اطلاعات بيماري

بزرگ شدن پروستات (Benign prostate)

بزرگ شدن غده پروستات وضعیتی شایع در مردان است که با افزایش سن و پیر شدن بروز می کند. این بیماری که هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نیز نامیده می شود با برخی علائم ادراری باعث اذیت بیمار می شود. اگر درمان نشود، پروستات بزرگ شده می تواند باعث انسداد جریان ادرار به بیرون از مثانه شده و مشکلات مثانه، مجاری ادراری یا کلیه را ایجاد نماید.

دلایل:

غده پروستات زیر مثانه واقع شده است. لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از آلت تناسلی هدایت می کند از مرکز پروستات عبور می کند. وقتی پروستات بزرگ می شود باعث مسدود شدن جریان ادرار می گردد.
در بیشتر مردان، رشد پروستات در طول زندگی ادامه دارد. در بسیاری از مردان این رشد مداوم، پروستات را به اندازه کافی بزرگ می کند تا باعث بروز علائم ادراری یا انسداد قابل توجه جریان ادرار گردد.
هنوز مشخص نیست چرا پروستات بزرگ می شود. با این حال، ممکن است در نتیجه تغییر در تعادل هورمون های جنسی همزمان با پیر شدن مردان باشد.

مراقبت:

1-درمان دارویی

داروهایی تجویز می‌شود که با شل ک ردن گردن مثانه، باعث بازشدن مجرای ادرار می‌شوند تا فرد بتواند به راحتی ادرار کند. داروهای شل‌کننده برای افرادی است که پروستاتشان چندان بزرگ نیست، جوان هستند، به عمل جراحی رضایت نمی‌دهند یا به علت وجود بیماری مانند سکته‌های قلبی و... پزشکان اجازه بیهوشی برای عمل جراحی را نمی‌دهند.

2-جراحی

طی سالیان گذشته تعداد موارد جراحی پروستات کمتر شده، اما جراحی‌ پروستات بزرگ شده، هنوز یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها در مردان است. زمانی از جراحی استفاده می‌شود که علائم شدید هستند و دارودرمانی به‌خوبی عمل نمی‌کند.

انواع جراحی‌ها عبارتند از:
برداشتن بافت پروستات از طریق پیشابراه (TURP): این روش رایج‌ترین جراحی پروستات بزرگ شده است و 90 درصد جراحی‌های پروستات بزرگ شده را دربر می‌گیرد. این عمل حدود 90 دقیقه طول می‌کشد. پزشک وسیله‌ای را از پیشابراه عبور می‌دهد و بافت اضافه پروستات را برمی‌دارد. از بی‌حسی نخاعی برای بی‌حس کردن این منطقه استفاده می‌کنند. بافت را برای بررسی سرطان پروستات به آزمایشگاه می‌فرستند.

TURP عموما فاقد دو عارضه اصلی روش‌های دیگر جراحی پروستات است:

بی‌اختیاری ادراری (ناتوانی از نگه‌داشتن ادرار)
ناتوانی جنسی (عدم توانایی در ایجاد نعوظ)
دوره بهبودی TURP بسیار کوتاه‌تر است.

شکاف پروستات از طریق پیشابراه (TUIP): این عمل شبیه به TURP است. از این عمل در غده پروستاتی که فقط کمی بزرگ شده استفاده می‌شود. جراح یک یا دو برش کوچک در پروستات ایجاد می‌کند. این‌کار، بدون برداشتن بافت، فشار را کاهش می‌دهد. این عمل عوارض جانبی کمتری دارد. همانند TURP، این درمان با پهن‌تر کردن پیشابراه به جریان ادرار کمک می‌کند.

تخریب سوزنی بافت پروستات از طریق پیشابراه (TUNA): در این روش با استفاده از امواج رادیویی، بافت اضافه پروستات تخریب می‌شود. این عمل به بهبود جریان ادرار و تسکین علائم کمک می‌‌کند و نسبت به TURP عوارض جانبی کمتری دارد. برای مدتی پس از جراحی، بیشتر مردان برای ادرار کردن به کاتتر (سوند ادراری) نیاز دارند.

گرمادرمانی از طریق پیشابراه با امواج ماکروویو (TUMT): در این روش از امواج ماکرویو که از طریق کاتتر (catheter) فرستاده می‌شوند، برای تخریب بافت‌ اضافی پروستات استفاده می‌کنند. این عمل یک گزینه برای مردانی است که به دلیل سایر مشکلات پزشکی، قادر به تحمل جراحی سنگین نیستند.

تبخیر الکتریکی بافت پروستات از طریق پیشابراه (TUVP): در این روش برای تبخیر بافت‌ پروستات از جریان الکتریکی استفاده می‌شود.

پروستاکتومی باز: جراحی‌ای است که از طریق برش در پایین شکم، پروستات را خارج می‌کند. این عمل فقط در موارد نادر انجام می‌شود، یعنی زمانی‌که مجرا به‌شدت مسدود و پروستات خیلی بزرگ است یا نمی‌توان از روش‌های دیگر استفاده کرد. برای این عمل، از بیهوشی عمومی یا نخاعی استفاده می‌کنند و 3 تا 7 روز بعد از جراحی، یک سوند ادراری در محل باقی می‌ماند. این جراحی نسبت به درمان دارویی گرفتاری بیشتری دارد. بافت را برای بررسی سرطان پروستات، به آزمایشگاه می‌فرستند.

حتما‌ در مورد این روش‌های مختلف با پزشکتان مشورت کنید و در مورد فواید بالقوه کوتاه‌مدت و بلندمدت و خطرهای هر روش جراحی بپرسید.

کمک به خود

برخی از کارها در مورد بزرگی خوش‌خیم پروستات است که خودتان می‌توانید انجام دهید. هنگامی که علائم بیماری چندان آزاردهنده نیست، انتظار همراه با مراقبت ممکن است بهترین روش باشد. این مراقبت شامل چک‌آپ‌های منظم از لحاظ عدم بروز عوارض وخیم است. در مواردی که علائم باعث ناراحتی بیمار می‌شود، اغلب پزشکان ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و دارو را تجویز می‌کنند. اغلب همین درمان برای تسکین علائم و پیشگیری از نیاز به جراحی کافی است.

نکاتی برای تسکین دادن علائم BPH

چهار قدم ساده می‌تواند به تسکین برخی از علائم BPH در شما کمک کند:

برخی از مردان که عصبی و پرتنش هستند دفعات بیشتری ادرار می‌کنند. کاهش استرس با انجام ورزش مرتب و تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند مراقبه (مدیتیشن) می‌توان به این مردان کمک کند.
هنگامی که به توالت می‌روید، برای تخلیه کامل مثانه به خود وقت دهید. این کار نیاز به آمدن مجدد به توالت برای ادرار کردن را کاهش می‌دهد.
با پزشکتان در مورد داروهای با نسخه و بدون‌نسخه‌ای که مصرف می‌کنید، صحبت کنید. برخی از داروها ممکن است در ایجاد مشکل شما دخیل باشند. دکترتان ممکن است با تنظیم دوز یا برنامه مصرف آنها با تجویز داروی متفاوت که مشکلات ادراری کمتری ایجاد می‌کند، به شما کمک کند.
از نوشیدن مایعات به خصوصی نوشیدنی‌های دارای کافئین و الکل دار در شب‌ هنگام پرهیز کنید. هر دو این مواد ممکن است بر انسجام عضلانی مثانه اثر بگذارند، و هر دو می‌توانند تولید ادرار در کلیه را افزایش دهند، در نتیجه نیاز به ادرار کردن در شب ایجاد کنند.

علائم:

شدت علائم در بیماران مختلف متفاوت است اما علائم با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم شایع عبارتند از:

نیاز مکرر یا فوری به ادرار کردن
افزایش دفعات ادرار کردن در شب (شب ادراری)
مشکل در شروع ادرار کردن
جریان ضعیف ادرار یا جریان ادراری که متوقف می شود و شروع می شود
ادرار قطره قطره در پایان ادرار کردن
زور زدن هنگام ادرار کردن
ناتوانی در تخلیه کامل مثانه

علائمی هستند که شیوع کمتری دارند:

عفونت مجاری ادرار
ناتوانی در ادرار کردن
خون در ادرار

اندازه پروستات الزاما بیانگر بدتر شدن علائم نیست. برخی مردان که تنها مقدار کمی بزرگ شدگی پروستات دارند علائم بارزی نشان می دهند در حالیکه در برخی دیگر از مردان با پروستات بسیار بزرگ تنها علائم جزئی دیده می شود.
در برخی مردان علائم با گذشت زمان نهایتا تثبیت شده و حتی بهبود می یابد.

عوامل دیگری نیز ممکن است باعث علائم ادراری شبیه به بزرگ شدگی پروستات شود. از جمله:

عفونت مجاری ادراری
التهاب پروستات
تنگی مجرای ادرار
زخم در گردن مثانه در اثر جراحی قبلی
سنگ مثانه یا کلیه
مشکلاتی در اعصاب کنترل کننده مثانه
سرطان پروستات یا مثانه