خارش پوست (Itchy skin - pruritus)
خارش پوست آزاردهنده است. بخصوص وقتی در جمعی هستید و نگاه ها به سمت شماست. تشخیص علت دقیق خارش پوست اغلب کاری سخت است. گاه علت آن به سادگی پوشیدن لباسی است که پوست را تحریک می کند. اما گاهی علت خارش پوست نشانه ای از یک بیماری جدی و زمینه ای است. شایع ترین علت خارش، خشکی پوست است که بیشتر در سالمندان دیده می شود.
قدم اول راه حل های ساده است. لباس خود را عوض کنید، از پوست خود بیشتر مراقبت کنید و از چیزهایی که بنظر می رسد پوست تان نسبت به آنها واکنش نشان می دهد، پرهیز کنید. اگر این کارها کمکی به خارش پوست نکرد به پزشک مراجعه کنید. شاید بیماری خاصی باعث خارش شده است.
قدم اول راه حل های ساده است. لباس خود را عوض کنید، از پوست خود بیشتر مراقبت کنید و از چیزهایی که بنظر می رسد پوست تان نسبت به آنها واکنش نشان می دهد، پرهیز کنید. اگر این کارها کمکی به خارش پوست نکرد به پزشک مراجعه کنید. شاید بیماری خاصی باعث خارش شده است.
دلایل:
1-خشکی پوست: شایع ترین علت خارش پوست است. این حالت در زمستان و در مکان هایی که هوا خشک است تشدید می شود. با بالا رفتن سن نیز پوست روز به روز خشک تر می گردد.
2-بیماری ها و راش های پوستی: در این حالت معمولا خارش در نقاط خاصی از بدن دیده می شود و همراه با علائمی چون قرمزی پوست، جوش و تاول است. از جمله بیماریهایی که باعث راش می گردند می توان موارد زیر را نام برد:
2-بیماری ها و راش های پوستی: در این حالت معمولا خارش در نقاط خاصی از بدن دیده می شود و همراه با علائمی چون قرمزی پوست، جوش و تاول است. از جمله بیماریهایی که باعث راش می گردند می توان موارد زیر را نام برد:
- عفونت های قارچی و باکتریایی مثل زردزخم و فولیکولیت
- گزیدگی: گزش پشه یا عنکبوت برای همه آشناست. اما تشخیص نیش ساس و کنه به دلیل شباهتی که با راش پوستی دارند، آسان نیست. شپش باعث ایجاد حس خزیدن چیزی در پوست سر یا موهای ناحیه تناسلی می شود که با خارش شدید همراه است.
- اگزما
- پسوریازیس
- آبله مرغان
- کهیر
3-بیماریهای داخلی: خارش پوست ممکن است به دلیل بیماری زمینه ای باشد. مثلا بیماریهای کبدی، نارسایی کلیه، کم خونی ناشی از فقر آهن، مشکلات تیروئیدی و سرطان ها از جمله لوکمی و لنفوم تظاهراتی چون خارش پوست دارند. در این حالت، خارش تمام بدن را درگیر می کند و پوست بنظر طبیعی می آید بجز نقاطی که بخاطر خارش مداوم خراش برداشته است.
4-اختلالات عصبی: بیماریهایی که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارند مثل مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)، دیابت شیرین، زونا و اعصاب تحت فشار باعث خارش پوست می شوند.
واکنش های آلرژی: پشم، مواد شیمیایی، صابون ها و سایر مواد می توانند باعث تحریک پوست و خارش آن شوند. گاه ترکیباتی چون پیچک سمی آمریکایی یا مواد آرایشی باعث واکنش آلرژیک می گردند. حساسیت به غذاها نیز ممکن است خارش ایجاد کند.
5-داروها: واکنش به داروهای آنتی بیوتیک، داروهای ضد قارچ یا ضددردهای نارکوتیک باعث بروز راش های گسترده و خارش می گردند.
6-بارداری: برخی زنان در دوران بارداری دچار خارش پوست بخصوص در ناحیه شکم و ران ها می شوند. همچنین بیماریهای پوستی خارش دار، مثل اگزما در بارداری بدتر می شوند.
مراقبت:
تشخیص علت خارش مسیر درمان را مشخص می کند:
داروها
- کرم های کورتیکواستروئید: علاوه بر تجویز کرم های محتوی دارو برای نواحی خارش گاهی پزشک توصیه می کند نواحی که می خارد را با پارچه نخی مرطوب بپوشانید. رطوبت به پوست کمک می کند کرم را بهتر جذب کند و با خنک شدن پوست به کاهش خارش نیز کمک می کند.
- مهار کننده های کلسی نورین: در برخی موارد داروهای خاصی چون تاکرولیموس و پیمکرولیموس را می توان بجای کرم های کورتیکواستروئیدی بکار برد، بخصوص اگر ناحیه خارش بزرگ نباشد.
- ضد افسردگی ها: مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین مثل فلوکستین و سرترالین در کاهش انواع مختلف خارش پوست استفاده می شوند.
نور درمانی (فتوتراپی)
در فتوتراپی، پوست را در معرض طول موج خاصی از نور ماوراءبنفش قرار می دهند. این درمان نیاز به چندین جلسه برنامه ریزی شده دارد تا خارش تحت کنترل در آید.
درمان های خانگی
با بکار بردن توصیه های زیر می توانید خشکی پوست را کاهش دهید:
- پس از حمام کردن و در حالی که هنوز پوست تان مرطوب است از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید
- برای هیدراته ماندن زیاد مایعات بنوشید
- از دستگاه رطوبت ساز در خانه استفاده کنید
- زمان حمام کردن را کوتاه تر کرده و با آب داغ حمام نکنید
- از صابون های ملایم استفاده کنید
- تا حد امکان از خاراندن پوست خودداری کنید.
- روی نواحی خارش بانداژ مرطوب بگذارید و پوست خود را مرطوب نگه دارید
- از استرس خود بکاهید، استرس خارش را تشدید می کند
- از داروهای بدون نسخه ضد آلرژی استفاده کنید. برخی از این داروها خواب آورند و شما را گیج می کنند و بهتر است شب ها مصرف شوند، اگر خارش مانع خوابیدن شما می شود.
- حمام کنید. خوابیدن در آب ولرم وان که با مقدار کمی جوش شیرین، جو دوسر خام یا جو دوسر کلوئیدی مخلوط شده باعث تسکین پوست و خارش می شود. برخی عنوان می کنند که دوش آب داغ علائم خارش را تا ساعت ها بعد از بدنشان دور می کند. برخی نیز می گویند این تاثیرات آرام بخش پس از دوش آب سرد برایشان حاصل می گردد. هر روشی که استفاده کردید پس از آن از مرطوب کننده های پوست حتما استفاده کنید.