اطلاعات بيماري

حملات پانیک (Panic attacks)

حملات پانیک یا حمله پانیک رخدادی است ناگهانی به دلیل ترس بسیار زیاد که موجب واکنش های شدید جسمی می شود، در حالیکه واقعا هیچگونه خطر یا علت ظاهری فرد را تهدید نمی کند. حملات پانیک می توانند بسیار ترسناک باشند‌. هنگام وقوع این حملات گمان می‌کنید که کنترل خود را از دست داده اید یا دچار سکته قلبی شده اید و یا حتی درحال مردن هستید.
به طور تقریبی بسیاری از افراد در طول زندگی یکی دو حمله پانیک را تجربه می‌کنند و زمانی که شرایط استرس‌ زا خاتمه می یابد، مشکل حل می‌شود. اما اگر به طور مداوم دچار حملات پانیک می شوید، حملات پانیک غیرمنتظره دارید و دوره های طولانی مدت ترس مداوم از حمله ای دیگر را سپری می‌کنید، شما در شرایطی قرار دارید که به آن اختلال پانیک می‌گویند.
اگر چه حملات پانیک به خودی خود تهدیدی برای زندگی شما نیست اما می‌تواند ترسناک باشد و به طرز قابل ملاحظه ای بر کیفیت زندگی شما اثر بگذارد. با این حال روشهای درمانی بسیار موثرند.

دلایل:

مشخص نیست چرا حملات پانیک رخ می دهد اما عوامل زیر امکان دارد در بروز این حملات نقش داشته باشند :

وراثت
اضطراب شدید
داشتن خلق و خوی بسیار حساس و مضطرب یا متمایل به افکار منفی
تغییرات ویژه در عملکرد بخش هایی از مغز

ممکن است حملات پانیک در ابتدا ناگهانی و بدون هشدار شروع شوند اما به طور معمول و با گذشت زمان در شرایط خاصی تحریک می شوند.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که واکنش جنگ-یا-گریز طبیعی بدن نسبت به خطر، در بروز حملات پانیک دخیل است. برای مثال اگر یک خرس خاکستری به دنبال شما باشد، بدنتان خود به خود و به طور غریزی واکنش نشان می‌دهد. همچنین زمانی که بدنتان مهیای مواجهه با یک شرایط تهدیدکننده می‌شود ضربان قلب و تنفس شما افزایش می‌یابد. بسیاری از این گونه عکس العمل های مشابه در حملات پانیک هم اتفاق می‌افتد. اما بدرستی مشخص نیست چرا یک حمله پانیک اتفاق می افتد درحالیکه واقعا خطر آشکاری که فرد را تهدید کند وجود ندارد.

عوامل خطر

علائم اختلال پانیک اغلب در اواخر نوجوانی و اوایل جوانی پدیدار می شود و بروز آن در خانم‌ها بیشتر از آقایان است.
عوامل افزایش خطر ابتلا به حملات پانیک یا اختلال پانیک شامل موارد زیر است :

سابقه خانوادگی ابتلا به حملات پانیک یا اختلال پانیک
فشار روحی شدید در زندگی فرد، همچون بیماری سخت یکی از عزیزان یا از دست دادن وی
بروز یک حادثه با اثرات منفی درازمدت ، مانند آزار جنسی یا یک تصادف سخت
تغییرات مهم و اساسی در زندگی فرد مانند طلاق یا تولد کودک ناخواسته
استعمال دخانیات یا مصرف بیش از حد کافئین
سابقه آزار جسمی یا جنسی در دوران کودکی

مراقبت:

درمان می‌تواند به کم کردن شدت و تکرار پی در پی حملات پانیک و همچنین بهبود عملکردتان در زندگی روزمره کمک کند. گزینه های اصلی درمان این اختلال شامل روان درمانی و تجویز دارویی است. بسته به خواست شما، سابقه بیماری، شدت اختلال پانیک، و اینکه آیا شما به روان درمانگری که آموزشهای ویژه در مورد اختلالات پانیک دیده باشد دسترسی دارید، یک یا هر دو گزینه درمانی به شما توصیه می شود.

روان درمانی

روان درمانی که گفتار درمانی نیز نامیده می‌شود به عنوان اولین گزینه درمان موثر برای حملات پانیک و اختلال پانیک در نظر گرفته شده است. روان درمانی در درک حملات پانیک و اختلال پانیک به شما کمک می‌کند وهمچنین می آموزد که چطور با این اختلالات کنار بیایید.
یکی از روشهای روان درمانی، رفتاردرمانی شناختی (CBT) نامیده می‌شود و به شما کمک می‌کند تا به واسطه تجربیات شخصی بیاموزید که علائم پانیک خطرناک نیستند. در طول جلسات درمان، درمانگر به شما کمک خواهد کرد که علائم یک حمله پانیک را به تدریج و با شیوه ای امن و مشابه بازسازی کنید. زمانی که تاثیرات فیزیکی پانیک دیگر تهدیدکننده تلقی نشوند این حملات به مرور کمتر می شوند .درمان موفقیت آمیز همچنین به شما کمک می‌کند تا بتوانید بر وحشت حضور در موقعیت‌هایی که به دلیل حملات پانیک از آنها اجتناب می‌کردید غلبه کنید.
مشاهده نتایج درمان نیازمند گذر زمان و پیگیری است. ممکن است شاهد کاهش علائم حمله پانیک در طول چند هفته شوید . این علائم اغلب طی چند ماه به طرز قابل ملاحظه ای کاهش می یابند ویا به طور کلی از بین می روند. به منظوراطمینان خاطر خود از تحت کنترل و یا بدون بازگشت بودن این حملات برای حضوردر جلسات درمانی پیوسته برنامه ریزی کنید.

دارو درمانی

دارو درمانی به کاهش علائم مرتبط با حملات پانیک و افسردگی کمک می‌کند. جهت کنترل علائم حملات پانیک انواع مختلف دارو درمانی موثر شامل موارد زیر می‌باشد :

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین
بنزو دیازپین

در صورتی که یکی از روشهای دارویی در درمان شما اثرگذار نباشد پزشک معالجتان مصرف دارویی دیگر و یا ترکیب مشخصی از داروها را برای اثربخشی بیشتر به شما توصیه می‌کند. به خاطر داشته باشید که مشاهده بهبود علائم چند هفته پس از شروع مصرف دارو امکان پذیر است.
تمامی این داروها دارای عوارض جانبی اند و برخی از آنها در شرایط خاص مانند بارداری توصیه نمی‌شوند. در مورد عوارض جانبی و خطرات احتمالی این داروها با پزشک خود مشورت کنید.

درمان های جایگزین

مکمل خوراکی اینوزیتول که برعملکرد سروتونین اثرگذار است، می‌تواند حملات شدید و مداوم پانیک را کاهش دهد. با این وجود در این باره نیاز به تحقیقات بیشتری است.
پیش از مصرف هر نوع مکمل دارویی با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معالجتان در تشخیص بی خطر بودن این داروها به شما کمک خواهد کرد.

سبک زندگی و درمان های خانگی

با وجود اینکه حملات پانیک و اختلال پانیک از طریق روشهای تخصصی قابل درمان است، خود شما هم می‌توانید به بهبود علائم این اختلال کمک کنید. سبک زندگی و برخی اقدامات خود مراقبتی عبارتند از :

پیگیر برنامه درمانی خود باشید. معمولا مواجه شدن با ترس ها کار دشواری برای شماست، اما معالجه این حس را القا می‌کند که شما یک گروگان در خانه خود نیستید.
به عضویت گروه‌های حمایتی درآیید. پیوستن به یک گروه برای افراد مبتلا به حملات پانیک یا اختلالات عصبی به شما کمک می‌کند که با افراد دارای مشکلات مشابه مواجه شوید.
از مصرف کافئین، الکل، سیگار و مواد مخدر پرهیز کنید. تمام این موارد می‌تواند منجر به حملات پانیک شده یا شدت آنها را افزایش دهد.
مدیریت استرس و استفاده از روشهای تمدد اعصاب (آرامش اعصاب)را تمرین کنید. به عنوان مثال یوگا، تنفس عمیق، تمرینهای تدریجی آرامش اعصاب__انقباض یک عضله و سپس آزاد کردن کامل تنش تا زمانی که ماهیچه های بدن آرام شوند __نیز می‌تواند مفید و کاربردی باشد.
فعالیت جسمانی داشته باشید. فعالیتهای هوازی تاثیرات آرامش بخشی بر خلق و خوی شما دارند.
خواب کافی داشته باشید. به اندازه کافی بخوابید تا در طول روز احساس کسالت و خواب آلودگی نکنید.

علائم:

به طور معمول حملات پانیک به صورت ناگهانی و بدون هشدار شروع می‌شود. این حملات ممکن است هر زمان اتفاق بیفتند -زمانی که شما درحال رانندگی هستید، هنگام قدم زدن در مراکز خرید، هنگام خواب عمیق یا وسط یک جلسه کاری ممکن است گهگاه یا اغلب دچار این حملات شوید.
حملات پانیک انواع مختلفی دارد و معمولا علائم آن در چند دقیقه بروز می کند.(به اوج خود می‌رسد.) عمدتا پس از فروکش کردن یک حمله پانیک خستگی شدیدی احساس خواهید کرد.
به طور معمول حملات پانیک دربردارنده برخی از علائم زیر می باشند:

حس نزدیکی به خطر یا مرگ
ترس از دست دادن کنترل و یا مرگ
ضربان قلب کوبشی و سریع
تعریق
لرزش اندام
تنگی نفس یا سفتی گلو
لرز
گرگرفتگی
تهوع
گرفتگی عضلات شکم
سردرد
درد قفسه سینه
گیجی، سبکی سر یا غش
احساس کرختی یا بی حسی
احساس پوچی و کناره گیری (انزوا )

یکی از بدترین چیزها در مورد حملات پانیک وحشت بسیار شما از بروز حمله ای دیگر است. ممکن است بترسید که به طور مکرر دچار حملات پانیک شوید و همین باعث شود از موقعیت هایی که فکر می کنید باعث حمله شود دوری کنید.

زمان مناسب مراجعه به پزشک

اگر علائم حملات پانیک را دارید در اسرع وقت پیگیر درمان آن باشید. با وجود اینکه حملات پانیک به شدت ناراحت کننده اند اما خطرناک نیستند. شما به تنهایی نمی‌توانید این حملات را مدیریت کنید.(شما به تنهایی نمی‌توانید از پس این حملات برآیید.)
همچنین عدم درمان این حملات علائم آنها را تشدید می‌کند.چرا که علائم حملات پانیکشبیه به علائم موجود در برخی مشکلات جدی سلامتی مانند سکته قلبی می‌باشد،اگر از علت این علائم مطمئن نیستید سنجش سلامت شما توسط پزشک بسیار با اهمیت است.

عوارض

درصورتیکه حملات پانیک و اختلال پانیک درمان نشود می تواند بر بسیاری از جنبه های زندگی شما موثر باشد. ترس بسیار شما از حملات متعدد پانیک که موجب می‌شود در طول زندگی دچار نوعی وحشت دائمی شوید، بر کیفیت زندگی شما اثر گذار است.
عوارض حملات پانیک موجب بروز موارد زیر است :

پیشرفت فوبیاهای خاص همچون ترس از رانندگی یا ترک منزل
مراقبتهای پزشکی مکرر به دلیل نگرانی برای سلامتی
اجتناب از حضور در موقعیت‌های اجتماعی
مشکلات موجود در محل کار و مدرسه
افسردگی، اختلال اضطرابی و سایر اختلالات روانی
افزایش خطر خودکشی یا افکار خودکشی گرایانه
مصرف الکل و مواد مخدر
مشکلات مالی

برای برخی افراد اختلال پانیک موجب ترس از حضور در مکانهای عمومی است __اجتناب از حضور در مکانها و موقعیت‌هایی که موجب اضطراب شما می‌شود، چون می ترسید نتوانید از حمله پانیک احتمالی بگریزید یا از دیگران کمک بگیرید. یا حتی ممکن است برای ترک منزل به اطرافیان متکی شوید.