درد لگن (hip pain)

درد لگن یکی از شکایات شایع بیماران است که عوامل زیادی باعث ایجاد آن می شود. محل دقیق درد لگن، راهنمای ارزشمندی برای تشخیص علت زمینه ای درد است.
یکی از بزرگترین مفاصل تحمل کننده وزن در بدن، مفصل ران یا همان هیپ است؛ جاییکه استخوان ران و استخوان لگن خاصره به هم می رسند و یک مفصل گوی و کاسه ای تشکیل می دهند.
مفصل هیپ از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
  1. سر استخوان ران (Femoral head): استخوانی به شکل توپ که در بالای استخوان ران یا فمور قرار گرفته است
  2. استابولوم (Acetabulum): حفره ای در لگن که سر استخوان ران در آن قرار می گیرد
لیگامنت ها مسوول اتصال توپ و کاسه به هم و ایجاد ثبات در هیپ و تشکیل کپسول مفصلی هستند. کپسول مفصلی با غشای نازکی به نام سینوویوم پوشیده شده و تولید مایعی چسبناک جهت روان کردن حرکت مفصل می کند. کیسه های پر از مایع به نام بورسا، اصطکاک بین عضلات، تاندون ها و استخوان ها را از بین می برند.

تشخیص:

برای تشخیص علت درد لگن پزشک به صورت فیزیکی بیمار را معاینه میکند و هر گونه ضعف در مفصل را ارزیابی میکند هم چنین ممکن است برای ارزیابی بیماری و آسیب دیدگی های دیگر  مفصل انجام تست های دیگر را توصیه کند. این تست ها شامل تست های عکس برداری مانند تست اشعه ایکس، اسکن استخوان، ام آر آی است.

دلایل:

درد لگن ممکن است به دلیل آرتریت، آسیب یا سایر مشکلات باشد:

آرتریت

 

آسیب ها

 

گیر افتادن اعصاب

 

سرطان

 

دیگر علل

مراقبت:

برای کاهش درد لگن و باسن درمان های مختلفی وجود دارد. درد باسن می تواند در بارداری و پس از زایمان نیز بروز کند و میزان شیوع آن در زنان به این دلایل بیشتر است. میزان موفقیت این درمان ها علاوه برتفاوت آن در هر فرد به دلایل بروز درد هم بستگی دارد. مثلا درمان ها برای کاهش درد لگن ناشی از بیماری آرتروز ترکیبی از چندین درمان است. برای انتخاب بهترین درمان درد لگن و رسیدن به نتیجه موفقیت آمیز حتما به پزشک مراجعه کنید و با مشورت او درمان ها را شروع کنید.

درمان خانگی

در صورتیکه دچار درد لگن شدید، نیازی نیست که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. شما میتوانید با انجام روش های درمانی در خانه این درد را کنترل کنید توصیه هایی که در ادامه توضیح داده شده است برای درمان درد بالای باسن موثر هستند:

1-  کاهش وزن درصورتیکه دچار اضافه وزن هستید. برای کاهش فشار روی مفصل لگن مقداری از وزن خود را کاهش دهید.

2-  ازانجام فعالیت هایی که باعث تشدید درد لگن می شود مانند دویدن در سرازیری خودداری کنید.

3-  کفش های پاشنه دار نپوشید و از ایستادن های طولانی مدت خودداری کنید.

4-  برای انجام تمرینات استقامتی به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کنید.

5-  ازمسکن های بدون تجویز پزشک مانند پاراستامول و ایبوپروفن استفاده کنید

دارو

اکثر داروها به دو صورت با تجویزپزشک و بدون تجویز پزشک برای درمان بیماری آرتروز و کنترل درد لگن موثر است. داروهای رایجی که می تواند برای کاهش درد مصرف شود داروهای مسکن مانند آسپیرین و داورهای ضدالتهاب بدون استروئید، کورتیکواستروئید و داروهای خواب آور است.

تزریق

در بعضی از مواقع کورتیکواستروئید همراه تزریق برای کاهش التهاباتی که باعث درد شده اند، انجام میشود. پزشک تزریق کورتیکواستروئید را به صورت مستقیم درمفصل انجام میدهد. تزریق میزان خطر بروز عوارض جانبی که با مصرف داروهای خوراکی برای بیماران ایجاد میشود را کاهش میدهد. تزریق کورتیکواستروئید میتواند چندین بار در سال به منظور کاهش درد لگن تکرار شود.

فیزیوتراپی

انجام درمان های فیزیوتراپی باعث افزایش استقامت و تحرک مفصل و حفظ تراکم استخوان ها می شود. تعدادی از افراد همراه با درمان های فیزیوتراپی دارو هم مصرف می کنند که فیزیوتراپ ها برای دستیابی به نتیجه مطلوب به آنها توصیه می کنند، که مصرف دارو را قطع کنند. پزشک فیزیوتراپی با ارزیابی حالت قرارگیری مفاصل،انعطاف و تحرک (چگونگی حرکت مفصل)استقامت، طرز راه رفتن، طول ساق پا درمان ها را به منظور بهبودی درد لگن و باسن شروع می کند.

زمانیکه یک یا چندین قسمت از مفصل ضعیف باشد با این ارزیابی ها باعث ایجاد درد باسن می شود. زمانیکه پزشک فیزیوتراپی علت بروز درد لگن را تشخیص داد. برنامه درمانی را برای درمان بیمار طراحی میکند معمولا افراد مبتلا به بیماری آرتروز باید درمان را 6 تا 10 هفته و 2 تا 3 مرتبه در هفته انجام دهند علاوه برتمریناتی که در مراکز فیزیوتراپی با کمک پزشک انجام میدهید. باید تمریناتی که هم پزشک برای خانه طراحی کرده است را برای رسیدن به نتیجه مطلوب  و بهبودی درد لگن انجام دهید.

تمرینات ورزشی

انجام تمرینات منظم ورزشی که شامل تمریناتی برای ماهیچه ها و مفاصل است. می تواند باعث بهبود استقامت و انعطاف مفصل شود. همچنین این تمرینات می تواند باعث کاهش درد لگن و باسن، افزایش تحرک و کاهش خستگی شود و به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید و زمانیکه این تمرینات به نحو صحیحی انجام شوند باعث از بین رفتن مفاصل و تشدید بیماری آرتروز نمی شود.

زانو بند،بریس و کفی طبی

شما می توانید برای محافظت ازمفصل لگن و جلوگیری از ایجاد فشار ناشی از وزن بدن روی آن هنگام راه رفتن از چوبدستی یا عصا استفاده کنید. استفاده ازکفی طبی در کفش باعث حفظ تعادل بدن و بهبود عملکرد پا می شود و می تواند با عث کاهش درد لگن شود.انواع مختلفی از بریس ها می تواند باعث کاهش درد مفصل لگن و بهبود ثبات و تحرک مفصل شود.

کمپرس سرد و گرم

به کاربردن گرما وسرما درمانی باعث کاهش درد باسن و سختی مفصل در کوتاه مدت میشود. استفاده از کمپرس یخ باعث کاهش التهابات و تورم میشود و از بروز مجدد درد لگن جلوگیری میکند گرما درمانی هم باعث شل شدن عضلات گرفته شده می شود و به افزایش جریان خون در عضلات کمک می کند.

رژیم غذایی

کاهش وزن با کاهش فشار روی مفصل باعث کاهش درد لگن می شود. مفصل لگن مفصلی است که وزن کل بدن را تحمل میکند پس برای کاهش این فشار وزن خود را کمی کاهش دهید.

پیشگیری

باید از انجام تمرینات وفعالیت هایی که باعث ایجاد فشار روی مفصل لگن و بروز درد باسن می شود، جلوگیری کرد. جلوگیری از انجام فعالیت هایی مانند بالا رفتن از پله، ورزش های سنگینی مانند دوی آهسته، اسکی در سرازیری، تمرینات ایروبیکی شدید، فعالیت های فیزیکی مانند حرکاتی که حرکت و توقف ناگهانی در آن است، پیچ خوردن، فشارهای شدید، خم شدن و زانو زدن شدید، بلندکردن یا هل دادن اجسام و اشیاءسنگین و نشستن روی صندلی های کم ارتفاع. زمانی که پیشگیری ممکن نیست سعی کنید، بعد از انجام این فعالیت ها کمی استراحت کنید تا مفاصل شما بر اثر فشار فعالیت های مکرر دچار خستگی و درد لگن نشود.

درصورت بروز درد لگن و باسن با دوست و یا یکی ازاعضای خانواده خود درد و دل کنید تا ذهن و روح شما آرامش کافی داشته باشد و انجام فعالیت هایی مانند مدیتیشن، مثبت اندیشی و ملحق شدن به گروه های حمایتی در اجتماع می تواند به شما در کنترل بهتر درد باسن کمک میکند. درد استخوان لگن می تواند ناراحت کننده باشد به دلیل اینکه در طول روز ما از مفصل لگن خود بطور مکرر استفاده می کنیم. از آنجا که علت درد لگن می تواند مربوط به مشکل دیگری باشد بنابراین در صورت بروز درد لگن که با درمان های خانگی بهبود نیافت حتما به پزشک مراجع کنید.

علائم:

درد لگن در هر فردی بر اساس علت آن متفاوت است شما ممکن است به دلائل مختلفی با درد باسن مواجه شوید. درد لگن به دو شکل دردهای پایدار و موقت ظاهر میشود. درد شدید لگن و مزمن زمانی ایجاد میشود که مفصل لگن را در یک حالت خاص حرکت دهید. در صورتیکه دچار بیماری یا آسیب دیدگی در مفصل لگن باشید. علاوه بر درد باسن با عملکرد ناصحیح مفصل لگن هم مواجه می شوید. هم چنین ممکن است علائم زیر در لگن ایجاد شود:

1-  کاهش تحرک مفصل

2-  ایجاد ناراحتی هنگام وارد شدن وزن بدن روی ساق پای آسیب دیده

3-  ایجادسختی و گرفتگی در ماهیچه های اطراف مفصل

4-  ایجاد بی حسی در ناحیه لگن

5-  شنیدن صدای تق تق هنگام حرکت مفصل

درد استخوان لگن می تواند راه رفتن، ایستادن و حتی نشستن در موقعیت های مختلف را با مشکل مواجه کند. با انجام تمرینات مناسب و درمان می توان تحرک و راحتی را به مفصل بازگرداند.

عوارض:

در علم ارتوپدی به قسمت پایین لگن سمفیز پوبیس هم میگویند. سمفیز پوبیس محل اتصال دو استخوان پوبیس در جلوی حلقه استخوانی لگن است. سمفیز پوبیس یک مفصل است که از کنار هم قرار گرفتن استخوان های پوبیس ایجاد میشود و در بین این دو استخوان غضروفی وجود دارد. استخوان های پوبیس در زیر شکم و بالای دستگاه تناسلی درست در زیر پوست قابل لمس هستند. مفصل سمفیز پوبیس در حالت معمولی حرکت زیادی ندارد ولی در دوران بارداری حرکات آن زیاد میشود.

میدانیم که در حین زایمان نوزاد باید از درون حلقه استخوانی لگن عبور کند. بزرگترین قسمت بچه برای عبور از درون حلقه لگنی سر او است. برای اینکه سر بچه در هنگاه زایمان بهتر بتواند از درون لگن مادر عبور کند در دوران بارداری هورمونی در خون مادر ترشح میشود که موجب شل شدن غضروف سمفیز پوبیس میشود. در نتیجه درد دوران بارداری فاصله دو استخوان پوبیس به اندازه چند میلیمتر از هم بازتر میشود.

در زمان زایمان به علت فشار عضلات قدرتمند شکم مادر و فشار سر جنین به حلقه لگنی مادر، سمفیز پوبیس باز هم بیشتر از قبل باز میشود تا حلقه استخوانی لگن جای کافی برای عبور بچه را داشته باشد. گاهی فشار به لگن بقدری زیاد میشود که غضروف سمفیز ممکن است در حین زایمان به ناگهان پاره شده و دو استخوان سمفیز چند سانتیمتر از هم فاصله بگیرند.

باز شدن سمفیز پوبیس در دوران بارداری و زایمان معمولا بدون علامت بوده و فاصله ایجاد شده معمولا بعد از زایمان بطور خودبخود بسته میشود. با این حال در مواردی ممکن است تغییرات ذکر شده موجب بروز التهاب در استخوان پوبیس شود که به آن استئیت پوبیس میگویند.

استئیت پوبیس میتواند موجب بروز درد در ناحیه عانه شود. در غالب اوقات این درد با اقدامات غیر جراحی مانندکاهش فعالیت های بدنی، استراحت، گرم کردن موضع درد، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و در نهایت تزریق کورتیکوستروئید به توسط پزشک از بین میرود.

در موارد معدودی که درد بعد از گذشت چند ماه پس از زایمان و انجام اقدامات ذکر شده خوب نشود ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.