بیماری لیستریا چیست؟

کمتر کسی است که مسمومیت غذایی را تجربه نکرده نباشد؛ غذایی می خورید و با آن سازگار نیستید. حالت تهوع دارید و ممکن است دچار اسهال شوید. پس از چند روز (یا در بیشتر موارد کمتر)، مشکل برطرف می‌شود و این پایان ماجرا است. یک علت احتمالی این عفونت، باکتری لیستریا است.

عفونت لیستریا بیماری‌ای است که توسط باکتری لیستریا ایجاد می‌شود و می‌توانند از طریق بسیاری از غذاها پخش شوند. نام دیگر این بیماری لیستریوز است. برخی از غذاها بیشتر از سایرین در معرض آلودگی به این باکتری هستند. این غذاها شامل پنیرهای نرم، گوشت‌های فراوری شده و لبنیاتی هستند که برای از بین بردن باکتری‌ها تحت فرآیند پاستوریزه قرار نگرفته‌اند.

عفونت لیستریا در افراد سالم تهدید جدی ایجاد نمی‌کند، حتی اگر فرد را برای یک یا دو روز بیمار کند. افراد سالم به ندرت از عفونت لیستریا بیمار می‌شوند اما، در برخی افراد این عفونت می‌تواند جدی یا حتی تهدید کننده زندگی باشد؛ به ویژه زنان باردار و نوزادان آنها، افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به درستی کار نمی‌کند و ضعیف است و سالمندان. اگر به هر یک از این گروه‌ها تعلق دارید، باید بسیار محتاط باشید. درمان سریع آنتی‌بیوتیکی می‌تواند به مهار اثرات عفونت لیستریا کمک کند.

باکتری‌های لیستریا می‌توانند در یخچال و حتی انجماد زنده بمانند. بنابراین اگر جزو گروه های حساس هستید، به آنچه می‌خورید توجه داشته باشید و از غذاهایی که احتمال بیشتری دارد حاوی باکتری لیستریا باشند، دوری کنید.

 

علت لیستریا

لیستریا توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که می‌توانند در دماهای پایین (یخچال) رشد کنند. حتی انجماد هم جلوی رشد آن را نمی‌گیرد. وقتی غذایی را آلوده می‌کند با دیدن، بو کردن یا چشیدن متوجه آن نخواهید شد.

باکتری لیستریا را می‌توان در خاک، آب و فضولات حیوانی که مدفوع نیز نامیده می‌شود، یافت. افراد می‌توانند با خوردن مواد زیر به این باکتری آلوده شوند:

• سبزیجات خام که از خاک یا کود حیوانی آلوده شده‌اند
• گوشت آلوده
• شیر خام یا غذاهایی که با شیر غیرپاستوریزه تهیه شده‌اند، که به آنها محصولات غیرپاستوریزه نیز گفته می‌شود.
• برخی غذاهای فرآوری شده مانند پنیرهای نرم، هات داگ و گوشت‌های آماده سرد (سوسیس و کالباس) که پس از فرآوری آلوده شده‌اند.
• ماهی دودی سرد مانند ماهی آزاد
• جوانه‌ها
• خربزه

افراد باردار مبتلا به عفونت لیستریا می‌توانند عفونت را به جنین خود منتقل کنند. این خطر حتی اگر فرد باردار علائم عفونت را نداشته باشد، وجود دارد.

 

علائم بیماری لیستریوز

وقتی به عفونت لیستریا مبتلا می‌شوید، علائم معمولاً شامل موارد زیر است:

• اسهال
• حالت تهوع
• درد عضلانی
• تب

این علایم ممکن است چند روز پس از خوردن غذای آلوده ظاهر شوند، یا ممکن است چند ماه طول بکشد تا خود را نشان دهند.

اگر عفونت به سیستم عصبی شما گسترش یابد، جدی‌تر است. این نوع شدید، که لیستریوز نامیده می‌شود، برای 20٪ از افرادی که به آن مبتلا هستند، کشنده است. این اتفاق اغلب در افراد بسیار جوان، بسیار مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، رخ می‌دهد. علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• سفتی گردن
• گیجی
• از دست دادن تعادل
• تشنج

موارد خفیف لیستریا ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد. برای موارد جدی‌تر، پزشک درمان با آنتی‌بیوتیک را تجویز می کند.

 

علائم لیستریا در دوران بارداری و در نوزادان

در دوران بارداری، عفونت لیستریا احتمالاً فقط علائم خفیفی در فرد باردار ایجاد می‌کند. اما اثرات آن بر نوزاد می‌تواند ویرانگر باشد. نوزاد می‌تواند در رحم بمیرد یا ظرف چند روز پس از تولد به عفونت تهدید کننده زندگی مبتلا شود.

علائم عفونت لیستریا در نوزاد ممکن است نامحسوس باشد اما، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• میل کم به تغذیه
• بدخلقی
• دمای بالای بدن (تب) یا دمای پایین (هیپوترمی)
• استفراغ
• مشکل در تنفس
• کمبود یا فقدان انرژی
• وزن کم هنگام تولد

 

پیشگیری از عفونت لیستریا

• حتماً دست‌های خود را بشویید. قبل از شروع آشپزی، آنها را با آب گرم و صابون به خوبی تمیز کنید. اگر با گوشت یا مرغ خام تماس دارید، آنها را خوب بشویید.
• تمام سطوح آشپزخانه، تخته‌های برش و ظروف را پس از اتمام پخت با آب داغ و مواد شوینده بشویید.
• سبزیجات خام را با برس زیر آب جاری بشویید.
• غذاهای گوشتی، مرغ و تخم‌مرغ را تا زمانی که دمای مرکز آنها به 70 درجه سانتیگراد برسد، بپزید. برای اطمینان از دماسنج گوشت استفاده کنید. گوشت و مرغ نپخته را از سایر مواد غذایی دور نگه دارید.
• هات داگ را ظرف یک هفته پس از باز کردن بسته‌بندی و گوشت‌های آماده و سرد را ظرف ۳ تا ۵ روز پس از باز شدن مصرف کنید.
• قبل از دست زدن به خربزه، دست‌های خود را با صابون بشویید. آن را با برس زیر آب جاری تمیز کنید. برش‌ها را فوراً بخورید. هر چیزی را که بیش از ۴ ساعت در دمای اتاق مانده است، دور بیندازید.
• دمای یخچال را زیر 4 درجه سانتیگراد و دمای فریزر را زیر منفی 17 درجه سانتیگراد نگه دارید./