نرمی استخوان (osteomalacia)
نرمی استخوان یا استئومالاسی نرم شدن بافت استخوان بدلیل کمبود ویتامین D است. شانس خم شدن یا شکستن استخوان نرم بیشتر از استخوان سالم است.
نرمی استخوان با پوکی استخوان فرق دارد، بیماری که باز هم شانس شکستن استخوان را بالا می برد. نرمی استخوان در اثر نقص در فرایند استخوان سازی است در حالی که پوکی استخوان به معنای ضعیف شدن استخوانی است که قبلا ساخته شده است.
ضعف عضلات و درد استخوان از مهم ترین علائم نرمی استخوان است. درمان نرمی استخوان با برطرف کردن کمبود ویتامین D و کلسیم و هرنوع اختلالی است ممکن است باعث این کمبودها شده باشد.
نرمی استخوان با پوکی استخوان فرق دارد، بیماری که باز هم شانس شکستن استخوان را بالا می برد. نرمی استخوان در اثر نقص در فرایند استخوان سازی است در حالی که پوکی استخوان به معنای ضعیف شدن استخوانی است که قبلا ساخته شده است.
ضعف عضلات و درد استخوان از مهم ترین علائم نرمی استخوان است. درمان نرمی استخوان با برطرف کردن کمبود ویتامین D و کلسیم و هرنوع اختلالی است ممکن است باعث این کمبودها شده باشد.
تشخیص:
گاهی ممکن است بیماری از قبل تشخیص داده نشود، چراکه علایم آن خیلی خاص نیستند. پزشک ممکن است درباره برنامه غذایی و یا تاریخچه بیماری استخوانی خانوادگی از شما سوالاتی بپرسد. بسیار معمول است که افراد 2 تا 3 سال نرمی استخوان دارند اما تشخیص داده نشده است.
برای تشخیص تنها یک آزمایش خون ساده مورد نیاز است.میزان کلسیم، فسفر و ویتامین D به آسانی قابل اندازه گیری است. آزمایش خون برای تشخیص موارد زیر نیز استفاده می شود:
برای تشخیص تنها یک آزمایش خون ساده مورد نیاز است.میزان کلسیم، فسفر و ویتامین D به آسانی قابل اندازه گیری است. آزمایش خون برای تشخیص موارد زیر نیز استفاده می شود:
- فسفر های قلیایی،آنزیمی که توسط سلول های تولید کننده ی استخوان تولید می شود.
- هورمون های تیروییدی، که توسط غدد تیرویید تولید می شود، به صورت عکس العمل بدن شما در این شرایط افزایش می یابد.
آزمایش خون موجب جلوگیری از بعضی شرایط نادر ایجاد این بیماری می شود.و اشعه ی ایکس ممکن است بعضی ترک ها و شکستگی ها را در استخوان های شما نشان دهد.
دلایل:
بدن از کلسیم و فسفات برای ساختن استخوان های قوی استفاده می کند. نرمی استخوان وقتی اتفاق می افتد که بدن مقدار کافی از این مواد معدنی در اختیار نداشته باشد یا نتواند آنها را به درستی جذب کند. علل زیادی ممکن است در بروز این کمبود نقش داشته باشند:
بیشترین افرادی که در معرض نرمی استخوان قرار دارند، آن هایی هستند که بدنشان هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید قادر به تولید ویتامین D نیست.
افرادی که برنامه ی غذایی آن ها ویتامین D ویا کلسیم کمی دارد، در معرض خطر قرار دارند. خصوصا اگر قادر به تولید ویتامین D در پوست خود نباشند. موارد زیر می تواند بر میزان کلسیم وویتامین D تاثیر گذار باشد:
کمبود ویتامین D
کسانی که کمبود ویتامینDدارند، بیشتر در معرض ابتلای به نرمی استخوان قرار دارند. اگرچه ویتامینD از طریق غذاها به دست می آید، بیشترین میزان ویتامین D توسط بدن ساخته می شود. کلسترولی که به طور طبیعی در پوست وجود دارد در اثر تابش خورشید به پوست، به ویتامین D تبدیل می شود.بیشترین افرادی که در معرض نرمی استخوان قرار دارند، آن هایی هستند که بدنشان هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید قادر به تولید ویتامین D نیست.
- افرادی که بسیار بیمار یا ضعیف تر از آن اند که به محیط بیرون از خانه بروند.
- افرادی که برای بعضی علل برای مثال مسئله ی مذهبی از لباس هایی استفاده می کنند که تمام پوست آنان را می پوشاند.
- افرادی که پوست تیره ای دارند اما در مناطقی از دنیا هستند که نورخورشید در آن جا کافی نیست.
- برخی افراد از تیره ی آسیای جنوبی معمولا در معرض نرمی استخوان قرار دارند. علل مختلفی برای این موضوع وجود دارد.
- افراد با پوست تیره که در آب و هوای سرد و خنک زندگی می کنند و نمی توانند میزان لازم ویتامین Dرا به دست آورند.
- بعضی از غذاهایی که در آسیای جنوبی پخته می شود، ویتامینD کمی دارد.
- خانم هایی که به علت مسائل مذهبی لباس هایی می پوشند که کل پوست آنان را می پوشاند.در نتیجه کم تر در معرض تابش پرتو مستقیم خورشید قرار می گیرند.
- بسیاری از مردم آسیای جنوبی که به لاکتوز حساسیت دارند{و نمی توانند از شیر استفاده کنند}به همین دلیل کلسیم کافی را از برنامه ی غذایی خود دریافت نمی کنند.
افرادی که برنامه ی غذایی آن ها ویتامین D ویا کلسیم کمی دارد، در معرض خطر قرار دارند. خصوصا اگر قادر به تولید ویتامین D در پوست خود نباشند. موارد زیر می تواند بر میزان کلسیم وویتامین D تاثیر گذار باشد:
- برنامه غذایی گیاهی که گوشت،ماهی و لبنیات ندارد، کلسیم بسیار کمی را فراهم می کند.
- برنامه ی غذایی لبنی ـ گیاهی که لبنیات را شامل می شود اما ماهی و گوشت ندارد کلسیم را تامین می کند اما ویتامینD کافی ندارد.(که برای جذب کلسیم لازم است)
- حساسیت به محصولاتی که از شیر تولید می شود.(حساسیت به کازئین و یا لاکتوز)، که دریافت کلسیم کافی را از راه برنامه ی غذایی مشکل می کند.
جراحی های خاص
معده غذاها را تجزیه می کند تا ویتامین D و دیگر عناصر مغذی آنها آزاد و در روده جذب شود. حال اگر جراحی دستگاه گوارش داشته اید و قسمتی یا همه معده شما خارج شده باشد این فرایند مختل شده و در بروز نرمی استخوان موثر واقع می گردد. جراحی برای خارج کردن یا بای پس روده کوچک نیز چنین نتیجه ای خواهد داشت.بیماری سلیاک
در این بیماری خودایمنی دیواره روده کوچک با مصرف غذاهای حاوی گلوتن آسیب می بیند، پروتئینی که در گندم، جو و چاودار پیدا می شود. دیواره روده کوچک وقتی آسیب ببیند نمی تواند عناصر مغذی از جمله ویتامین D را به خوبی جذب کند.اختلالات کلیه یا کبد
مشکلات کلیه و کبد با توانایی بدن برای فراهم کردن ویتامین D مداخله می کندداروها
برخی داروها که در درمان سیژر تجویز می شوند مثل فنیتون و فنوباربیتال می توانند منجر به نرمی استخوان گردند.مراقبت:
روند درمانی بسیار خوب است.البته باوجود اینکه بسیاری از افراد مبتلا به نرمی استخوان با راهکارهای پزشکی درمان می شوند،ماه ها زمان می برد که استخوان ها درمان شوند و ماهیچه ها مجددا قوی شوند.تشخیص دیر هنگام موجب می شود درمان بسیار مشکل شود خصوصا اگر استخوان ها شکستگی داشته باشند.
درمان ها نرمی استخوان را در اکثر موارد رفع می کند، اما از بین رفتن درد استخوان و ضعف ماهیچه ها ممکن است چند ماه طول بکشد.
اگر بیماری در اثر کمبود ویتامین D ایجاد شده باشد، مصرف روزانه 20 تا 50 میکروگرم از ویتامین Dتوصیه می شود اما برخی پزشکان ممکن است درابتدا دوز بیشتری تجویز کنند.
500 تا 1000 میکروگرم کلسیم در هر روز می تواند ترمیم استخوان ها را سرعت ببخشد.در صورتی که کلسیم مورد استفاده ی شما در برنامه ی غذایی معمول خود از 750 میکروگرم در روز کمتر باشد.
اگر بیماری شما به یک علت واضح و قابل درمان ایجاد نشده باشد، شما به 20 میکروگرم ویتامین Dدر هر روز در دوره ی زمانی بلندی نیاز دارید. چنانچه استفاده از ویتامین D را متوقف کنید بیماری مجددا باز خواهد گشت.
از وقتی درمان را آغاز می کنید هر ترکی در استخوان هایتان به طور معمول التیام خواهد یافت.
اما ممکن است در برخی موارد به مسکن نیز احتیاج داشته باشید.هم چنین باید از انجام ورزش های سنگین در طول درمان خودداری کنید.
اگر به نارسایی کلیه دچار هستید، و یا نرمی استخوان شما ارثی است، در تمام طول زندگی به نظارت پزشک احتیاج خواهید داشت.گاهی نیاز است به قسمت های مخصوص نظارت بیمارستان ها مراجعه کنید تا به طور منظم تحت نظر باشید. کلیه ها در حالت معمولی ویتامینD معمولی را به نوعی خاص و فرآوری شده تبدیل می کنند که برای معدنی شدن استخوان مورد نیاز است اما در این شرایط کلیه ها قادر به این کار نخواهند بود بنابراین باید از قرص های مخصوص به نام کلسیترویل استفاده شود.
درمان ها نرمی استخوان را در اکثر موارد رفع می کند، اما از بین رفتن درد استخوان و ضعف ماهیچه ها ممکن است چند ماه طول بکشد.
اگر بیماری در اثر کمبود ویتامین D ایجاد شده باشد، مصرف روزانه 20 تا 50 میکروگرم از ویتامین Dتوصیه می شود اما برخی پزشکان ممکن است درابتدا دوز بیشتری تجویز کنند.
500 تا 1000 میکروگرم کلسیم در هر روز می تواند ترمیم استخوان ها را سرعت ببخشد.در صورتی که کلسیم مورد استفاده ی شما در برنامه ی غذایی معمول خود از 750 میکروگرم در روز کمتر باشد.
اگر بیماری شما به یک علت واضح و قابل درمان ایجاد نشده باشد، شما به 20 میکروگرم ویتامین Dدر هر روز در دوره ی زمانی بلندی نیاز دارید. چنانچه استفاده از ویتامین D را متوقف کنید بیماری مجددا باز خواهد گشت.
از وقتی درمان را آغاز می کنید هر ترکی در استخوان هایتان به طور معمول التیام خواهد یافت.
اما ممکن است در برخی موارد به مسکن نیز احتیاج داشته باشید.هم چنین باید از انجام ورزش های سنگین در طول درمان خودداری کنید.
اگر به نارسایی کلیه دچار هستید، و یا نرمی استخوان شما ارثی است، در تمام طول زندگی به نظارت پزشک احتیاج خواهید داشت.گاهی نیاز است به قسمت های مخصوص نظارت بیمارستان ها مراجعه کنید تا به طور منظم تحت نظر باشید. کلیه ها در حالت معمولی ویتامینD معمولی را به نوعی خاص و فرآوری شده تبدیل می کنند که برای معدنی شدن استخوان مورد نیاز است اما در این شرایط کلیه ها قادر به این کار نخواهند بود بنابراین باید از قرص های مخصوص به نام کلسیترویل استفاده شود.
کارهای کمک کننده و زندگی روزمره با نرمی استخوان
ورزش
ورزش به قوی شدن استخوان های شما کمک می کند.خصوصا ورزش های مرتبط با کاهش وزن(هر حرکتی که شامل یاده روی و دویدن باشد).به هر حال باید از ورزش های سنگین در هنگام التیام هر نوع شکستن یا ترک در استخوان ها خودداری کنید.
نور خورشید
هر کجا که ممکن است بیرون بروید و بازوها و صورت خود را در معرض نور خورشید قرار دهید چرا که بهترین راه برای جذب ویتامین D است.از ماه ژوئن تا آگوست (به مدت شش تا هفت ماه)تنها 15دقیقه در نور خورشید قرار گرفتن کافی است.
اجازه ندهید پوستتان قرمز شودو مراقب سوختگی باشید.خصوصا در آفتاب شدید اگر پوستی لطیف و حساس دارید.
برنامه غذایی و مواد مغذی
برنامه غذایی که شامل ویتامین D و کلسیم است می تواند کمک کننده باشد اما به تنهایی از بیماری پیشگیری نمی کند.اگر کمتر در معرض آفتاب قرار می گیرید داشتن یک برنامه ی غذایی با مقادیر کافی از ویتامین D بسیار مهم و ضروری است.
روغن ماهی مانند ماهی خالدار(اسقومری)، ماهی سالمون و شاه ماهی بهترین منابع تامین ویتامینD هستند.درحالیکه لبنیات بهترین منبع کلسیم هستند. اگر قادر به دریافت ویتامین D و کلسیم از منابع ذکر شده نمی باشید، یک متخصص تغذیه می تواند کمک مفیدی باشد.در هرحال ممکن است به مکمل ها احتیاج داشته باشید، مخصوصا اگرجزو افراد مسن، حامله و شیر ده هستیدو یا به اندازه ی نیاز در معرض نور خورشید قرار نمی گیرید.بهتر است درباره ی برنامه ی غذایی و مفاصل بیشتر مطالعه کنید.
ورزش به قوی شدن استخوان های شما کمک می کند.خصوصا ورزش های مرتبط با کاهش وزن(هر حرکتی که شامل یاده روی و دویدن باشد).به هر حال باید از ورزش های سنگین در هنگام التیام هر نوع شکستن یا ترک در استخوان ها خودداری کنید.
نور خورشید
هر کجا که ممکن است بیرون بروید و بازوها و صورت خود را در معرض نور خورشید قرار دهید چرا که بهترین راه برای جذب ویتامین D است.از ماه ژوئن تا آگوست (به مدت شش تا هفت ماه)تنها 15دقیقه در نور خورشید قرار گرفتن کافی است.
اجازه ندهید پوستتان قرمز شودو مراقب سوختگی باشید.خصوصا در آفتاب شدید اگر پوستی لطیف و حساس دارید.
برنامه غذایی و مواد مغذی
برنامه غذایی که شامل ویتامین D و کلسیم است می تواند کمک کننده باشد اما به تنهایی از بیماری پیشگیری نمی کند.اگر کمتر در معرض آفتاب قرار می گیرید داشتن یک برنامه ی غذایی با مقادیر کافی از ویتامین D بسیار مهم و ضروری است.
روغن ماهی مانند ماهی خالدار(اسقومری)، ماهی سالمون و شاه ماهی بهترین منابع تامین ویتامینD هستند.درحالیکه لبنیات بهترین منبع کلسیم هستند. اگر قادر به دریافت ویتامین D و کلسیم از منابع ذکر شده نمی باشید، یک متخصص تغذیه می تواند کمک مفیدی باشد.در هرحال ممکن است به مکمل ها احتیاج داشته باشید، مخصوصا اگرجزو افراد مسن، حامله و شیر ده هستیدو یا به اندازه ی نیاز در معرض نور خورشید قرار نمی گیرید.بهتر است درباره ی برنامه ی غذایی و مفاصل بیشتر مطالعه کنید.
علائم:
نرمی استخوان به طور معمول به علت کمبود ویتامین Dایجاد می شود. نشانه های بیماری به شرح زیر است:
- درد استخوان ها
- ضعف ماهیچه ها
- کمردرد
- ترک های کوچک در استخوان ها(شکستگی های جزیی)
درد استخوان ها بیشتر در پاها، کشاله ی ران، قسمت های بالایی پا و زانوها و گاهی در پاها به هنگام ایستادن، راه رفتن و یا دویدن احساس می شود.نشستن، دراز کشیدن و استراحت کردن معمولا درد را ازبین می برد.
گاهی یک ضربه ی جزیی و بی اهمیت که به استخوان برای مثال ساق پا وارد می شود، ممکن است احساس ناخوشایند غیر معمولی را ایجاد کند. با وخیم ترشدن شرایط، درد در همه جا احساس می شود و هر حرکت ساده ای می تواند دردناک باشد.
ماهیچه ها ممکن است ضعیف و یا غیرقابل انعطاف و خشک شوند که این ضعف بر روی ران ها، ماهیچه های شانه وقسمت های اساسی بدن تاثیر نامطلوبی می گذارد.در این شرایط، بالا رفتن از پله ها، بلند شدن از صندلی بدون استفاده از دست ها برای تکیه گاه، هر حرکت سخت و بلند شدن از تخت خواب دشوار و مشکل می شود.
به بخشی از استخوان که در اثر ضربه ترک برداشته و در عین حال مبتلای به نرمی استخوان است منطقه ی سست یا لق می گویند که اغلب باعث ایجاد درد می شود.برخی اوقات این ترک ها می تواند به شکستگی کامل منجر شود.
در برخی موارد نادر ارثی از نرمی استخوان که طی آن کلیه ها فسفر را از دست می دهند، ضعف ماهیچه ها کمتر به شایع است.
مشکل اصلی، رسوب بیش از اندازه موادمعدنی در رباط ها و تاندون های اطراف ستون فقرات، مفصل ران و شانه ها و در نتیجه دشواری در حرکت دادن آن ها است.
گاهی یک ضربه ی جزیی و بی اهمیت که به استخوان برای مثال ساق پا وارد می شود، ممکن است احساس ناخوشایند غیر معمولی را ایجاد کند. با وخیم ترشدن شرایط، درد در همه جا احساس می شود و هر حرکت ساده ای می تواند دردناک باشد.
ماهیچه ها ممکن است ضعیف و یا غیرقابل انعطاف و خشک شوند که این ضعف بر روی ران ها، ماهیچه های شانه وقسمت های اساسی بدن تاثیر نامطلوبی می گذارد.در این شرایط، بالا رفتن از پله ها، بلند شدن از صندلی بدون استفاده از دست ها برای تکیه گاه، هر حرکت سخت و بلند شدن از تخت خواب دشوار و مشکل می شود.
به بخشی از استخوان که در اثر ضربه ترک برداشته و در عین حال مبتلای به نرمی استخوان است منطقه ی سست یا لق می گویند که اغلب باعث ایجاد درد می شود.برخی اوقات این ترک ها می تواند به شکستگی کامل منجر شود.
در برخی موارد نادر ارثی از نرمی استخوان که طی آن کلیه ها فسفر را از دست می دهند، ضعف ماهیچه ها کمتر به شایع است.
مشکل اصلی، رسوب بیش از اندازه موادمعدنی در رباط ها و تاندون های اطراف ستون فقرات، مفصل ران و شانه ها و در نتیجه دشواری در حرکت دادن آن ها است.