اطلاعات بيماري

• تست ادراری: یک نمونه ادرار ساده برای تشخیص عفونت‌های مجاری ادراری لازم است. در کودکانی که هنوز دستشویی رفتن را یاد نگرفته‌اند، اغلب لازم است کاتتر نازک استریلی را درون مثانه قرار دهند تا نمونه ادرار گرفته شود. امروزه استفاده از کیسه‌های ادراری برای جمع‌آوری ادرار به‌منظور تست کشت ادرار انجام نمی‌شود، زیرا نتایج اغلب باعث گمراهی می‌شوند.

در کودکانی که دستشویی رفتن را بلد هستند، می‌توان ادرار آنها را موقع ادرار کردن درون یک ظرف استریل جمع کرد.

پس از گرفتن ادرار، در کلینیک می‌توان با یک تست نوار ادراری آزمایش را انجام داد. اگر تست از نظر عفونت‌ مجاری ادراری مثبت است، پزشک با فرستادن نمونه ادرار به آزمایشگاه، درخواست انجام کشت ادرار را می‌کند. انجام این تست به انتخاب بهترین گزینه آنتی‌بیوتیک درمانی کمک می‌کند. اغلب 48 ساعت طول می‌کشد تا تشخیص تایید شود. براساس علائم کودک و نتایج تست نواری ادراری، پزشک می‌تواند قبل از آماده شدن نتایج کشت ادرار، درمان آنتی‌بیوتیکی را آغاز کند.

• تصویربرداری: تست‌های تصویربرداری، مانند اولتراسوند، می‌توانند سیستم ادراری کودک را، خصوصا اگر به درستی شکل نگرفته باشد، مشخص کند. اگر سیستم ادراری غیرطبیعی باشد، احتمال بیشتری برای ابتلای کودک به عفونت‌های مجاری ادراری وجود دارد. سونوگرافی کلیه اغلب در کودکان کم‌سن‌تر (کمتر از 3 تا 5 سال سن) انجام می‌شود. کودکانی که بیش از یک‌بار به عفونت‌های مجاری ادراری مبتلا شده‌اند، اغلب به تست‌های تصویربرداری با جزئیات بیشتری نیاز دارند (مانند تست سیستواورتروگرافی در حین ادرار کردن) تا اگر ناهنجاری‌ در سونوگرافی دیده نشده، مشخص شود.
• سونوگرافی کلیه: در سونوگرافی با بهره‌گیری از امواج صوتی، تصاویری از کلیه گرفته می‌شود. انجام این تست دردناک نیست و اغلب کمتر از 30 دقیقه به‌طول می‌انجامد.
• سیستواورتروگرافی در حین ادرار کردن: این تست که تحت عنوان VCUG شناخته می‌شود، تستی است که با کمک اشعه X انجام شده و شکل اجمالی مثانه و مجرای ادرار کودک را نشان می‌دهد. همچنین می‌تواند جریان احتمالی ادرار را از مثانه به سوی حالب‌ها یا کلیه مشخص کند. این وضعیت، رفلاکس مثانه‌ای حالبی نامیده می‌شود. ریفلاکس ممکن است، احتمال عفونت کلیه را افزایش دهد.

انجام این تست حدود 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد تا کامل شده و در حین آن، کاتتری هم وارد مثانه کودک می‌شود. سپس از راه این کاتتر، ماده حاجب وارد مثانه شده و قبل و بعد از ادرار کردن کودک، عکس گرفته می‌شود.

عوامل خطر

بعضی از کودکان شانس بیشتری برای ابتلا به عفونت‌های مجاری ادراری دارند. بعضی از این عوامل خطر عبارتند از:

• سن کم: پسران کمتر از یک سال عمر و دختران کمتر از 4 سال عمر در معرض خطر بیشتر هستند.
• ختنه نشدن: پسران ختنه نشده، 4 تا 10 برابر بیشتر احتمال دارد که به عفونت‌های مجاری ادراری مبتلا شوند. البته اغلب پسران ختنه نشده دچار عفونت‌های مجاری ادراری نمی‌شوند.
• داشتن کاتتر مثانه برای مدت طولانی،
• اگر قسمت‌هایی از راه ادراری قبل از تولد کودک به درستی شکل نگرفته باشد.
• داشتن مثانه‌ای که به درستی عملکرد خود را انجام ندهد.
• داشتن یک عفونت‌ مجاری ادراری شانس ابتلا به دیگر عفونت‌های مجاری ادراری را کمی زیاد می‌کند.

اغلب آنتی‌بیوتیک‌ها برای 5 تا 10 روز تجویز می‌شوند. در همه موارد، مهم است که کودک هر دوز آنتی‌بیوتیک را سر موقع دریافت کند و دوره درمان نیز کامل شود.

پاسخ به درمان

کودک شما باید 24 تا 48 ساعت پس از شروع آنتی‌بیوتیک، علائم بهبود را نشان دهد. اگر کودک بهتر نشده یا وضعیت وی بدتر شود، باید مجددا بوسیله پزشک معاینه شود. اغلب کودکانی که مبتلا به عفونت‌های مجاری ادراری می‌شوند، دچار صدمه طولانی‌مدت دستگاه ادراری نمی‌شوند. اگر پس از پایان دوره درمان، علائم بیمار بهبود یافت، دیگر نیازی به انجام تست ادراری نیست.

پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های مجاری ادراری

در حدود 8 تا 30 درصد کودکان که مبتلا به عفونت‌های مجاری ادراری شده‌اند، ممکن است دوباره به این عفونت مبتلا شوند. این موضوع اغلب در طول 6 ماه نخست پس از عفونت اولی و بیشتر در دختران رخ می‌دهد.

درمان یبوست مزمن و مشکلات مثانه نیز می‌توانند به پیشگیری از بروز عفونت‌های مجاری ادراری کمک می‌کند.

آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه

دوز کم روزانه یک آنتی‌بیوتیک برای کودکانی که به‌طور مکرر به عفونت‌های مجاری ادراری مبتلا می‌شوند، پیشنهاد می‌شود. این درمان اغلب برای مدت 6 تا 12 ماه ادامه پیدا می‌کند.

این علائم بستگی به سن کودک دارد:

کودکان بزرگ‌تر (بزرگ‌تر از 2 سال) اغلب با این علائم خود را نشان می‌دهند:

• درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
• تکرر ادرار، 3) درد در قسمت پایینی شکم یا دو طرف کمر
• تب (بیشتر از 38 درجه سانتی‌گراد)

• تب که ممکن است تنها علامت باشد
• استفراغ یا اسهال
• بی‌قراری یا گیجی
• بی‌اشتهایی یا وزن نگرفتن.