دارو

توضیحات:

پردنیزون Prednisone جزو دسته داروهای کورتیکوستروئید یا استروئیدی یا کورتون است. پردنیزون مانع از ساخته شدن موادی در بدن می‌شود که موجب التهاب می‌شوند پس پردنیزون یک ماده ضد التهابی است و تاثیر آن در درمان بسیاری از بیماری ها هم ناشی از همین خاصیت ضد التهابی آن است. این ماده بعد از مصرف در بدن تبدیل به پردنیزولون می‌شود که فرم فعال پردنیزون است. کورتون ها و از جمله پردنیزون می‌تواند علائم آزار دهنده بسیاری از بیماری‌های بدن را بطور موقت از بین برده یا حداقل کاهش بدهد.همه کورتون ها و از جمله پردنیزون مانند یک شمشیر دو لبه است. هیچ‌گاه آنرا بطور سر خود و بدون تجویز پزشک حاذق مصرف نکنید. پزشک حاذق فقط موقعی از پردنیزون استفاده می‌کند که مطمئن باشد فواید استفاده از آن بیش از عوارض احتمالی است. پردنیزون در درمان آسم و بسیاری از بیماری‌های ریوی بیماری‌های روماتیسمی مانند روماتیسم مفصلی و لوپوس مصرف می‌شود پردنیزون در درمان بیماری‌های گوارشی مانند کولیت اولسرو و بیماری کرون، بیماری‌های آلرژیک، بیماری‌های غدد درون ریز مانند نارسایی غده آدرنال و التهاب غده تیروئید، بالا بودن سطح کلسیم خون به علت سرطان، التهاب تارهای صوتی، بیماری ام اس، سندروم نفروتیک، بیماری میاستینی گراو، میگرن و سردرد های خوشه ای، بیماری دوشن و بیماری سارکوئیدوز استفاده می‌شود مورد استفاده دیگر پردنیزون بعد از پیوند اعضاء مانند پیوند کلیه و قلب و در درمان انواع سرطان‌ها بخصوص سرطان‌های خون است.

نحوه مصرف:

پردنیزون را دقیقا آن طور که پزشک معالج تجویز کرده است مصرف کنید. نه بیشتر و نه کمتر. نه به مدت کمتر و نه طولانی‌تر مقدار مصرفی پردنیزون را ممکن است پزشک معالج شما گاهی کمتر و گاهی بیشتر کند اگر مصرف پردنیزون معده شما را ناراحت می‌کند آنرا با غذا مصرف کنید مقدار مصرف پردنیزون در صورت بیماری شدید، تب، عفونت، عمل جراحی یا هر وضعیت اورژانس دیگری باید افزایش دهد. پس به پزشک بگویید از پردنیزون استفاده می‌کنید پردنیزون بر روی نتیجه بعضی آزمایشات تأثیر گذاشته و آنها را تغییر می‌دهد پس به پزشک خود بگویید پردنیزون مصرف می‌کنید مصرف پردنیزون را بطور ناگهانی قطع نکنید اگر فراموش کردید در وعده لازم قرص پردنیزون خود را بخورید هر موقع یادتان آند آنرا مصرف کنید ولی اگر موقعی یادتان آند که نوبت مصرف دوز بعدی است مقدار مصرفی را دو برابر نکنید و فقط دوز بعدی را مصرف کنید پردنیزون بصورت قرص‌های ۱ و ۲.۵ و ۵ و ۱۰ و ۲۰ و ۵۰ میلی‌گرمی و یا بصورت شربت مصرف می‌شود. مصرف آن ممکن است بصورت روزانه یا یک روز در میان باشد. ممکن است روزی چند بار مصرف شود. اگر از شربت پردنیزون استفاده می‌کنید حتماً از قاشق مخصوصی که همراه دارو است استفاده کنید تا مقدار درستی از دارو به بدن شما برسد نه کمتر و نه بیشتر. اگر پردنیزون مصرف می‌کنید غذای مصرفی شما باید کم نمک باشد. غذایی مصرف کنید که پتاسیم و کلسیم زیاد داشته باشد. نزدیک افراد بیمار قرار نگیرید اگر بطور تصادفی بیش بیمار مبتلا به آبله مرغان یا سرخک قرار گرفتید به پزشک خود اطلاع دهید. ابتلا به این بیماری‌ها در فردی که پردنیزون مصرف می‌کند ممکن است کشنده باشد واکسن هایی که حاوی میکروب زنده ضعیف شده است مصرف نکنید. قبل از واکسیناسیون مصرف پردنیزون را به پزشک خود بگویید از الکل استفاده نکنید

عارضه‌های جانبی:

بطور ساده عوارض مصرف پردنیزون به دو دسته عوارض شایع و ملایم و عوارض کمتر شایع ولی شدید تقسیم می‌شود. مهم‌ترین عوارض شایع مصرف پردنیزون اختلال خواب، سرگیجه، افزایش اشتها، تعریق زیاد، سوء هاضمه، اختلال خلق و خو و عصبی شدن است. عوارض پردنیزون بر حسب ارگان و سیستم گرفتار عبارتند از   بیماری‌های آلرژیک : مانند قرمزی پوست، کهیر، تنگی نفس، تورم دهان و صورت و لب و زبان مشکلات قلبی عروقی : مانند افزایش فشار خون، نارسایی قلبی و لخته شدن خون در رگ‌ها مشکلات پوستی : مانند بروز آکنه، ورم موضعی پوست، کهیر، نازکی و شکنندگی پوست، خشکی پوست، پرمویی، دیر خوب شدن زخم‌های پوست، افزایش تعریق، ایجاد خطوط و ترک برداشتن روی پوست، ایجاد رگ‌های ظریف و فراوان در زیر پوست و ریزش موی سر، صورت پف کرده اختلال غدد : مانند اختلال قاعدگی، افزایش قند خون، اختلال در رشد در کودکان اختلال گوارشی : مانند افزایش اشتها و افزایش وزن، تهوع و نفخ شکم و درد شکم و سوراخ شدن معده و روده و خونریزی گوارشی اختلالات خونی : مانند کم خونی و کاهش گلبول‌های سفید و کم شدن دفاع ایمنی بدن اختلالات سیستم حرکتی بدن : مانند پوکی استخوان و افزایش احتمال شکستگی در همه بدن، نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران، لاغری و ضعف و درد عضلات بدن، ضعیف شدن و بدنبال آن پاره شدن تاندون ها اختلالات سیستم عصبی : مانند فراموشی، اضطراب، افسردگی، سرگیجه، بی‌خوابی، اختلالات خلق و شخصیت اختلالات بینایی : مانند تاری دید، کاتاراکت و آب سیاه یا افزایش فشار چشم

نکات:

بیمارانی که از پردنیزون به مدت طولانی استفاده می‌کنند باید بطور مرتب تحت نظر پزشک باشند. پزشک معالج بطور دوره ای همه بدن آنها را معاینه کرده و در صورت بروز نشانه هایی از عارضه احتمالی آنها را مداوا می‌کند. همچنین پزشک معالج آزمایشاتی را بطور دوره ای برای بیمار انجام می‌دهد تا مطمئن شود بدن وی به درستی کار می‌کند. بیماری که پردنیزون به مدت طولانی مصرف می‌کند گاهی اوقات باید مقدار داروی مصرفی را با دستور پزشک کمتر یا بیشتر کند. این بیماران وقتی دچار بیماری دیگری می‌شوند، تب می‌کنند یا تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند یا بدنبال ضربه دچار آسیب در قسمتی از بدن می‌شوند نیاز به مقادیر بیشتری از پردنیزون پیدا می‌کنند و در صورتیکه دوز مصرفی پردنیزون آنها بالا نرود ممکن است با مشکلاتی روبرو شوند. پس بیماری که پردنیزون یا هر داروی شبیه آن ( منظور همه داروهای کورتونی است) مصرف می‌کند هر موقع که پزشکی را می‌بیند باید به او اطلاع دهد که در حال مصرف این دارو است. تصمیمی که یک پزشک برای بیمارش می‌گیرد بسته به اینکه پردنیزون مصرف می‌کند یا خیر ممکن است متفاوت باشد. مانند بیماران دیابتی، بیمارانی که از پردنیزون یا دیگر داروهای کورتن دار استفاده می‌کنند باید همیشه یک گردنبند به گردن داشته باشند که در آن قید شود آنها از پردنیزون استفاده می‌کنند. ممکن است برای این بیماران حادثه ای رخ داده و هوشیاری خود را از دست بدهند ( مانند تصادف شدید اتومبیل). در این حال پزشک اورژانس با دیدن گردنبند متوجه می‌شود بیمار از پردنیزون استفاده می‌کند. مراقبت از بیماری که پردنیزون مصرف می‌کند با دیگر بیماران متفاوت است.   نکته بسیار مهم دیگر اینست که بیمارانی که بیش از سه هفته از پردنیزون استفاده کرده‌اند هیچ‌گاه نباید مقدار داروی مصرفی را ناگهان کم کنند. بدن به مصرف پردنیزون عادت می‌کند و خود را با آن مقداری که بیمار مصرف می‌کند تطبیق می‌دهد و در صورتی که دوز مصرفی دارو ناگهان کم شود عوارض شدیدی برای بیمار به وجود میاید. این وضعیت چیزی شبیه افرادی است که مواد مخدر مصرف می‌کنند. در بدن همه افراد سالم مقدار اندکی ماده مخدر تولید می‌شود. وقتی فرد ماده مخدر مصرف می‌کند بدن تولید آنرا متوقف می‌کند. حال اگر فرد ناگهان مصرف مواد را قطع کند بدن با کمبود مواد مخدری که لازم دارد مواجه شده و عوارض بسیار شدیدی برای وی به وجود میاید. این وضعیت در مصرف پردنیزون هم وجود دارد. در بدن همه افراد سالم مقداری کورتیزول تولید می‌شود که نوعی کورتن است و برای کارکرد درست بدن بسیار حیاتی و مهم است. وقتی فرد از پردنیزون مصرف می‌کند بدن تولید کورتیزول را متوقف می‌کند. حال اگر فرد ناگهان مصرف پردنیزون را قطع کند بدن با کمبود کورتیزول مواجه شده و عوارض بسیار شدیدی برای وی به وجود میاید. پس تمام افرادی که به مدت طولانی از پردنیزون استفاده می‌کنند در صورت نیاز به کاهش آن باید این کار را تحت نظر پزشک و بصورت بسیار تدریجی انجام دهند. نکته بسیار مهم دیگر اینست که کسانی که از پردنیزون یا دیگر داروهای حاوی کورتون استفاده می‌کنند دچار ضعف سیستم ایمنی و دفاعی بدن می‌شوند. این افراد بیشتر عفونت می‌کنند، عفونت‌های شدیدتر می‌کنند، بیماری ویروسی یا باکتریایی آنها دیرتر خوب می‌شود و حتی زخم‌ها و شکستگی‌های آنها دیرتر خوب می‌شود. سیستم ترمیمی بدن آنها خوب کار نمی‌کند. این بیماران باید بسیار بیش از افراد دیگر مراقب باشند تا مبتلا به بیماری عفونی که همیشه واگیردار است نشوند. پس رعایت اصول بهداشتی مانند شستن مکرر دست، دست نزدن به صورت و دوری از افراد بیمار برای این بیماران بسیار مهم و حیاتی است. پردنیزون و از جمله دیگر داروهای حاوی کورتون می‌تواند عفونت‌های خاموش در بدن را مجدداً فعال و شعله‌ور کند. پس اگر سابقه بیماری هایی که می‌توانند مزمن شوند مانند مالاریا، سل، تب خال و یا تب مالت را دارید قبل از شروع پردنیزون حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف پردنیزون در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط کامل و با اطلاع و تحت نظر پزشک صورت گیرد.

منافع:

مصرف همزمان پردنیزون و داروهای دیگر ممکن است عوارض جدی و خطرناکی را بدنبال داشته باشد. به پزشک خود بگویید از پردنیزون استفاده می‌کنید. تعدادی از این داروها عبارتند از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی داروهای ادرار آور دارو های رقیق کننده خون مانند وارفارین داروهای ضد دیابت مانند انسولین داروهای ضد تشنج ریفامپین، کتوکنازول