اطلاعات بيماري

• الکل
• کافئین
• چای و  قهوه بدون کافئین
• نوشیدنی های گاز دار (دی اکسید کربن)
• شیرین کننده های مصنوعی
• شیره ذرت
• غذاهای با ادویه، قند یا اسید زیاد، مخصوصاً مرکبات
• داروهای قلبی و فشارخون، داروهای مسکن و داروهای آرام بخش (سست کننده) عضلات
• دوز بالای ویتامین های B  و C

• عفونت مجرای ادراری: عفونت ها می توانند باعث سوزش مثانه، موجب دفع ادرار بسیار اورژانسی شما و گاهی اوقات بی اختیاری شوند. از دیگر علائم و نشانه های عفونت مجرای ادراری احساس سوزش در هنگام دفع ادرار با بوی عفونت است.
• یبوست: رکتوم، نزدیک مثانه قرار گرفته است و بسیاری اعصاب مشترک دارند. مدفوع سفت و متراکم در رکتوم شما باعث بیش فعالی اعصاب و افزایش فراوانی ادرار می شود.

بی اختیاری ادراری دائمی

• بارداری: تغییرات هورمونی و افزایش وزن رحم می تواند منجر به بی اختیاری استرسی (ناشی از فشار) گردد.
• زایمان: زایمان واژینال (طبیعی) می تواند عضلات مورد نیاز برای کنترل مثانه را ضعیف کند و نیز به اعصاب مثانه و بافت حمایتی آسیب برساند، که منجر به افتادگی لگن می گردد. با این افتادگی لگن، مثانه، رحم، رکتوم یا روده کوچک نسبت به وضعیت معمول به سمت پایین تر فشار داده می شوند و به سمت واژن جلو می روند. این جلوآمدگی احتمالاً با بی اختیاری مرتبط است.
• تغییرات ناشی از سن: پیر شدن عضله مثانه می تواند ظرفیت مثانه را برای ذخیره ادرار کاهش دهد.
• یائسگی: پس از یائسگی، زنان استروژن کمتری تولید می کنند، هورمونی که به حفظ سلامتی پوشش مثانه و مجرای ادراری کمک می کند. زوال این بافت ها می تواند باعث بدتر شدن بی اختیاری می شود.
• خارج کردن رحم: در زنان، مثانه و رحم بوسیله تعداد زیادی از عضلات و رباط ها نگهداری می شوند. هر نوع عمل جراحی که سیستم تولید مثل زنان را درگیر کند مثل برداشتن رحم، ممکن است که عضلات حمایتی لگن را آسیب برساند که منجر به بی اختیاری ادراری می گردد.
• پروستات بزرگ: بی اختیاری، مخصوصاً در مردان، ریشه در بزرگی غده پروستات دارد، وضعیتی که بعنوان پرسلولی پروستات خوش خیم شناخته شده است.
• سرطان پروستات: در مردان، بی اختیاری استرسی یا بی اختیاری فوری می تواند مربوط به سرطان پروستات درمان نشده باشد. ولی اغلب اوقات، بی اختیاری ادراری یک عارضه جانبی درمان سرطان پروستات است.
• انسداد: یک تومور در هرجایی در طول مجاری ادراری می تواند جریان طبیعی ادرار را مسدود کند که منجر به بی اختیاری سرریزی می گردد. سنگ های ادراری- توده های سخت و سنگی شکل که در مثانه تشکیل می شوند، گاهی باعث نشت ادرار می شوند.
• اختلالات عصبی: مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون، سکته مغزی، تومور مغزی  یا یک آسیب نخاعی می تواند با سیگنال های عصبی درگیر در  کنترل مثانه تداخل کند، که باعث بی اختیاری ادراری می شود.

عوامل خطر

• جنسیت: احتمال ابتلای زنان به بی اختیاری استرسی بیشتر است. بارداری، زایمان، یائسگی و آناتومی طبیعی زنان از جمله ی این تفاوت ها محسوب می شود. اگرچه مردان با مشکلات غده پروستات، در خطر بالای ابتلا به بی اختیاری فوری و سرریزی هستند.
• سن: با افزایش سن، عضلات مثانه و مجاری ادراری شما قسمتی از قدرت خود را از دست می دهند. تغییرات ناشی از سن توان مثانه شما را برای ذخیره کاهش و احتمال دفع ادرار غیر ارادی را افزایش می دهد.
• داشتن اضافه وزن: اضافه وزن، فشار روی مثانه شما و عضلات اطراف آن را زیاد می کند، که باعث ضعیف شدن آنها شده و اجازه می دهد که هنگام سرفه یا عطسه کردن، ادرار شما نشت داشته باشد.
• سایر بیماری ها: بیماری های عصبی یا دیابت ممکن است خطر بی اختیاری ادراری را افزایش دهند.

عوارض

• مشکلات پوستی: ممکن است خارش، عفونت های پوستی و زخم ها به دلیل داشتن رطوبت دائمی پوست ایجاد شود.
• عفونت های مجاری ادراری: بی اختیاری ادراری خطر عفونت های پی در پی مجرای ادراری را افزایش می دهد.
• اثرات شدید روی زندگی شخصی شما: بی اختیاری ادراری می تواند روی ارتباطات اجتماعی، کاری و شخصی شما اثر بگذارد.

تکنیک های رفتاری

• باز آموزی مثانه: ممکن است شما با این کار شروع کنید که سعی کنید هر وقت احساس نیاز فوری به دفع ادرار داشتید، 10 دقیقه آن را نگه دارید. هدف، افزایش زمان بین رفتن به توالت تا زمانیکه ادرار را دقع می کنید، می باشد که فقط هر 4-2 ساعت است.
• دفع مجدد: برای کمک به یادگرفتن خالی کردن مثانه خود بصورت کامل تر و اجتناب از بی اختیاری سرریزی می باشد. دفع مجدد بدین معناست که دفع ادرار داشته باشید و سپس چند دقیقه صبر و دوباره سعی کنید.
• دفع برنامه ریزی شده: منظور دفع ادرار بصورت هر 2الی 4 ساعت یکبار بجای صبر کردن برای ایجاد نیاز به رفتن برای دفع، می باشد.
• مدیریت رژیم غذایی و دریافت مایعات: تا کنترل مجدد مثانه تان را بدست آورید. ممکن است نیاز باشد که مصرف الکل، کافئین یا غذاهای اسیدی را کاهش داده یا از آنها اجتناب کنید. کاهش مصرف مایعات، کاهش وزن یا افزایش فعالیت بدنی نیز می تواند به تشخیص مشکل کمک کند.

تمرینات ورزشی عضلات کف لگن

• عضلاتی را که برای جلوگیری از دفع ادرار استفاده می کنید، محکم و منقبض کرده و 5 ثانیه این انقباض را حفظ کرده و بعد برای 5 ثانیه رها کنید. ( اگر خیلی برایتان مشکل است، با 2 ثانیه حفظ انقباض و 3 ثانیه رها کردن ، شروع کنید.)
• بتدریج انقباض را در هر بار برای 10 ثانیه حفظ کنید.
• هدف، انجام 3 دوره از این تمرین در روز و در هربار  10 مرتبه انجام تمرین است.
• برای کمک به شناخت عضلات صحیح و انقباض آنها، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد  کند که با یک متخصص طب فیزیکی کارکرده یا تکنیک های بیوفیزیک را امتحان کنید.

تحریک الکتریکی

• الکترودها بطور موقت به داخل رکتوم یا واژن وارد می شود تا عضلات کف لگنی را تحریک و تقویت نماید.
• تحریک الکتریکی ملایم و آهسته می تواند برای بی اختیاری استرسی و فوری مؤثر باشد، ولی ممکن است شما درمان های چندگانه، طی چند ماه را نیاز داشته باشید.

داروها

ابزارهای پزشکی

• تعبیه پیشابراهی: وسیله ای کوچک و تامپون شکل یکبار مصرف که پیش از یک فعالیت خاص مثل تنیس که می تواند باعث بی اختیاری بشود، داخل پیشابراه قرارداده می شود. این تعبیه مثل یک درپوش عمل می کند که از نشت جلوگیری کرده و قبل از دفع ادرار برداشته می شود.
• پساری (رحم بند): یک حلقه سفت است که در داخل واژن قرارگرفته و در تمام طول روز آن را  دارید. این وسیله کمک می کند تا مثانه که نزدیک واژن قرارگرفته، را بالا نگه دارد و از نشت ادرار جلوگیری کند. درصورتیکه بی اختیاری ناشی از افتادگی مثانه یا رحم داشته باشید، پساری احتمالاً برای شما مفید است.

معالجات مداخله ای

• تزریق مواد حجم دهنده: یک ماده مصنوعی به داخل بافت های اطراف پیشابراه تزریق می شود. ماده حجم دهنده به مسدود شدن پیشابراه کمک کرده و نشت ادرار را کاهش می دهد. این روش معمولاً نسبت به روش های درمانی تهاجمی تر مثل عمل جراحی برای بی اختیاری استرسی، اثر بسیار کمتری دارد و معمولاً بطور مرتب نیاز به تکرار دارد.
• سم بوتولینوم نوع A ( بوتاکس): تزریق بوتاکس به عضله مثانه ممکن است برای افراد با مثانه بسیار فعال مفید باشد. بوتاکس معمولاً برای افرادی که سایر درمان های سطح اول برای آنها موفق نبوده تجویز می شود.
• محرک های عصبی: وسیله ای مشابه دستگاه تنظیم کننده (Pacemaker) است که زیر پوست قرارداده می شود تا پالس های الکتریکی بدون درد را به اعصاب درگیر در کنترل مثانه (اعصاب خارجی) انتقال دهد. تحریک اعصاب خارجی می تواند بی اختیاری فوری را درصورت عدم تاثیر سایر درمان ها کنترل کند. این وسیله ممکن است زیر پوست کمر شما قرارداده شود و بطور مستقیم به اعصاب خارجی وصل گردد یا ممکن است پالس ها از طریق عصبی در قوزک پا به اعصاب خارجی انتقال یابد.

عمل جراحی

• عمل جراحی قلاب: لایه های بافت بدن شما، مواد یا شبکه تور مانند مصنوعی، برای ایجاد یک قلاب لگنی دور پیشابراه شما و ناحیه ای از عضله ی ضخیم شده محل اتصال مثانه به پیشابراه (گردن مثانه)، استفاده می شود. این قلاب به بسته نگهداشتن پیشابراه، مخصوصاً هنگام سرفه یا عطسه کردن، کمک می کند. این روش برای درمان بی اختیاری استرسی استفاده می گردد.
• تعلیق گردن رحم: این روش جراحی برای ایجاد حمایت برای پیشابراه و گردن مثانه شما و منطقه ای با عضله ضخیم شده، محل اتصال به پیشابراه- طراحی شده است. این روش با ایجاد یک شکاف شکمی انجام می شود، بنابراین بیهوشی عمومی یا نخاعی صورت می گیرد.
• جراحی افتادگی: در زنان با بی اختیاری مختلط و افتادگی لگن، جراحی احتمالاً شامل ترکیبی از روش قلاب و جراحی افتادگی است.
• اسفنکتر ادراری مصنوعی: در مردان، یک حلقه ی کوچک پرشده با مایع اطراف گردن مثانه قرار داده می شود تا اسفنکتر ادراری را تا وقتی که شما برای دفع ادرار آماده هستید، بسته نگاه می دارد. برای دفع ادرار، پمپ تعبیه شده در زیر پوستتان را فشار داده که منجر به خالی شدن حلقه شده و اجازه می دهد که ادرار از مثانه شما جاری گردد. اسفنکترهای ادراری مصنوعی، مخصوصاً برای مردانی با بی اختیاری مرتبط با درمان سرطان پروستات یا غده پروستات بزرگ شده، مفید است.

لایه های جاذب و کاتترها

• لایه ها و پوشش های محافظ: اکثر محصولات، حجیم تر از لباس زیر نرمال شما نیستند و امکان پوشیدن راحت آنها زیر لباس روزانه وجود دارد. مردانی که مشکلاتی در مورد چکیدن ادرار دارند می توانند از جمع کننده قطرات استفاده کنند – یک کیسه کوچک با لایه های جاذب که روی آلت تناسلی آنها پوشیده شده و با پوشیدن لباس زیر قالب تنشنان در جای خود نگه داشته می شود.
• کاتتر: اگر شما به دلیل عدم تخلیه کامل مثانه ی خود، مبتلا به بی اختیاری هستید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که یاد بگیرید چگونه یک لوله نرم (کاتتر) را چند بار در روز به درون پیشابراه خود وارد کنید تا ادرار موجود در مثانه خود را تخلیه نمایید. آموزش هایی در مورد چگونگی تمیز کردن کاتتر برای استفاده مجدد بی خطر به شما داده خواهد شد.

تغییر شیوه زندگی

•  از یک لیف حمام برای تمیز کردن خود استفاده نمایید.
• اجازه دهید تا پوستتان در معرض هوا خشک شود.
• اجتناب از شست و شو و دوش گرفتن مکرر، زیرا باعث از بین رفتن لایه دفاعی طبیعی بدنتان در مقابل عفونت های مثانه می شود.
• استفاده از یک کرم مثل ژل وازلین یا کره کاکائو، تا از پوست خود در مقابل ادرار محافظت کنید.

•  قالیچه ها و اسباب و وسائلی را که ممکن است حین رفتن به توالت به آنها برخورد کنید، جابجا کنید.
• استفاده از یک چراغ شب خواب برای روشن کردن مسیر تا خطر به زمین افتادن را کاهش دهید.

• یک لایه جاذب مخصوص خواب در اطاق خواب خود داشته باشید.
• یک صندلی توالت بلند نصب کنید.
• درگاه حمام را عریض کنید.

نکات اساسی درمان

• هیچ دارو درمانی جایگزین ثابت شده ای برای درمان بی اختیاری ادراری وجود ندارد. مطالعات پایلوت ابتدایی نشان داده است که طب سوزنی می تواند فواید کوتاه مدتی داشته باشد. ولی تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
• از عهده برآمدن و حمایت کردن
• اگر شما درباره ی مشکل کنترل مثانه شرمنده هستید می بایست با پوشیدن لایه های جاذب، همراه داشتن لباس های اضافی و یا حتی اجتناب از بیرون رفتن، از عهده خودتان برآیید.
• اما درمان های مؤثری برای بی اختیاری ادراری وجود دارد. پرسش از پزشک درباره ی درمان اهمیت دارد. در این صورت شما درمسیر به دست آوردن مجدد یک زندگی فعال و مطمئن خواهید بود.

پیشگیری

• حفظ وزن سالم
• انجام تمرینات ورزشی عضلات کف لگن، مخصوصاً در دوران بارداری
• اجتناب از محرک های مثانه مثل کافئین و غذاهای اسیدی
• مصرف فیبر بیشتر که می تواند از یبوست بعنوان یکی از دلایل بی اختیاری ادراری، پیشگیری کند.

• بی اختیاری استرسی (ناشی از فشار): ادرار وقتی نشت می کند که شما روی مثانه خود با سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش کردن یا بلندکردن چیزهای سنگین، فشار وارد می کنید.
• بی اختیاری فوری: شما نیاز ناگهانی و فوری به دفع ادرار دارید و به دنبال آن خروج غیر ارادی ادرار صورت می گیرد. شما ممکن است لازم باشد که به کرات مثلاً در تمام طول شب، دفع ادرار داشته باشید. بی اختیاری فوری ممکن است ناشی از یک عارضه کوچک مثل عفونت و یا یک عارضه جدی تر مثل اختلال عصبی یا دیابت باشد.
• بی اختیاری سرریزی: شما چکیدن مکرر یا دائمی ادرار ناشی از عدم خالی شدن کامل مثانه را تجربه می کنید.
• بی اختیاری عملکردی: اختلالی جسمی یا روانی مانع از حضور به موقع شما در توالت می شود. بعنوان مثال، اگر شما آرتروز شدید دارید، ممکن است نتوانید دکمه شلوارتان را به موقع باز کنید.
• بی اختیاری مختلط: شما بیش از یک نوع از بی اختیاری های ادارای را تجربه می کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

• بروز عوارض جدی تر، ناشی از آن شود.
• باعث محدود کردن فعالیت ها و تعاملات اجتماعی شما شود.
• باعث افزایش خطر به زمین افتادن افراد سالمند، هنگام حرکت سریع به سمت توالت شود.