درد کف پا (Foot pain)
تشخیص:
پزشک برای تشخیص اطلاعاتی در مورد شرح کامل سلامتی بیمار کسب میکند در صورت نیاز بیمار را به صورت فیزیکی معاینه می کند پوشیدن کفش های ورزشی در هنگام معاینه می تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشک قرار دهد. ارزیابی های پزشک در ادامه ذکرشده است:
1- هر دو پا به صورت فیزیکی و دیداری بوسیله پزشک معاینه میشود پزشک با حرکت و لمس پا و کف پا با دست و ایجاد فشار بر این نواحی هر گونه ضعف، بدشکلی یا تغییر در استخوان های پا را ارزیابی میکند.
2- پزشک عملکرد ماهیچه های پا را ارزیابی میکند این ارزیابی بوسیله حرکت و نگهداشتن پا در مقابل یک جسم سخت انجام می شود همچنین پزشک از شما درخواست میکند راه بروید، بایستید یا حتی بدوید در صورتیکه با انجام این کارها درد کف پا ایجاد شود دلیل بروز درد مشخص می شود
3- عصب های پا هم برای ارزیابی هرگونه آسیب دیدگی در این ناحیه بررسی میشوند
4- آزمایش های عکس برداری اشعه ایکس ،ام آر آی یا اسکن استخوان ها می تواند به تشخیص هر گونه تغییرات در استخوان ها کمک کند.
دلایل:
انواع درد کف پا
درد پاشنه: چنانچه از پاشنه درد رنج میبرید، احتمالا به عارضه التهاب آرنگ یا رباط کف پا به نام پلانتار فاسیا دچار شدهاید. تحریک یا التهاب نوار بافتی محکم اتصال دهنده استخوان پاشنه را به پنجه، التهاب آرنگ کف پا گویند. این عارضه معمولا صبح هنگام یعنی زمان بیدار شدن از خواب بیشترین شدت را دارد و درد حاصل از آن در پاشنه یا قوس کف پا حس میشود.
خار پاشنه: زائدههای استخوانی غیرطبیعی کف پاشنه را خار پاشنه گویند. خار پاشنه پیآمد پوشیدن کفش نامناسب، حالت اندامی یا راه رفتن غیرطبیعی یا حتی انجام فعالیتهایی مانند دویدن است. افراد دارای کف پای صاف یا قوس زیاد کف پا بیش از دیگران مستعد ابتلا به خار پاشنه دردناک هستند.
کبود شدگی سنگی: کبودی عمیق لایه چربی پاشنه یا برجستگی کف پا را کبودشدگی سنگی گویند و درد حاصل از آن به گونهای است که گویی بیمار روی سنگریزه راه میرود. این مشکل به خودی خود و به تدریج برطرف میشود.
شکستگی پاشنه: این عارضه معمولا آسیبدیدگی ناشی از تحمل ضربه شدید مانند زمان سانحه رانندگی یا سقوط از بلندی و زمین خوردن است. استخوان پاشنه علاوه بر شکستن، خرد نیز میشود. پاشنه درد، کبودی، ورم یا دشواری در راه رفتن از علائم اصلی شکستگی پاشنه هستند.
درد انگشت پا
قوز شست پا (بونیون): برجستگی استخوانی در امتداد کناره کف پا، نزدیک به پایه انگشت شست پا را قوز شست پا یا بونیون گویند که باعث بدشکلی نخستین مفصل انگشت میشود. همه ما در معرض ابتلا به این مشکل هستیم، به ویژه اگر کفش نامناسب یا تنگ به پا کنیم. احتمال بروز این عارضه به موازات بالا رفتن سن افزایش مییابد. بیماران دارای قوز شست پا غالبا دچار مشکل انگشت چکشی ( انگشت چنگالی پا ) نیز هستند.
انگشت چکشی: این عارضه زمانی بروز میکند که انگشتهای دوم، سوم یا چهارم از مفصل میانی خم شود و شکلی چکشمانند ایجاد شود. عدم تعادل عضلانی یا پوشیدن کفش نامناسب باعث بروز این عارضه میشود.
انگشت چنگالی: چنانچه انگشت رو به پایین یا بالا باشد و بیمار قادر به صاف کردن آن نباشد، بدشکلی انگشت چنگالی ایجاد میشود که غالبا پیآمد آسیب عصبی ناشی از ابتلا به بیماریهایی چون دیابت یا الکلیسم است که عضلههای کف پا را ضعیف میکنند.
ناخن داخل گوشت: در این حالت پوست یک یا هر دو سمت ناخن روی آن را میپوشاند و منجر به بروز درد و عفونت میشود.
انگشت چمنی: تحمل درد در پایه انگشت شست پا را انگشت چمنی گویند که نتیجه آسیب دیدگی ناشی از استفاده مکرر توام با پیچ خوردن یا ضرب دیدگی انگشت است. انگشت چمنی گونهای سزاموئیدیت یا شکستگی سزاموئید نیز محسوب میشود.
ضرب دیدگی یا پیچ خوردن انگشت: این مشکل در صورت فشردگی یا خوردن انگشت به جسمی سخت یا آسیب دیدن تاندون یا بافتهای نرم انگشت رخ میدهد. چنانچه شکستگی وجود نداشته باشد، درد و ورم به خودی خود پس از چند روز برطرف میشود.
شکستگی انگشت: شکستگی استخوان انگشت برای هر یک از استخوانهای انگشتان ممکن است رخ دهد. شکستگیهای جزیی تنها به استراحت، کمپرس یخ و مسکن نیاز دارند، اما شکستگیهای جدی را باید با جراحی درمان کرد. بنابراین در صورت شکستگی مراجعه به پزشک ضروری است.
سفتی و درد شست پا (هالوکس ریجیدوس): سفتی و درد شست پا در حققیت گونهای آرتروز پایه انگشت شست است. علائم این مشکل یعنی درد و سفتی مفصل به مرور زمان تشدید میشود.
میخچه و پینه: انباشته شدن پوست سفت و ضخیم یک نقطه را که منجر به تحریک یا فشار روی کف پا یا انگشتان میشود میخچه گویند که گاهی شاخیشکل است. کالوس یا پینه استخوانی ناحیه وسیعتری از کف پا را دربرمیگیرد. چنین مشکلاتی نتیجه وارد شدن فشار یا تحریک است. میخچه و پینه معمولا پیآمد پوشیدن کفش نامناسب است.
شکستگی سزاموئید: در این حالت استخوانهای کوچک (سزاموئیدهای) قرار گرفته در میان تاندونهای متصل به انگشت شست میشکنند. درد انگشت شست و اطراف آن علائم اصلی این شکستگی به شمار میرود.
درد کناره بیرونی کف پا
درد قوس کف پا
التهاب آرنگ کف پا: این عارضه متداولترین علت درد کف پا است و پاشنه، قوس کف پا یا هر دو را درگیر میکند. در هر حال شیوه درمان این عارضه صرف نظر از محل درد یکسان است. در صورت مزمن بودن مشکل، مخلوطی از استروئید و داروی بیحسی موضعی برای تسکین درد و کاهش التهاب تزریق میشود.
صافی کف پا: در صورت وجود این مشکل کف پای بیمار هنگام ایستادن یا راه رفتن کاملا صاف است. صافی کف پا منجر به بروز درد و مشکلات دیگری میشود که با استفاده از کفی طبی، پوشیدن کفش مخصوص، استراحت، کمپرس یخ، استفاده از عصا یا بریس یا فیزیوتراپی قابل درمان است. گاهی انجام جراحی ضرورت مییابد.
درد برجستگی (زیر پنجه) کف پا
نوروم مورتون: نوروم مورتون باعث ضخیم شدن بافت اطراف عصبهای بین پایههای انگشتان، معمولا بین انگشتان سوم و چهارم، میشود. بیمار اغلب از درد، حس عجیب یا بیحسی زیر پنجه پا رنج میبرد. بانوان غالبا در اثر به پا کردن کفش پاشه بلند یا تنگ دچار این مشکل میشوند.
سزاموئیدیت: در نزدیکی استخوان شست پا دو استخوان وجود دارد که فقط به وسیله تاندون به هم متصل میشوند، این استخوانها را سزاموئید مینامند. التهاب و آسیبدیدگی تاندونهای اطراف این استخوانها منجر به سزاموئیدیت میشود که در میان دوندگان و رقاصان باله شیوع بالایی دارد.
مراقبت:
حتی با وجود بهترین روشهای درمانی نیز ممکن است مقداری خشکی و درد بخصوص صبح ها یا پس از فعالیت، تا چند هفته شما را رها نکند. اگر از علت درد پای خود مطمئن نیستید یا اینکه هر دو پا درگیر درد شده و درد گسترش پیدا کرده است بخصوص اگر دیابت دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
لیزر درمانی
فیزیوتراپی
- تمرین قوس کف پا: کف پای برهنه را رو به جلو و عقب، از پاشنه در امتداد قوس کف پا روی استوانه بغلتانید. این حرکت را دو بار در روز، هر بار به مدت 3 تا 5 دقیقه انجام دهید.
- تمرین گرفتن اجسام با انگشتان پا: استوانه را زیر انگشتان پا قرار دهید، سپس انگشتها را رو به پایین خم کنید و با آنها استوانه را بگیرید و 5 تا 10 ثانیه نگه دارید. 10 بار این حرکت را تکرار کنید. صبحها بهترین زمان برای انجام دادن این تمرین است.
- بالا رفتن روی نوک پنجه: بایستید، کف پاها را به موازات یکدیگر بگذارید و به آهستگی روی پنجه بالا و پایین بروید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید تا عضلههای ساق پا و قوس کف پا کشیده شود.
- کشش تاندون آشیل: برجستگی کف پا را روی نخستین پله پلکان بگذارید و بایستید. سپس بگذارید پاشنهها رو به پایین و کف زمین بیاید. 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید و سپس استراحت کنید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
- کشش آرنگ کف پا: بنشینید، کف یک پا را روی زانوی دیگر بگذارید، پایه انگشتان را بگیرید و تا جایی که کشش ملایمی را حس میکنید به سمت پا بکشید. 15 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
- کشش با استفاده از حوله: روی زمین بنشینید و یک پا را مقابل خود دراز کنید. حوله را دور پنجه بیندازید و آن را بدون خم کردن زانو به سمت بدن بکشید. 10 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
- چرخش وکشش کف پا: کف پا را رو به داخل به گونهای بکشید که تا حد امکان کف پا در راستای پا قرار گیرد و خط صافی تشکیل شود. 5 تا 10 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
درمان با اوزون
پس از باز شدن منافذ پوست در اثر گرم شدن ملایم، بخار اوزون از راه پوست وارد بدن میشود. فواید اوزون عبارت است از:
- شل کردن عضلهها با کاهش میزان اسید لاکتیک
- غیرفعال کردن باکتریها، ویروسها، قارچها و تکیاختگان
- تحریک کاهش وزن و سوزاندن کالریها
- نرم و جوان کردن پوست
- برطرف کردن خستگی مزمن و بیماری محیطی
- تحریک سیستم ایمنی و تسریع التیام
- به علاوه افزایش اکسیژن فرایند سم زدایی طبیعی بدن را تسهیل میکند.
علائم:
درد و ضعف معمولا همراه با کشیده شدن کف پا در ناحیه پایین پا رخ میدهد. درد کف پا باعث کاهش کشش و انعطاف کف پا میشود و زمانیکه پا حرکت میکند درد کف پا افزایش یابد. درموارد شدید زمانیکه روی کف پا فشار وارد شود درد افزایش میابد بروز دردهای خاص که منجر به ضعف در کف پا میشوند نشان دهنده مشکل و اختلال در ناحیه خاصی از پا است. دردی که هنگام حرکت ایجاد میشود نشان میدهد که اختلال در نقاط خاصی از بدن تاثیر گذاشته است. استخوان ها ولیگامان ها مفصل را ساخته اند واستخوان ها بوسیله لیگامان ها به یکدیگر متصل شده اند. کشیدگی معمولا در لیگامان ها ایجاد میشود درقسمت کف پا لیگامان هایی در انتهای کف پا قرار دارند این لیگامان ها استخوان ها را به استخوان های دیگر در طرفین و انتها متصل کرده اند هر گونه ضعف و بی حسی در مفصل نشان دهنده رگ به رگ شدن کف پا است.
درناحیه ای که ضعف بسیارشدید است شکستگی ایجاد میشود ازعلائم شکستگی برآمدگی در ناحیه شکستگی و چرخش انگشتان پا است. ماهیچه هایی که از ناحیه کف پا محافظت میکنند به دو گروه تقسیم میشوند: ماهیچه هایی که در بالای ناحیه کف پا قرار گرفته است و از جلوی ناحیه تحتانی ساق پا شروع شده است و به بلند شدن کف پا کمک میکند و ماهیچه هایی که به کشش کف پا در قسمت پایین پا کمک میکنند و در پشت ناحیه تحتانی ساق پا قرارگرفته اند. زمانیکه پا به صورت کامل کشیده میشود یا به سمت بیرون و داخل میچرخد و همزمان با آن درد کف پا ایجاد میشود نشان دهنده آسیب دیدگی های ماهیچه کف پا است همچنین ممکن است زمانیکه با کمک یک شی ثابت مفصل پا را حرکت میدهیم درد ایجاد شود. کبودی درناحیه پا از علائم آسیب دیدگی بر اثر فشارمستقیم بر پا است کبودی در ناحیه پا به علل مختلفی از جمله پا گذاشتن کسی روی پای شما، یا قدم گذاشتن رروی یک جسم سخت ایجاد میشود در این حالت بافت های کف پا نمیتوانند کف پا را پشتیبانی کنند و کبودی ایجاد میشود ضربه روی پا که باعث ایجاد درد، تغییر رنگ پوست، تورم و تغییر در نحوه راه رفتن میشود نشان دهنده آسیب دیدگی های شدید کف پا است. درد کف پا دلایل مختلفی دارد ارزیابی صحیح و تشخیص علت درد کف پا در انتخاب بهترین روش درمان درد کف پا بسیار موثر است. با استفاده از روش های صحیح میتوان ناحیه آسیب دیده را با ناحیه سالم مقایسه کرد و اختلال در این مفصل را تشخیص داد. آسیب دیدگی ها می تواند باعلائمی چون برآمدگی درمفصل، یا قرچ قرچ کردن مفصل در نقطه ای که التهاب ایجاد شده است رخ دهد. نوع، دلیل و شدت درد کف پا نشان دهنده میزان شدت آسیب دیدگی است. برای توصیف درد 4درجه درد وجود دارد:
1- بروز درد درهنگام انجام فعالیت
2- بروز درد قبل و بعد از انجام فعالیت که برروی عملکرد تاثیر گذار نیست
3- بروز درد قبل،بعد یا در حین انجام فعالیت های ورزشی که روی عملکرد تاثیرگذار است
4- بروز درد به صورت شدید که بر عملکرد فرد تاثیر گذاراست