لنگش کودک (Limping)

اکثر کودکان در دوره ای از عمرشان با لنگش پا مواجه می شوند. لنگش معمولا در اثر آسیب های جزئی ایجاد می شود و خودبخود بهتر می شود. اما چنانچه لنگش بیش از یک هفته طول بکشد و به خودی خود بهتر نشود، برای والدین و پزشک کودک چالش هایی را به دنبال دارد:
  • لنگش کودک را چگونه تحت تاثیر قرار می دهد؟ کودکان کم سن و سال نمی توانند خوب توضیح حالشان را بدهند و کودکان بزرگتر نیز سعی می کنند با وجود درد همچنان بازی کنند، اگرچه این کار با توجه به وضعیتشان خطرناک است.
  • مشکل از کجا منشا می گیرد؟ علت ممکن است هر کجا از بدن باشد، در پاها و یا حتی سایر قسمت های بدن.
  • چه بافتی مسوول است؟ لنگش ممکن است بدلیل وجود مشکل در عضلات، لیگامنت ها، مفاصل یا استخوان ها باشد.
  • آیا نیاز به درمان دارد؟ کودکان توانایی درمان شدن فوق العاده ای دارند و بسیاری از مشکلات آنها به خودی خود حل می شود.
  • لنگش چقدر جدی است؟ بیماریهایی که باعث لنگش می شوند از جزئی که بسیار شایعند تا تهدید کننده زندگی که نادرند، طبقه بندی می شوند.

تشخیص:

وقتی کودک خود را بدلیل لنگش نزد پزشک می برید، در ابتدا پزشک سابقه پزشکی،فعالیت هایی که اخیرا انجام داده و سلامت عمومی کودکتان را بررسی خواهد کرد. همچنین از شما می خواهد که لنگش کودک را شرح داده و بگویید کی اتفاق می افتد.
هرچه اطلاعات بهتری به پزشک بدهید او بهتر می تواند علت لنگش را کشف کند. برای مثال، اگر در خانواده خود سابقه بیماری آرتریت روماتوئید داشته باشید، دانستن این موضوع کمک زیادی به پزشک در تعیین علت لنگش خواهد کرد. یا اگر کودک شما اخیرا دچار سرماخوردگی، گلودرد یا راش پوستی شده ممکن است دلیل لنگش عفونی شدن استخوان یا مفصل باشد.
 

معاینه فیزیکی

پس از شرح حال نوبت به معاینه فیزیکی می رسد:
  • پزشک راه رفتن کودک را تماشا می کند. کودکان کم سن و سال نمی توانند توضیح دهند که کجای بدنشان آسیب دیده و ناراحت است، اما پزشک با نگاه دقیق به شکل راه رفتن کودک اغلب تشخیص خواهد داد که کدام سمت بدن اشکال دارد. برای مثال، اگر کودک با ایستادن روی یک پا به یک طرف خم می شود به این معناست که او ناخودآگاه تلاش دارد کمی از وزن بدنش را از روی لگن دردناک بردارد. یا اگر یک پا زمان کمتری از پای دیگر روی زمین قرار می گیرد ممکن است نشانه درد در آن پا باشد.
  • پزشک پاهای کودک را معاینه می کند تا تورم، کبودی و حساسیت به لمس را در آن بررسی کند. چنانچه مشکل در یکی از مفاصل، استخوان ها یا عضلات باشد می توان آنها را تشخیص داد. بازوهای کودک نیز معاینه می شود تا آسیب های مرتبط کشف شود.
  • پزشک همچنین مفاصل کودک مثل لگن و زانو را برای تشخیص درد، تورم و فقدان دامنه حرکتی معاینه می کند. کاهش تحرک در هر یک از جهت ها یا بروز درد در دامنه های شدید حرکتی به معنای وجود علت لنگش در آن مفصل است.
  • اگر بنظر برسد که منشا درد از زانوهای کودک است پزشک بررسی بسیار دقیقی از لیگامنت ها و حرکت های زانو انجام می دهد. تورم یا حرکت های غیرعادی نشان دهنده آسیب لیگامنتی است.
  • پزشک همچنین ستون فقرات کودک را نیز معاینه می کند تا هرگونه درد، خشکی، انحنا (اسکولیوز) یا علائم پوستی غیرطبیعی (راش پوستی یا خال) تشخیص دهد.
  • اگر کودک هیچ گونه دردی نداشته باشد پزشک بدنبال اختلالات مادرزادی یا سیستم عصبی می گردد که ممکن است علت لنگش باشند. برخی از علائم اختلالات سیستم عصبی شامل تاندون آشیل سفت و محکم، انگشت چنگالی یا انحنای زیادتر یکی از پاها می باشد. بعلاوه یک آزمون عصبی دقیق می تواند قدرت عضلانی یا عدم تعادل پاسخ های واکنشی را مشخص کند که بدلیل مشکل در مغز، نخاع یا عضلات بازوها و پاها می باشد.
برای کمک به تشخیص انواع تصویربرداری ها اعم از اشعه ایکس، ام.آر.آی، سونوگرافی و... به همراه مطالعات آزمایشگاهی در بیماری های التهابی مثل بیماریهای ویروسی، روماتیسم نوجوانان و بیماری لایم انجام می شود.

دلایل:

آسیب ها

  • شایع ترین علت لنگش آسیب های جزئی است. آسیب ها در کودکان معمولا قابل مشاهده است اما لنگش ماندگار پس از یک آسیب می تواند علامت یک شکستگی زمینه ای باشد (شکستگی استخوان).
  • عفونت و بیماری های التهابی
  • پس از آسیب ها، عفونت و التهاب شایع ترین علت لنگش در کودکان است..
  • عفونت ها: عفونت های باکتریایی و ویروسی می تواند در رشد استخوان ها و مفاصل مجاور آنها تاثیر گذاشته و اغلب باعث درد و لنگش در کودکان کم سن و سال شود.
  • بیماریهای التهابی: بسیاری از بیماریهای التهابی مثل روماتیسم نوجوانان عوارضی چون درد، تورم و لنگش به همراه دارند.
  • آرتریت سپتیک: یک بیماری عفونی باکتریایی مفصلی که نیازمند توجه پزشکی زیاد دارد و از عوارض آن لنگش کودک است.
  • استئومیلیت: بیماری عفونت باکتریایی استخوان که عوارضی چون لنگیدن به همراه دارد.
  • سینوویت گذرا/سینوویت سمی: برخی بیماریها باعث افزایش التهاب در سراسر بدن می شوند و بدنبال آن، مفاصل متورم و دردناک می گردند.

سایر علت ها

علل دیگر لنگش، خیلی شایع نیستند. بیماریهای سیستم استخوانی و عصبی خاص، بسیار نادرند.
  • تومورها: تومورها با رشد در استخوان و بافت های نرم باعث درد و لنگش می شوند.
  • اختلالات مادرزادی: مشکلاتی که پیش از تولد نوزاد باعث ایجاد لنگش می شوند. این اختلالات اغلب باعث اختلاف ارتفاع در پاها گشته و لنگش زمانی خودش را نشان می دهد که کودک شروع به راه رفتن می کند.
  • بیماری لگ کالو پرتس: در این بیماری برای لگن منابع کافی آهن وجود ندارد. بدون وجود ذخیره خونی خوب، بالای استخوان ران ممکن است صاف شود. این بیماری معمولا بین سنین 4 تا 10 سالگی در کودکان سالم رخ می دهد.
  • بیماری لغزش سر استخوان ران در ناحیه لگن: در این بیماری به عللی که به درستی شناخته شده نیست، صفحه رشد بالایی ران ضعیف شده و اپی فیز سر استخوان ران بر روی گردن استخوان ران به سمت عقب جابجا میشود. این جابجایی را لغزش میگویند. این اتفاق درست پیش از بلوغ و شروع رشد قدی کودک یعنی سنین بین 9 تا 15 سال می افتد.
  • دیسک: فضای دیسک بین استخوان های کوچک در ستون فقرات ممکن است ملتهب و تحریک شده و باعث لنگش شود.
  • اختلالات سیستم عصبی: لنگش ممکن است راه چاره کودک برای سازگاری با درد باشد یا ممکن است بدلیل وجود اشکال در سیگنال های عصبی که راه رفتن را کنترل می کنند، ایجاد شده باشد. اختلالات سیستم عصبی می تواند باعث ضعف یا سفت شدن عضلات شده و راه رفتن کودک را متفاوت کند.