علایم هشدار سکته مغزی را بشناسید

سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می دهد که خون رسانی به بخشی از مغز مسدود شود یا کاهش یابد. این اتفاق از دریافت اکسیژن و مواد مغذی توسط بافت مغز جلوگیری می کند و سلول های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می کنند. نوع دیگر سکته مغزی، سکته هموراژیک است و زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز نشت کند یا پاره شود و باعث خونریزی در مغز شود. خون فشار بر سلول های مغز را افزایش می دهد و به آنها آسیب می رساند.

سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است. دریافت فوری درمان پزشکی بسیار مهم است. دریافت سریع کمک های فوری پزشکی می تواند آسیب مغزی و سایر عوارض سکته مغزی را کاهش دهد.

خبر خوب این است که در حال حاضر کمتر کسی نسبت به گذشته بر اثر سکته می میرد.

علایم سکته مغزی

اگر فکر می کنید دچار سکته مغزی شده اید علایم و نشانه های زیر را بررسی کنید. به زمان شروع علایم و نشانه ها توجه کنید، برخی درمان ها زمانی مؤثرتر هستند که بلافاصله پس از شروع سکته مغزی انجام شوند.

● اشکال در تکلم و فهم صحبت دیگران: ممکن است فرد دچار گیجی شود، کلمات را با لکنت ادا کند یا در فهم حرف ها دچار مشکل شود.

● بی حسی، ضعف یا فلج صورت، دست یا پا: ممکن است دچار بی حسی ناگهانی، ضعف یا فلج عضلات صورت، دست یا پا شود. معمولا این اتفاق در یک طرف بدن می افتد. سعی کنید هر دو دست را همزمان تا بالای سر ببرید. اگر یک دست افتاد احتمالا سکته کرده اید. به همین طریق ممکن است به هنگام لبخند زدن یک طرف دهان دچار افتادگی شود.

● اشکال بینایی در یک یا هر دو چشم: ممکن است به طور ناگهانی متوجه تاری یا سیاهی دید در یک یا هر دو چشم و یا حتی دو بینی شوید.

● سردرد: سردرد ناگهانی و شدید که با استفراغ، سرگیجه یا کاهش سطح هوشیاری همراه است، می تواند نشانه ای از سکته مغزی باشد.

● اشکال در راه رفتن: تلو تلو خوردن یا سرگیجه ناگهانی، نبود تعادل یا هماهنگی هم نشانه سکته مغزی است.

اگر متوجه علایم و نشانه های سکته مغزی شدید، بی درنگ با فوریت های پزشکی تماس بگیرید، حتی اگر این علایم در نوسان بودند یا قطع شدند.

اگر با کسی که سکته مغزی کرده روبرو شدید چهار مرحله زیر را به یاد داشته باشید:

● صورت: از شخص بخواهید لبخند بزند و در این حالت نگاه کنید که آیا یک طرف صورتش دچار افتادگی می شود یا خیر.

● دست: از شخص بخواهید هر دو دستش را از قسمت بازو بالا بیاورد و نگاه کنید که آیا یکی از آن ها می افتد یا اصلا نمی تواند یک دست خود را بالا بیاورد.

● تکلم: از او بخواهید یک عبارت ساده را تکرار کند و دقت کنید که آیا دچار لکنت یا اشکال در تکلم است یا خیر.

● وقت: اگر هرکدام از این علایم را مشاهده کردید بدون اتلاف وقت با اورژانس تماس بگیرید. در این شرایط حتی دقیقه ها اهمیت دارند. منتظر نشوید تا ببینید آیا نشانه ها از بین می روند یا خیر. هرچه بیشتر از سکته مغزی بگذرد و درمانی انجام نشود احتمال صدمه و فلج بیشتر است. تا زمانی که اورژانس برسد مراقب فرد مشکوک به سکته مغزی باشید.

عوامل خطر سکته مغزی

عوامل زیادی احتمال ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهند. برخی از آن ها احتمال سکته قلبی را هم بالا می برند. در زیر به عوامل خطر سازی که قابل درمان هستند اشاره شده است:

عوامل خطر ساز در سبک زندگی

● چاقی یا اضافه وزن

● بی تحرکی

● مصرف الکل

● مصرف مواد مخدر مانند کوکایین و متامفتامین ها

عوامل خطر ساز پزشکی

● فشار خون بالا

● سیگار کشیدن یا قرار داشتن در معرض دود سیگار

● کلسترول بالا

● دیابت

● آپنه خواب انسدادی– یک نوع اختلال خواب که در آن سطح اکسیژن خون در شب به طور مکرر افت می کند.

● بیماری های قلبی عروقی مانند نارسایی قلبی، نقص های قلبی، عفونت قلب یا نامنظمی ضربان قلب

● سابقه شخصی یا خانوادگی سکته مغزی، حمله قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا.

● ابتلا به کووید 19.

سایر عوامل مرتبط با خطر سکته مغزی عبارتند از:

● سن: افراد 55 ساله یا بالاتر نسبت به افراد جوان در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی هستند.

● نژاد یا قومیت: افراد آفریقایی آمریکایی و اسپانیایی تبار نسبت به سایر نژادها یا قومیت ها در معرض خطر بیشتری برای سکته هستند.

● جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر سکته مغزی هستند. زنان معمولاً هنگام سکته مغزی مسن‌تر هستند و احتمال مرگ آنها در اثر سکته بیشتر از مردان است.

● هورمون ها: مصرف قرص های ضد بارداری یا هورمون درمانی که شامل استروژن است می تواند خطر را افزایش دهد.

مسیر درمان سکته مغزی

درمان فوری سکته مغزی به نوع آن بستگی دارد. درمان سکته ایسکمیک –شایع ترین نوع سکته که با انسداد عروق همراه است- با سکته هموراژیک -که خونریزی مغزی به دنبال دارد- متفاوت است. برای درمان سکته ایسکمیک پزشک به سرعت به بازیابی گردش خون در مغز می پردازد. درمان فوری سکته هموراژیک متمرکز بر کنترل خون ریزی و کاهش فشار خون مغز است. همچنین ممکن است برای کاهش احتمال خطر های بعدی عمل جراحی انجام شود.

درمان اورژانس سکته به بیمار کمک می کند توان و عملکرد خود را برای زندگی مستقل به دست بیاورد. پیامد های سکته به ناحیه درگیر و میزان صدمه بافتی بستگی دارد.

اگر سکته مغزی سمت راست مغز را درگیر کرده باشد، حرکت و حس سمت چپ بدن شما ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. اگر سکته مغزی به سمت چپ مغز آسیب برساند، حرکت و احساس سمت راست بدن شما ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. آسیب مغزی در سمت چپ مغز ممکن است باعث اختلالات گفتاری و زبانی شود.علاوه بر این کسانی که دچار سکته مغزی شده اند مبتلا به مشکل تنفسی، بلع، تعادل و بینایی هم می شوند.

بسیاری از مبتلایان به سکته مغزی می بایست دوره توان بخشی را بگذرانند. این دوره مطابق با سن، سلامت عمومی و درجه ناتوانی فرد طراحی می شود. سبک زندگی، علایق، اولویت ها و اینکه آیا از اعضای خانواده یا مراقبان کمک می گیرید در نظر گرفته می شود.

دوره توانبخشی ممکن است قبل از ترک بیمارستان آغاز شود. دوره بازتوانی هر کس متفاوت است و با توجه به شرایط بیمار، تیم درمانی او متفاوت خواهد بود./