کف پای صاف (Flatfeet)

داشتن کف پای صاف به این معناست که انحنای کف پا وجود ندارد و در نتیجه هنگام ایستادن، کف پا زمین را لمس می کند. کف پای صاف عارضه ای بدون درد است و گاه به دلیل شکل نگرفتن منحنی های کف پا در دوران کودکی ایجاد می شود. در سایر موارد، یک آسیب یا تنش های پارگی و ساییدگی ناشی از افزایش سن، باعث صاف شدن کف پا می گردد.
کف پای صاف گاهی باعث بروز مشکلاتی در مچ پا و زانو می شود چون این وضعیت تراز پاها را به هم می زند. اگر دردی از بابت داشتن کف پای صاف ندارید معمولا درمانی برای شما در نظر گرفته نمی شود.

دلایل:

کف پای صاف در نوزادان و کودکان نوپا امری طبیعی است، چون انحنای کف پا هنوز شکل نگرفته است. انحنای کف پا در بیشتر افراد در سنین کودکی توسعه می یابد، اما در برخی افراد هرگز انحنای کف پا شکل نمی گیرد.
صافی کف پا مشکلی است که در آن قوس کف پا که معمولاً در سمت داخلی کف پا دیده میشود از بین رفته است. صافی کف پا در بسیاری افراد از نوع صافی قابل انعطاف یا Flexible flat foot است. این افراد وقتی سرپا می ایستند کف پایشان صاف است ولی وقتی روی پنجه پا می ایستند یا وقتی که پایشان را از زمین بلند میکنند قوس کف پا تشکیل میشود. در واقع بسیاری، این وضعیت را اصلاً بیماری ندانسته و ذکر میکنند همانطور که شکل صورت انسان ها با یکدیگر متفاوت است ممکن است شکل کف پایشان هم با هم متفاوت باشد.
 
در بسیاری از بچه های نوپا وقتی که بچه تازه راه رفتن را آموخته است پدر و مادر متوجه صافی کف پای وی شده و وحشت زده به پزشک مراجعه میکنند. توجه داشته باشیم که صافی کف پا در این سن و سال کاملاً طبیعی است. در اکثر اوقات با افزایش سن بچه، بافت های کف پا بتدریج سفت تر شده و قوس کف پا معمولا تا سنین مدرسه رفتن بچه تشکیل میشود. اگر صافی کف پا تا بعد از این سنین هم ادامه پیدا کرده و موجب درد کف پا شد باید به پزشک مراجعه کرد.
 
صافی کف پای قابل انعطاف در بسیاری مواقع زمینه خانوادگی دارد یعنی برادر و خواهران یا فرزندان یا یکی از والدین فرد هم ممکن است این حالت را داشته باشد. صافی کف پا گاهی اوقات در حین بارداری یا در سنین بالا تشکیل میشود.
 
گاهی اوقات صافی کف پا قابل انعطاف نیست به این معنا که وقتی پای بیمار روی زمین نیست هم قوس کف پا دیده نمیشود و یا موقعی که شست پای بیمار به بالا میرود هم قوس کف پا ایجاد نمیشود. به این نوع از بیماری صافی کف پای غیر قابل انعطاف یا ریجید Rigid flat foot میگویند. این نوع صافی کف پا نیاز به توجه بیشتر و درمان دارد. گاهی اوقات صافی کف پا همراه با سفت شدن تاندون آشیل است که در این مواقع هم پزشک معالج دقت بیشتری به وضعیت صافی کف پا میکند.
 
صافی کف پا از نوع قابل انعطاف بسیار شایعتر از نوع غیر قابل انعطاف یا ریجید است.
 

عوامل خطر

عواملی وجود دارد که خطر بروز کف پای صاف را در فرد بالا می برد:

مراقبت:

اگر کف پای صاف باعث درد نمی شود درمانی نیاز ندارد.
تراپی
اگر کف پای صاف باعث درد شود درمان های زیر توسط پزشک تجویز می شود:
  • محافظ کف پا (وسایل ارتوتیک): این وسایل بدون نیاز به نسخه قابل تهیه از داروخانه هستند و گاهی نیز پزشک این وسیله را طراحی کرده و برای بیمار دستور ساخت می دهد. این وسایل صافی کف پا را درمان نمی کنند اما اغلب علائم را کاهش می دهند.
  • ورزش های کششی: تاندون آشیل در برخی افراد که کف پای صاف دارند، کوتاه است. ورزش های کششی این تاندون به تسکین علائم کمک می کند.
  • کفش های طبی خاص کف پای صاف
  • فیزیوتراپی
 

جراحی

برای اصلاح صافی کف پا جراحی انجام نمی شود. با اینحال برای مشکلی مرتبط با صافی کف پا مثل پارگی تاندون عمل صورت گیرد.
 

سبک زندگی و درمان های خانگی

اگر صافی کف پا باعث ایجاد درد شد، توصیه های زیر را به کار ببرید:
  • استراحت: از انجام فعالیت هایی که وضعیت شما را بدتر می کند بپرهیزید. ورزش های با فشار کم مثل پیاده وری، دوچرخه سواری یا شنا را بجای ورزش های پرشی و دویدن انجام دهید.
  • محافظ کف پا: این محافظ ها بدون نیاز به نسخه قابل تهیه اند و باعث آرامش کف پا می شوند.
  • دارو: مسکن های بدون نسخه را می توانید مصرف کنید.
  • کاهش وزن: کاهش وزن فشار وارد بر پا را کم می کند.

 

علائم:

بیشتر کسانی که کف پای صاف دارند هیچ گونه علائمی نشان نمی دهند. اما در برخی افراد درد پا بخصوص درد پاشنه یا ناحیه انحنای کف پا دیده می شود. درد ممکن است در اثر فعالیت بدتر شود. تورم داخل مچ پا نیز ممکن است اتفاق بیفتد.