. ترقوه قسمت بالایی استخوان سینه را به تیغه شانه وصل می کند. از جمله علل شایع شکستگی ترقوه می توان به افتادن، آسیب های ورزشی و تصادف اشاره کرد. گاهی اوقات هم ترقوه نوزاد در حین زایمان شکسته می شود.
اگر دچار شکستگی ترقوه شدید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. با کمپرس یخ، مصرف مسکن، استفاده از اسلینگ، فیزیوتراپی و گذر زمان به بهبودی کامل خواهید رسید؛ اما اگر شکستگی پیچیده باشد گاهی لازم است برای جا انداختن استخوان شکسته و کار گذاشتن پلیت و پیچ در استخوان، عمل جراحی انجام شود تا استخوان ها را تا بهبودی کامل کنار هم نگه دارد.
تشخیص:
در معاینه فیزیکی، پزشک منطقه حساس را کنترل می کند تا حساسیت به لمس، تورم، تغییر شکل یا زخم باز را در آن مورد بررسی قرار دهد. با آزمایش های اشعه ایکس می توان میزان شکستگی ترقوه را تعیین کرد، محل دقیق آن را مشخص کرد و مشاهده کرد که آیا آسیبی به مفاصل وارد شده است یا نه. پزشک همچنین توصیه به سی تی اسکن می کند تا تصاویر دقیق تری مشاهده کند.
دلایل:
علل شایع شکستگی ترقوه عبارتند از:
- افتادن، مثلا افتان روی شانه و یا روی دستی که کشیده شده است.
- آسیب های ورزشی، مانند ضربه مستقیم به شانه در زمین ورزشی.
- ترومای ناشی از تصادف، موتورسیکلت یا دوچرخه سواری.
- آسیب حین زایمان، در اثر فشار ناشی از زایمان.
عوامل خطرساز
ترقوه تا حدود 20 سالگی به طور کامل سخت نمی شود. این مساله باعث می شود کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض خطر قرار بگیرند. خطر شکستگی ترقوه پس از سن 20 سالگی کاهش می یابد، اما بعد از آن دوباره در افراد مسن افزایش می یابد، زیرا استحکام استخوان با افزایش سن کاهش می یابد.
مراقبت:
محدود کردن حرکت استخوان شکسته برای بهبودی ضروری است. برای بی حرکت نگه داشتن یک ترقوه شکسته، معمولا نیاز به پوشیدن اسلینگ –آویز دست- خواهید داشت.
مدت زمان لازم برای بی حرکت نگه داشتن استخوان بستگی به شدت آسیب وارده به آن دارد. جوش خوردن استخوان معمولا در کودکان 3 تا 6 هفته و در بزرگسالان 6 تا 12 هفته طول می کشد. اگر ترقوه نوزاد در حین زایمان شکسته شود، تنها راه درمان آن کنترل درد و مراقبت دقیق از کودک است.
داروها
برای کاهش درد و التهاب، پزشک معمولا مسکن بدون نسخه تجویز می کند. اگر درد شدید شد، ممکن است نیاز باشد به مدت چند روز دارو های نسخه ای نارکوتیک مصرف کنید.
تراپی
توانبخشی بلافاصله بعد از درمان اولیه آغاز می شود. در اغلب موارد، انجام حرکت های ورزشی برای کاهش سفتی عضلات در زمان استفاده از اسلینگ ضروری است. پس از درآوردن اسلینگ، گاهی اوقات پزشک برای بازگرداندن قدرت عضلانی، حرکت مفاصل و انعطاف پذیری، توصیه به انجام تمرینات توانبخشی اضافی یا فیزیوتراپی می کند.
عمل جراحی
اگر ترقوه طوری شکسته باشد که از پوست بیرون بزند، به شدت از جای خود جابجا شده باشد یا به چند قطعه تقسیم شده باشد نیاز به عمل جراحی وجود دارد. عمل جراحی ترقوه معمولا شامل قرار دادن ابزار ثابت کننده - صفحه، پیچ یا میله ها - برای حفظ استخوان در وضعیت مناسب است. عوارض جراحی، هر چند نادر، اما ممکن است شامل عفونت و بهبودی ناقص استخوان باشد.
سبک زندگی و درمان خانگی
در دو سه روز اول می توان هر چند ساعت یک بار با قرار دادن یخ در ناحیه آسیب دیده به مدت 20 تا 30 دقیقه به کنترل درد و تورم کمک کرد.
علائم:
علایم و نشانه های شکستگی ترقوه عبارتند از:
- دردی که با حرکت شانه افزایش می یابد
- ورم
- حساسیت به لمس
- کبودی
- برآمدگی روی شانه یا در نزدیکی آن
- شنیدن صدای سایش یا ترک خوردن، هنگام حرکت دادن شانه
- سفتی یا ناتوانی در حرکت دادن شانه
- اغلب اوقات نوزاد تازه متولد شده اگر دچار شکستگی ترقوه شده باشد، تا چند روز دست خود را تکان نمی دهد.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه علایم و نشانه های شکستگی ترقوه در خود یا کودکتان شدید یا اگر آنقدر درد داشتید که نتوانستید به کارهای عادی روزمره بپردازید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید. تاخیر در تشخیص و درمان بهبودی کامل را دچار نقص می کند.
عوارض جانبی
اغلب موارد شکستگی ترقوه بدون بروز مشکل بهبود می یابد. عوارض محتمل عبارتند از:
- آسیب اعصاب یا رگ: گاهی ممکن است انتهای دندانه دار استخوان شکسته ترقوه به اعصاب یا عروق اطراف آسیب بزند. اگر در بازو یا دستتان احساس بی حسی یا سردی کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- درمان ناقص یا دیرهنگام: شکستگی شدید ترقوه ممکن است به آرامی یا به طور ناقص بهبود یابد. جوش خوردگی نادرست استخوان در دوران بهبودی موجب کوتاه شدگی استخوان می شود.
- توده استخوانی: بخشی از فرایند بهبودی این است که جایی که استخوان ها جوش می خورند یک برآمدگی استخوانی ایجاد شود. این توده به راحتی با چشم دیده می شود، زیرا به پوست نزدیک است. بیشتر برآمدگی ها در گذر زمان ناپدید می شوند، اما برخی از آن ها همیشه ماندگار خواهند بود.
- آرتروز: اگر مفصل متصل کننده ترقوه به شانه یا استخوان سینه دچار شکستگی شود، ممکن است خطر ابتلا به آرتروز را در این مفصل افزایش دهد.