منییر (Meniere's Disease)

بیماری منییر نوعی اختلال گوش داخلی است که می تواند منجر به سرگیجه دوران سر یا ورتیگو- و کاهش شنوایی شود. در اکثر موارد، بیماری منییر فقط یک گوش را مبتلا می کند.

منییر در هر سنی ممکن است بروز کند اما، معمولا شروع آن بین سنین جوانی و بزرگسالی است. منییر یک بیماری مزمن است اما، درمان های مختلفی وجود دارد که به تسکین علایم و کاهش تاثیر طولانی مدت آن بر زندگی فرد کمک می کند.

تشخیص:

معاینه توسط پزشک و گرفتن سابقه بیمار اولین قدم در تشخیص منییر است. پزشک زمانی تایید می کند شما به منییر مبتلا هستید که موارد زیر در شما وجود داشته باشد:

دو دوره سرگیجه که هریک 20 دقیقه یا بیشتر طول بکشد اما به بیشتر از 12 ساعت نرسد

کاهش شنوایی که با تست شنوایی سنجی تایید شود

وزوز گوش یا احساس پری در گوش

برای هریک از علایم بالا هیچ علت دیگری تشخیص داده نشود و پزشک به تنها گزینه باقیمانده یعنی منییر برسد.

مبتلایان به منییر معمولا مشکلات شنوایی دارند به همین دلیل در روند تشخیص بیماری منییر، تست شنوایی سنجی از بیمار گرفته می شود. همچنین اگرچه بین دو دوره حمله منییر مشکل عدم تعادل بیمار برطرف می شود اما گاهی مشکلات تعادل دائمی می شوند. در این حالت تست هایی از بیمار گرفته می شود که عملکرد گوش داخلی را ارزیابی می کنند. در نهایت برای اطمینان از اینکه بیماری دیگری با علایم مشابه منییر –تومور مغزی یا مالتیپل اسکلروزیس- فرد را تهدید نمی کند تست های تشخیصی دیگر مثل آزمایش خون، ام-آر-آی و سی تی اسکن هم انجام می شود.

دلایل:

علت بیماری منییر ناشناخته است اما، پزشکان می دانند چرا مبتلایان به منییر چنین علایمی را تجربه می کنند. درون بخشی از گوش داخلی به نام لایبرنت مایعی وجود دارد که دارای ساختارهایی است که به شنوایی و تعادل کمک می کنند. به نظر می رسد علایم منییر نتیجه افزایش مایع گوش داخلی –اندولنف- باشد که با سیگنال های دریافتی از مغز تداخل دارد و باعث سرگیجه و مشکلات شنوایی می شود اما، مشخص نیست چرا چنین اتفاقی می افتد. فاکتورهایی هستند که بر مایع گوش داخلی تاثیر می گذارند و متقابلا می توانند منجر به منییر شوند:

تخلیه نامناسب مایع گوش، شاید به دلیل انسداد یا ناهنجاری آناتومیک

پاسخ ایمنی غیرطبیعی

عفونت ویروسی

استعداد ژنتیکی

ضربه به سر

سردردهای میگرنی

واکنش های آلرژی

علت بیماری منییر معمولا ترکیبی از عوامل مختلف است و نمی توان تنها یک عامل را مقصر تشخیص داد.

 

آیا بیماری منییر خطرناک است؟

بیشترین و سخت ترین شکایت مبتلایان به منییر، سرگیجه و کاهش شنوایی است. منییر برخلاف انتظار بر زندگی شما تاثیر می گذارد و باعث خستگی و استرس می شود.

 

مراقبت:

منییر درمان قطعی ندارد. اما به کمک درمان های موجود، شدت و تعداد حمله های سرگیجه را می توان کاهش داد. اما متاسفانه برای کاهش شنوایی هیچ درمانی وجود ندارد.

 

داروهای خوراکی

داروهایی که برای بیماری حرکت تجویز می شود به درمان سرگیجه در منییر هم کمک می کنند. برای استفراغ ناشی از سرگیجه هم گاهی داروهای ضد تهوع تجویز می شود. سایر داروهای تجویزی برای منیر شامل دیورتیک ها هستند که مانع حبس مایع داخل بدن می شوند. بیمارانی که دیورتیک مصرف می کنند از مصرف زیاد نمک منع می شوند. داروی دیگری که در منییر تجویز می شود استروئیدها هستند به شرط اینکه پزشک به این نتیجه برسد که مشکل شما ناشی از اختلالات سیستم ایمنی است.

علاوه بر درمان های دارویی، تراپی هایی برای بیمار تجویز می شود که به مشکل تعادلی او کمک می کنند. از جمله:

درمان فیزیکی: درمانگر فیزیکی یک سری ورزش هایی به شما آموزش می دهد که وقتی به طور منظم انجام شوند به حفظ تعادل، سرگیجه و دیگر مشکلات شما کمک خواهند کرد. تحرک داشتن و ورزش کردن، مثلا پیاده روی هم به شما کمک می کند به ویژه پس از پایان درمان فیزیکی.

توانبخشی وستیبولار: یک برنامه ورزشی که به مغز آموزش می دهد برای حفظ تعادل از سایر حواس مثل بینایی استفاده کند.

درمان فشار مثبت: در این روش از یک دستگاه برای اعمال فشار به کانال گوش از طریق یک لوله استفاده می شود. این کار باعث بهبود حرکت مایع در گوشتان می شود. این درمان ها را می توانید در خانه انجام دهید.

 

تزریق مستقیم دارو به داخل گوش هم یکی دیگر از درمان هایی است که به بهتر شدن سرگیجه کمک می کند. در این روش از آنتی بیوتیک جنتامایسین که برای گوش داخلی سمی است استفاده می شود. جنتامایسین، عملکرد تعادل در گوش آسیب دیده را کم می کند و گوش دیگر وظیفه حفظ تعادل را به عهده می گیرد. خطر این روش، کاهش شنوایی در آینده است.

اگر بیمار به هیچ یک از این درمان ها پاسخ ندهد و شدت بیماری بالا باشد، جراحی آخرین گزینه درمانی خواهد بود.

 

سبک زندگی و درمان های خانگی

برای کاهش اثر بیماری منیر می توانید از روش های خود مراقبتی خاص کمک بگیرید. نکته مهم این است که این روش ها را در طول دوره عود بیماری انجام دهید:

به هنگام سرگیجه بنشینید یا دراز بکشید: هنگام حمله سرگیجه از چیزهایی که باعث تشدید علایمتان می شود پرهیز کنید؛ مثل حرکت ناگهانی، نور زیاد، تماشای تلویزیون یا مطالعه. تلاش کنید روی چیزی تمرکز کنید که متحرک نیست.

هنگام حمله و پس از آن استراحت کنید: برای بازگشت به فعالیت نرمال، عجله نکنید.

آگاه باشید که ممکن است تعادلتان را از دست بدهید: زمین خوردن می تواند عواقب بدی به دنبال داشته باشد. اگر نیمه شب بیدار شدید چراغ ها را روشن کنید. اگر مشکل عدم تعادلتان شدید است، استفاده از عصا توصیه می شود.

 

برای پیشگیری از تشدید حملات سرگیجه توصیه های زیر را عمل کنید:

مصرف نمک را محدود کنید: مصرف غذاها و نوشیدنی های پر نمک، باعث افزایش احتباس مایعات در بدن می شود. برای حفظ سلامت عمومی بدن توصیه شده است کمتر از 2300 میلی گرم در روز نمک مصرف شود. کارشناسان همچنین می گویند میزان نمک مصرفی خود را به طور مساوی در طول روز پخش کنید.

مصرف کافئین، الکل و تنباکو را محدود کنید: این مواد بر روی تعادل مایع گوش اثر می گذارند.

علائم:

علایم و نشانه های منییر به شرح زیر است:

سرگیجه های تکرار شونده: احساس دوران سر (vertigo ) وضعیتی که فرد احساس می کند خودش یا محیط اطرافش در حال حرکت است درحالیکه واقعا هیچ حرکتی وجود ندارد. این حالت خودبخود و بدون هشدار شروع می شود و معمولا 20 دقیقه تا چند ساعت طول می کشد؛ اما بیشتر از 24 ساعت نیست. در سرگیجه شدید فرد حالت تهوع و استفراغ شدید دارد. راه رفتن یا ایستادن برای فرد سخت شده و ممکن است تعادل خود را از دست داده و زمین بخورد.

از دست دادن شنوایی: از دست دادن شنوایی در بیماری منییر به ویژه در اوایل بیماری می آید و می رود. در نهایت، بیشتر افراد مبتلا به منییر تا حدودی دچار کم شنوایی دائمی هستند.

وزوز گوش – زنگ زدن گوش: وزوز گوش، احساس زنگ زدن، وزوز، همهمه، سوت زدن یا صدای هیس در گوش است.

احساس پر بودن گوش: مبتلایان به منیر اغلب در گوش خود احساس فشار می کنند.

در بیماری منییر، پس از یک دوره حمله، علایم بهبود پیدا می کند و ممکن است به طور کامل ناپدید شود. با گذشت زمان، تناوب حمله ها ممکن است کمتر شود.

با پیشرف بیماری، علایم هم ممکن است تغییر کند. کاهش شنوایی و وزوز گوش ممکن است دائمی شوند و به جای دوره های نامنظم سرگیجه مشکل عدم تعادل و بینایی پیدا کنید.

علایمی که نام بردیم ممکن است در بیماری های دیگر هم دیده شود. چنانچه هریک از این علایم را داشتید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.